نیمه اول شهریور ماه سخنگوی دولت خبر از حذف ضامن برای اخذ وام‌های ۱۰۰ میلیون تومانی داد، بهادری جهرمی با اشاره به اینکه وام‌های خرد زیر ۱۰۰ میلیون تومانی نیاز به ضامن ندارد، گفت: اگر برای چنین وام‌هایی بانک‌ها ضامن خواستند، مشکل را به معاونت نظارت بانک مرکزی گزارش دهید.
دولت سیزدهم در ابتدای سکان داری خود طرحی را ارائه داد که حقوق بگیران می‌توانند بدون گذاشتن ضامن از بانکی که حقوق دریافت می‌کنند وام بگیرند، اما در یک بررسی میدانی که برای دومین بار توسط خبرنگار مهر صورت گرفته است مشاهده شده است که هنوز بانک‌های دولتی برای دادن وام نیازمند ضامن هستند و به تبع بانک‌های خصوصی نیز همین شرایط را دارند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد بعد از ۳ ماه از نگارش گزارش قبلی وضعیت تسهیلات دهی بانک‌ها کمی بهتر شده است، هرچند که باید گفت ۲ بانک ملی و ملت شرایط را برای دریافت وام فوری تسهیل کرده اند، اما هنوز ۲ بانک صادرات و تجارت بر رویه قبلی یعنی میانگین موجودی اصرار دارند. ناگفته نماند که برای دریافت وام از هر بانک دولتی نیاز به ضامن دارید و هنوز مانع بزرگ ضامن بانکی در کشور حل نشده است.
گرفتن وام بدون ضامن از بانک ملی
برای پیگیری موضوع ابتدا به بانک ملی مراجعه کرده و شرایط اخذ وام را از مدیر اعتبارات یکی از شعبه‌های این بانک جویا شدم، مدیر اعتبارات این شعبه گفت: برای گرفتن وام در بانک ملی ابتدا باید ۶ ماه یک دهم پولی که نیاز دارید را در بانک مسدود کنید که این شرط نخست برای گرفتن وام از بانک ملی است. برای گرفتن وام ۱۰۰ میلیون تومانی، یک ضامن با دریافت حقوق بالای ۱۵ میلیون تومانی کفایت می‌کند، اما اگر ضامن شرایط مورد نیاز بانک را نداشته باشد باید حتماً برای گرفتن وام ۱۰۰ میلیون تومانی دو ضامن معرفی کنید.
وی با اشاره به اعطای وام ۵۰ میلیون تومانی بدون ضامن گفت: برای گرفتن این وام شرکت‌های خصوصی معتبر که بانک تشخیص می‌دهد می‌توانند با بانک تفاهم نامه امضا کنند که در قالب این تفاهم نامه وام به کارمندان شرکت‌های خصوصی داده می‌شود که معمولاً کمتر شرکت‌های خصوصی دست به این کار می‌زنند بنابراین برای گرفتن وام ۱۰۰ میلیون تومانی به جای اینکه دنبال وام‌های بدون ضامن باشید بهتر است ضامن مناسب پیدا کنید تا بتوانید وام مورد نیاز خود را اخذ کنید.
وام بانک ملت چگونه پرداخت می‌شود
این بانک همه کار‌های وام را به صورت اینترنتی انجام می‌دهد، اگر کارمند یک شرکت خصوصی هستید برای این که از بانک ملت وام بگیرید ابتدا نیاز هست که این شرکت با بانک تفاهم نامه داشته باشد و جدای آن باید حداقل یک ضامن نیز به بانک معرفی کنید.
این بانک برای دادن وام اعتبار فرد وام گیرنده را نیز مورد بررسی قرار می‌دهد به طوریکه برای گرفتن وام ۱۰۰ میلیون تومانی اگر نهاد دولتی و یا نهاد‌های عمومی غیر دولتی و یا بخش خصوصی معتبر با بانک تفاهم نامه داشته باشد این بانک بدون ضامن وام می‌دهد، اما اگر وام گیرنده به طور مستقل بخواهد تسهیلات بگیرد اعتبار فرد سنجیده می‌شود اگر وام کمتر از ۵۰ میلیون تومان بخواهد بدون ضامن و اگر وام ۱۰۰ میلیون تومانی بخواهد باید یک ضامن معتبر داشته باشد.
برای گرفتن وام از بانک تجارت حتماً نیازمند ضامن هستید
برای پیگیری موضوع اخذ وام از بانک‌های دولتی به سراغ بانک تجارت می‌روم و شرایط وام خرد زیر ۱۰۰ میلیون تومان را جویا می‌شوم، متصدی اعتبارات می‌گوید تنها راه گرفتن وام خرد (به غیر از تسهیلات تکلیفی مانند ازدواج، فرزندآوری و ودیعه مسکن) طرح حامی بانک تجارت است.
در توضیحات این طرح آمده است: وام به اشخاص حقیقی بر مبنای سپرده‌گذاری در حساب قرض‌الحسنه جاری و بر اساس میانگین حساب، با نرخ سود ترجیحی برای رفع نیاز‌های ضروری پرداخت می‌شود که البته اگر سپرده گذار و وام گیرنده بخواهد استفاده از این فرصت را به دیگری واگذار کند می‌تواند بستگان درجه یک را به بانک معرفی کند و از اعتبار خود برای آن‌ها استفاده کند.
همانطور که در جدول بالا مشاهده می‌شود برای گرفتن وام از بانک تجارت نیازمند سپرده گذاری هستید و در کنار آن حتماً باید ۲ ضامن معتبر نیز به بانک معرفی کنید.
متصدی اعتبارات یکی از شعب بانک تجارت در پاسخ به این سوال که مگر قرار نبود وام‌ها بدون ضامن باشد به خبرنگار مهر می‌گوید: حرف‌های رسانه‌ها و مسئولان را درباره وام بدون ضامن باور نکنید!
بانک صادرات هم ضامن می‌خواهد
برای تکمیل گزارش به سراغ یکی از شعب بانک صادرات رفتم تا شرایط اخذ وام خرد را نیز از این بانک جویا شوم متصدی اعتبارات این شعبه از بانک گفت: تنها راه گرفتن وام خرد ۱۰۰ میلیون تومانی، طرح سنا است. در این طرح هم باید ۲ ماه پول را بلوکه کرد و هم باید ضامن داشت.
وی ادامه می‌دهد: ابتدا باید یک حساب کوتاه مدت باز کنید پس از آن میانگین حساب شما مورد بررسی قرار می‌گیرد اگر میانگین قابل قبولی داشته باشید آنگاه با معرفی ۲ ضامن می‌توانید وام ۱۰۰ میلیون تومانی دریافت کنید.
به گفته وی بانک صادرات طرح دیگری برای اعطای وام ندارد.
راهکار حذف ضامن در بانک‌ها چیست؟
مهمترین راهکار حذف ضامن در بانک‌ها، شماره حساب دریافت حقوق فرد درخواست کننده وام گیرنده است، بانک می‌تواند با دریافت شماره حساب فرد، اگر فرد مورد نظر تا ۲ ماه قسط را واریز نکرد، به صورت خودکار از شماره حساب وی برداشت کند، این نوع پرداخت وام در کشور‌های پیشرفته اقتصادی در حال اجرا است و هیچ فردی نمی‌تواند از پرداخت اقساط فرار کند.
شماره بیمه فرد و اطلاعات دیگر برای بانک وام گیرنده ارسال می‌شود و حتی اگر فرد دچار بیکاری شود از بیمه بیکاری وی اقساط کسر می‌شود و تا زمانی که اقساط را با بانک تسویه نکند حق ارائه خدمات بیمه را نخواهد داشت. برای وام‌های کلان نیز باید حساب‌های فرد گیرنده وام در رصد بانک باشد و از لحاظ قانونی بتواند بعد از ۲ ماه به صورت خودکار مطالبات خود را وصول کند.
سایروس امیرآبادی کارشناس اقتصادی درباره شرایط وام در کشور‌های پیشرفته اقتصادی به مهر می‌گوید: در کشور‌های مدرن سیستم بانک داری پول را از مردم عادی می‌گیرد و آن را در قالب تسهیلات مختلف بانکی به کسانی که به دنبال تولید، اکتشاف، اختراع، تحصیل، خرید خودرو و خرید مسکن هستند، می‌دهند.
امیرآبادی افزود: در اکثر کشور‌های پیشرفته اقتصادی بانک‌ها از شیوه‌های مختلف از شما تقاضا می‌کنند که از بانک وام بگیرید و نیازی به ضامن نبوده و مدارک دریافتی حقوق، رتبه اعتباری فرد و شماره حساب دریافت حقوق و عدم بدهی مالیاتی برای گرفتن وام کفایت می‌کند.
به گزارش خبرنگار مهر، امتیاز اعتباری متقاضی وام در کشور آمریکا یکی از مهمترین عواملی است که وام دهنده هنگام ارزیابی درخواست وام در نظر می‌گیرد. امتیازات اعتباری بین ۳۰۰ تا ۸۵۰ است و بر اساس عواملی مانند سابقه پرداخت، میزان بدهی معوق و طول تاریخ اعتبار داده می‌شود. بسیاری از وام دهندگان برای واجد شرایط بودن از متقاضیان می‌خواهند حداقل نمره حدود ۶۰۰ داشته باشند، اما برخی از وام دهندگان بدون هیچ سابقه اعتباری به متقاضیان وام می‌دهند.
علاوه بر رتبه اعتباری برای گرفتن وام در کشور آمریکا باید مستندات درآمدی خود را نیز ارائه دهید، شواهد درآمد ممکن است شامل اظهارنامه مالیاتی اخیر، صورت‌حساب بانکی ماهانه، برگه حقوق و نامه‌های امضا شده از کارفرمایان باشد. متقاضیان خود اشتغال می‌توانند اظهارنامه مالیاتی یا سپرده بانکی ارائه دهند.
وام دهندگان الزامات درآمدی را بر وام گیرندگان را در نظر گرفته تا از پرداخت اقساط مطمئن شوند، حداقل درآمد مورد نیاز بر اساس وام دهنده متفاوت است. به عنوان مثال بانک SoFi حداقل حقوق مورد نیاز ۴۵۰۰۰ دلار در سال را نیاز دارد. حداقل درآمد سالانه مورد نیاز مؤسسه مالی آوانت فقط ۲۰۰۰۰ دلار است یعنی با درآمد ماهیانه ۱۶۰۰ دلار می‌توانید وام بگیرید، درآمد ماهیانه ۱۶۰۰ دلار در آمریکا را بسیاری از شاغلان کسب می‌کنند.
در کشور آمریکا یک نسبت برای دریافت وام به نام نسبت بدهی به درآمد وجود دارد، نسبت بدهی به درآمد (DTI) به صورت درصد بیان می‌شود و نشان دهنده بخشی از درآمد ناخالص ماهانه وام گیرنده است که به سمت خدمات بدهی ماهانه وی می‌رود. وام دهندگان از DTI برای پیش بینی توانایی وام گیرنده بالقوه برای پرداخت بدهی‌های جدید و جاری استفاده می‌کنند. به همین دلیل، DTI کمتر از ۳۶٪ ایده آل است، اگرچه برخی از وام دهندگان متقاضی بسیار واجد شرایط را با نسبت تا ۵۰٪ تأیید می‌کنند.
در وام‌هایی با مبالغ بالا نیز وثایقی در قانون وام آمریکا پیش بینی شده است اگر شخصی به دنبال وام‌هایی با مبالغ بالا باشد، وام دهنده از وی می‌خواهد که دارایی‌های ارزشمند یا وثیقه را تعهد کند. در مورد وام برای خانه یا وسایل نقلیه، وثیقه معمولاً با هدف اساسی وام مرتبط است. با این حال، وام‌های شخصی تضمین شده را می‌توان با سایر دارایی‌های ارزشمند، از جمله حساب‌های نقدی، حساب‌های سرمایه گذاری، املاک و مستغلات و اموالی مانند سکه و طلا وثیقه کرد.
در ایران نیز اجرایی کردن این نوع قوانین می‌تواند مشکل ضامن را یکبار برای همیشه حل کند و بانک نیز برای دریافت اقساط به مشکلی برخورد نکند.
