به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، چند سالی است که پتروشیمی میانکاله و تاسیس آن مورد بحث کارشناسان محیط زیست کشور شده است و در چند ماه گذشته ، واکنش ها به تاسیس این پتروشیمی بیشتر نیز شده است.
در ۳ تیر ۱۴۰۲ اخباری مبنی بر فنس‌کشی محوطۀ مورد ادعا برای ساخت پتروشیمی و ازسرگیری فعالیت ساختمانی در مراتع حسین‌آباد بهشهر پس از یک سال منتشر شد. به دنبال انتشار این اخبار معاون انسانی سازمان محیط زیست استان مازندران اعلام کرد سازمان حفاظت محیط زیست نیز مخالفت خود را با ساخت پتروشیمی در این محوطه اعلام کرده و بر اساس بند غ مادۀ ۳۸ قانون برنامۀ ششم توسعه هر فعالیت کوچک از قبیل فنس‌کشی نیز مصداق شروع عملیات اجرایی پروژه و مغایر با ضوابط محیط زیستی به شمار می‌آید و بر اساس آخرین مکاتبات قوۀ قضاییه حتی زمین مورد ادعا نیز باید مسترد شود اما جدال بر سر این پروژه بین پتروشیمی و محیط زیست ادامه دارد و در این میان تلاش فعالان محیط زیست نیز بی وقفه برای نگهداشت زیست منطقه و جلوگیری از احداث پتروشیمی ادامه دارد.
پروژه احداث پتروشیمی در منطقه حسین‌آباد شهرستان بهشهر، حدود ۲۰ کیلومتری تالاب میانکاله است. طرح این پروژه به قبل از انقلاب ۵۷ بر می‌گرد که به دلیل مشکلات زیست‌محیطی متوقف شد. بعد از انقلاب طرح این پروژه دوباره مطرح و در دولت حسن روحانی تصویب شد.
حال در کنار تمام نقدهایی که به تاسیس این پتروشیمی وجود دارد چند سوال دیگر نیز مطرح است که در ادامه به آنها می پردازیم.
در شرایطی که چندین پروژه پتروشیمی نیمه کاره در کشور وجود دارد که سالهاست سرانجام آنها روی زمین مانده است کلنگ زنی طرح های جدید چه منطق و توجیهی دارد؟ نکته ای که در این مورد مطرح است این است که بیشتر طرح ها به دلیل مسائل اقتصادی و عدم امکان تامین ارز و بحث تحریم ها سالها است روی زمین مانده است.
صرفا با حمایت بانک های داخلی نمی شود طرح پتروشیمی و پالایشگاه را عملیاتی کرد
هم اکنون ده ها طرح پتروشیمی نیمه کاره در کشور داریم و در این شرایط کلنگ یک طرح جدید تاسیس پتروشیمی چه سود و فایده ای می تواند داشته باشد؟ و این نکته نیز بسیار حائز اهمیت است که صرفا با حمایت بانک های داخلی نمی شود طرح پتروشیمی و پالایشگاه را عملیاتی کرد و حال شرایط تعامل بانکی ما در شرایط تحریمی بسیار مشخص و شفاف است.زمانی محصولات پتروشیمی؛ برگ برنده ایران در تجارت جهانی بود که ما به زنجیره اقتصادی جهانی متصل بودیم. حال سوال این است که بازار فروش تولیدات پتروشیمی ایران در جهان به چه میزان است؟
مکان پتروشیمی میانکاله در زمین های ارزنده کشاورزی
در مورد پتروشیمی میانکاله باید گفت که پتروشیمی یک صنعت آب بر است، تاسیس پتروشیمی در مازندران چنانچه نزدیک آب باشد اشکالی ندارد اما شروط فنی و اقتصادی و محیط زیستی دارد که باید حتما لحاظ شود. قابل اشاره است که هنوز این پتروشیمی تاسیس نشده است، محل تاسیس دچار بحران گرد و غبار شده است و حال در این شرایط راه اندازی یک صنعت آب بر به این بحران خواهد افزود.ضمن اینکه مکان پتروشیمی میانکاله در زمین های ارزنده کشاورزی خود محل سئوال و ابهام است.
منبع تامین آب پتروشیمی میانکاله آب خزر است؟
باید توجه داشت که با توجه به همان نکته ،صنعت آب بر بودن پتروشیمی، احتمالا دیدگاه سرمایه گذار این پتروشیمی تامین آب از دریا است، چنانچه مقرر باشد از دریا آب تامین کنند منطقا پسآب آن نیز به دریا رها خواهد شد؟
خطوط لوله های پتروشیمی تهدیدی جدی برای محیط زیست و حیات وحش
به فرض که این پتروشیمی راه اندازی شد، قرار است چه عملکردی داشته باشد؟ این پتروشیمی خوراک گاز را تبدیل به متانول کند، سپس تبدیل به پروپیلن کرده و محصول تولیدی خود را به شاهرود بفرستد تا در صنایع پایین‌دست به محصولات پتروشیمی تبدیل شود. انتقال این محصول با خط لوله تهدیدی جدی برای محیط زیست و حیات وحش منطقه خواهد بود چون در کنار خط لوله در مسیری حدود 300 تا 400 کیلومتر باید تاسیسات جانبی از جمله جاده و ایستگاه های فشار دیده شود.
منطق اقتصادی تاسیس پتروشیمی میانکاله چیست؟
در اسفند ۱۳۹۹ به پیشنهاد وزارت نفت ایران طرح این پروژه مورد موافقت دولت حسن روحانی قرار گرفت. هدف ایجاد زیرساخت‌های لازم برای رفع نیاز صنایع پایین‌دستی پتروشیمی و اشتغال‌زایی اعلام شده بود.
نکته دیگری که در خصوص پتروشیمی میانکاله می تواند قابل تامل و توجه باشد این است که به نظر می آید این پروژه حدود 700 تا 800 میلیون دلار سرمایه گذاری نیاز داشته باشد که با احتساب صنایع پایین دستی آن دست کم حدود یک میلیارد دویست میلیون دلار سرمایه نیاز دارد.از سوی دیگر اشتغال‌زایی این پروژه که شبیه پروژه پتروشیمی کرمانشاه است که قادر خواهد بود برای حدود 600 نفر شغل ایجاد کند . کدام منطق اقتصادی می گوید که برای اشتغال 600 نفر بیش از یک میلیارد دلار سرمایه گذاری شود؟ این در حالی است که خود منطقه دارای بسترهای اشتغال زایی بیشتر از این میزان با ویرانی کمتر محیط زیست است.
نیاز تاسیس پتروشیمی میانکاله 10 هکتار زمین است چرا 90 هکتار
و اما زمین مورد نیاز برای پروژه پتروشیمی میانکاله حدود 10 هکتار است چرا 90 هکتار زمین ارزنده کشاورزی را در اختیار گرفته و قصد دارند در این مساحت چه کاری انجام دهند.
در پایان قابل اشاره است که براساس آمارهای ارائه شده میزان اشتغال مستقیم مجتمع‌های تولیدی پتروشیمی کشور ۷۹ هزار نفر است که از این مقدار ۲۲هزار نفر در منطقه عسلویه، ۲۹ هزار نفر در منطقه ماهشهر و ۲۸ هزار نفر در سایر مناطق این صنعت مشغول به کار هستند.
اشتغال مستقیم در طرح‌‌‌های در دست اجرا ۲۸هزار نفر است که شامل ۱۰هزار نفر در منطقه عسلویه، یک‌هزار نفر در هاب ماهشهر و ۱۷هزار نفر در سایر مناطق است. در مجموع بر اساس آمار در پایان سال ۱۳۹۹ به میزان ۱۰۷هزار نفر اشتغال مستقیم در صنعت پتروشیمی کشور وجود داشته است. علاوه بر این اشتغال مستقیم در صنایع پایین‌دست پتروشیمی حدود ۹۲۰هزار نفر است. اشتغال‌زایی به ازای هر میلیون تن محصولات پتروشیمی در صنایع پایین‌دست این صنعت، حدود ۱۷۰هزار نفر برآورد شده است.
خبرنگار : آزاده مختاری
