مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد که سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان طی نامه‌ای به وی در کسوت هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام اعلام کردند، تحریم‌های موشکی علیه ایران را که باید در چارچوب بندهای غروب آفتاب برجام در تاریخ ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳ برداشته شود، رفع نخواهند کرد.
به گزارش ایرنا، جوسپ بورل در بیانیه‌ای که پنجشنبه شب در تارنمای اتحادیه اروپا منتشر شد، اعلام کرد: امروز نامه‌ای را از وزرای امور خارجه فرانسه، آلمان و بریتانیا در رابطه با اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) دریافت کردم.
وی با اشاره به ادعاهای مطرح شده از سوی سه کشور اروپایی درباره عدم پایبندی ایران به تعهدات برجامی، افزود: آنها اشاره کردند که نگرانی‌های خود را مبنی بر عدم پایبندی ایران به تعهدات خود در چارچوب برجام اعلام کرده و این موضوع را به کمیسیون مشترک برجام تحت مکانیسم حل اختلاف (DRM) ارجاع داده بودند.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: وزیران امور خارجه (تروئیکا) اعلام کردند که ایران از سال ۲۰۱۹ به این توافق پایبند نبوده و معتقدند که این موضوع از طریق مکانیسم حل اختلاف برجام حل نشده است بنابراین آنها قصد خود را برای عدم برداشتن گام‌های مربوط به لغو تحریم‌های بیشتر در تاریخ ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳ اعلام کردند.
بورل اعلام کرد که بنا به درخواست تروئیکا «نامه را به سایر مشارکت کنندگان برجام یعنی چین، ایران و روسیه ارسال کرده‌ام و من به عنوان هماهنگ کننده، با همه شرکت کنندگان برجام درباره مسیر پیش‌رو رایزنی خواهم کرد.»
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با این حال تصریح کرد که از هیچ تلاشی برای از سرگیری اجرای کامل برجام دریغ نخواهد کرد.
در همین حال وزارت امور خارجه انگلیس با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که به همراه فرانسه و آلمان، تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه ایران را به قوانین داخلی خود منتقل خواهند کرد و تحریم‌های اتحادیه اروپا و بریتانیا را که مهلت آنها در اکتبر به پایان می‌رسد (بندهای غروب آفتاب برجام) حفظ می‌کنند.
در این بیانیه آمده است: بر اساس برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، مجموعه‌ای از تحریم‌های سازمان ملل، اتحادیه اروپا و بریتانیا قرار بود در ۱۸ اکتبر لغو شود. اینها شامل تحریم افراد و نهادهای درگیر در برنامه‌های موشکی، هسته‌ای و سایر تسلیحات ایران می‌شود.
وزارت امور خارجه انگلیس بدون اشاره به بدعهدی این کشور در اجرای تعهدات برجامی و اینکه کدام طرف مقصر وضع موجود در اجرای توافقات سال ۹۴ است، ادعا کرد:تروئیکا در واکنش به عدم پایبندی ایران به تعهدات برجامی و تشدید برنامه هسته‌ای این کشور، امروز اعلام کرد که تحریم‌های سازمان ملل به تحریم داخلی منتقل و تحریم‌های اتحادیه اروپا و بریتانیا حفظ خواهند شد.
در این بیانیه به نقل از یک سخنگوی وزارت امور خارجه انگلیس ادعا شده است که تصمیم تروئیکا متناسب با اقدامات ایران است. «بریتانیا و شرکای ما همچنان به یک راه حل دیپلماتیک متعهد هستند، اما ایران اکنون باید گام‌های روشنی برای کاهش تنش بردارد. ما به جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهد هستیم.»
وزارت امور خارجه انگلیس در ادامه این بیانیه ادعا کرده است: «اقدامات امروز برجام را نقض نمی‌کند و کاملاً با رویه‌های تعریف شده در آن مطابقت دارد.» این بیانیه با اشاره به تدابیر جبرانی ایران در برجام مدعی شد: «ایران پیوسته تعهدات خود بر اساس برجام را زیر پا گذاشته است. ذخایر اورانیوم غنی شده این کشور بیش از ۱۸ برابر حد مجاز برجام است و هزاران سانتریفیوژ پیشرفته ساخته و مستقر کرده است.»
وزارت امور خارجه انگلیس ادعاهای ضد ایرانی درباره ناتمام ماندن مذاکرات وین را تکرار کرد و افزود: «در ماه مارس سال گذشته و بار دیگر در ماه اوت، بریتانیا و شرکای ما توافقات قابل قبولی را به ایران پیشنهاد کردند که می‌توانست پرونده هسته‌ای را آرام کند اما در هر دو مورد ایران پیشنهادها را رد کرد. »
در پایان بیانیه نیز این ادعا مطرح شده است: «بریتانیا و شرکای ما به جلوگیری از دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای از جمله از طریق مکانیسم ماشه متعهد هستند.»
به گزارش ایرنا، مطابق مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که حدود ۸ سال پیش برای تأیید برجام صادر شد، محدودیت‌های اعمال‌شده این سازمان در خصوص فعالیت‌های مربوط به موشک‌هالی بالیستیک ایران اکتبر ۲۰۲۳ منقضی خواهند شد. بنابراین اقدام کشورهای اروپایی در خصوص حفظ تحریم‌های موشکی (حتی بدون کلید زدن مکانیسم ماشه) نقض قطعنامه ۲۲۳۱ است و به معنای تداوم سیاست کشورهای غربی در حفظ فشار بر ایران از طریق برجام تلقی می‌شود.
ایران پیشتر نسبت به تبعات بدعهدی طرف‌های اروپایی نسبت به بندهای غروب آفتاب برجام هشدار داده بود. کاردار سفارت ایران در انگلیس تیر ماه گذشته به گاردین گفته بود که عدم اجرای بندهای غروب آفتاب برجام، اشتباه بزرگی خواهد بود. سید مهدی حسینی متین با تاکید بر اینکه ساختار برجام باید حفظ شود، مخالفت با رفع تحریم‌ها و عدم اجرای مفاد قطعنامه را به ضرر طرف‌های اروپایی توصیف و تصریح کرد آنها باید پاسخگو باشند.
