بازار؛ گروه ایران: هر سال با شروع فصل گرم، مصرف برق افزایش می یابد و به دنبال همین افزایش، برق برخی از مناطق قطع می شود؛ قطعی ای که به دنبال عدم سرمایه گذاری مستمر در زیرساخت های کشور و افزایش فرسودگی نیروگاه ها رخ می دهد و حالا امسال این موضوع منجر به تعطیلی حداقل ۲ روزه برق صنایع شده است.
صنایعی که سال گذشته موفق شدند چهار درصد به رشد اقتصادی کشور بی افزایند و بخش مهمی از نیاز مردم این مرز و بوم را در تمام حوزه ها تامین کنند. حالا این صنایع در نبود برق محکوم به تعطیلی ۲ روزه شده اند و باید خسارت زیادی را در نتیجه تعطیلی، استهلاک تجهیزات و افزایش ضایعات تحمل کنند.
چهار درصد اقتصادی صنایع کشور در ۱۴۰۱
سید عبدالوهاب سهل آبادی رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران در خصوص رشد اقتصادی صنایع در سال گذشته به بازار گفت: در شرایطی سال گذشته صنایع کشور توانستند به رشد اقتصادی نزدیک به چهار درصد دست یابند که تمام ملزومات و زیرساخت های تولید فراهم نبود، اما آن ها با تعهد و غیرتی که نسبت به اقتصاد و مردم کشور دارند آستین بالا زدند و موفق شدند.
وی با اشاره به اینکه تولید کنندگان در شرایط دشوار توانستند رشد چهار درصدی را برای کشور به ارمغان بیاورند و این رشد برای کشور یک اعتبار و برای مردم یک پشتوانه است افزود: با تمام این مسائل سال گذشته یا ریزش نیرو نداشتیم یا اگر بود در کمترین مقدار بود.
با وجود تمام تلاش هایی در عرصه تولید می شود متاسفانه دچار مشکلات متعددی به ویژه در زیرساخت ها هستیم؛ به طوری که در زمستان، گاز صنایع قطع می شود و در تابستان نیز همانطور که روشن است برق نداریم
سهل آبادی با اشاره به اینکه امروز جامعه صنعتی دنبال کارگری می گردد که تعهد داشته باشد و حداقل ها را در کار حرفه ای خود بداند ادامه داد: یکی از مسائلی که خانه صنعت، معدن و تجارت با سازمان فنی و حرفه ای کشور وارد مرحله همکاری و تفاهم نامه شده همین است که بتوانیم نیروی کار مورد نیاز کارخانه ها را تربیت کنیم و تحویل واحدهای تولیدی دهیم.
رئیس خانه صمت ایران تاکید کرد: با وجود تمام تلاش هایی در عرصه تولید می شود متاسفانه دچار مشکلات متعددی به ویژه در زیرساخت ها هستیم؛ به طوری که در زمستان، گاز صنایع قطع می شود و در تابستان نیز همانطور که روشن است برق نداریم.
وی با اشاره به اینکه صنایع نیز موافقت کردند تا جریان برق مناطق مسکونی مستمر باشد ادامه داد: بر اساس برنامه ریزی انجام شده قرار شد هر کارخانه یک روز برق نداشته باشد و هماهنگی های لازم هم برای آن انجام شد. در این راستا کارخانه داران هم این موضوع پذیرفتند؛ چون همگی اهل همین مملکت هستیم و مسائل را می دانیم.
نیروگاه های مستهلک شده جوابگوی نیاز کشور نیستند
رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران با اشاره به اینکه دشمن در تلاش است که نتوانیم نیازهای داخلی را تامین کنیم و به دنبال همین موضوع هم ارزش پول ملی کاهش یافته است بیان داشت: در راستای رفع کمبود برق، واحدهای صنعتی بزرگ همچون فولاد مبارکه و ذوب آهن درصدد این هستند که نیروگاه هایی را ایجاد کنند و با راه اندازی آن ها که زمان بر هم هست قدری از مشکلات کاسته می شود.
سهل آبادی با اشاره به اینکه تا زمانی که نیروگاه های مذکور وارد مدار تولید برق شوند زمان می برد افزود: برخی از نیروگاه های موجود مستهلک شده و نیاز به تعمیرات دارند؛ بنابراین برخی از آن ها برای مدتی که در مراحل تعمیر هستند باید از مدار خارج شوند. از طرفی نیروگاه های آبی نیز با توجه به کمبود منابع آب در کشور دچار مشکل شده اند.
وی با اشاره به اثرات قطعی برق برای صنایع بیان داشت: قطع و وصل برق در واحدهای صنعتی زیان زیادی به آن ها وارد می کند و این زیان نیز در زندگی مردم با افزایش موج بیکاری و گرانی کالا نمایان خواهد شد. از طرفی با قطعی برق کارخانه ها، شرکت های برق نیز متضرر می شوند و از عواید اقتصادی فروش برق به بخش صنعتی محروم می شوند.
این فعال صنعتی با اشاره به اینکه منفعت مالی شرکت برق از فروش برق به کارخانه های سیمان، فولاد و غیره بسیار زیاد است افزود: با قطعی برق کارخانه ها نمی توانند کار کنند و در پرداخت حقوق کارگران و غیره دچار مشکل می شوند. این زنجیره نیز ادامه می یابد و به از بین رفتن مواد اولیه در زنجیره تولید کشیده می شود.
وی در پاسخ به کسانی که می گویند تعطیلی صنایع را با جمعه کاری جبران کنید گفت: آیا قانون کار این اجازه را می دهد که به جای روزهای هفته جمعه جایگزین شود؟ خیر این اجازه را نمی دهد.
۲ ساعت قطعی برق مناطق مسکونی ناجی صنایع کشور
سهل آبادی با اشاره به اینکه صرفه جویی در مصرف برق نباید فقط محدود به صنایع شود بیان داشت: چه فرهنگی در مجموعه دولت، شهرداری ها، شورای شهرها و حتی ده داری ها در صرفه جویی مصرف برق ایجاد شده است؟ امروز در اقصی نقاط کشور و حتی در روستاها هم از کولر گازی استفاده می شود. این در حالی است که همزمان با فعالیت سیستم خنک کننده، درها و پنجره ها هم باز هستند.
در چنین شرایطی شاید بهترین کار در شرایط فعلی این باشد که روزانه ۲ ساعت قطعی برق را به مصارف خانگی بدهند تا قدری از معضل کمبود برق و مشکلات صنایع برطرف شود
وی افزود: بر اساس یک کار کارشناسی که انجام داده ایم به نظر می رسد در چنین شرایطی شاید بهترین کار در شرایط فعلی این باشد که روزانه ۲ ساعت قطعی برق را به مصارف خانگی بدهند تا قدری از معضل کمبود برق و مشکلات صنایع برطرف شود. به دنبال این موضوع صنایع هم می توانند به جای ۲ روز در هفته یک بار در هفته برق نداشته باشند.
این فعال صنعتی ادامه داد: وقتی صحبت از مصارف خانگی به میان می آید یعنی خانه من، خانه شما، خانه کارخانه دار و کل کشور است. البته موافق نیستم قطعی برق را به عنوان یک درمان نگاه کنند و باید به آن به صورت موقت توجه داشت؛ چرا که اقتصادی که چهار درصد رشد یافته حیف است که خراب شود. علاوه بر این وقتی امروز کارخانه سیمان در هفته دو روز تعطیل شود فردا سیمان گران می شود و این زنجیره حتی تا سرویس مدرسه و سفره مردم هم ادامه ادامه دارد.
رئیس خانه صمت ایران تاکید کرد: امروز بیاییم و دست در دست هم بدهیم و به جای قطعی ۲ روز در هفته صنایع، روزانه ۲ ساعت از برق مناطق مسکونی قطع شود و تعداد روزهای قطعی برقی صنایع کاهش یابد تا به کار آسیب جدی وارد نشود؛ چرا که تولید برق به اندازه مصرف برق رشد نکرده است.
تجربه ناخوشایند بخش خصوصی از همکاری با شرکت برق
این فعال صنعتی با اشاره به اینکه وقتی تولید برق در کشور به اندازه مصرف نباشد و زیرساخت ها توسعه نیافته باشند طبیعی است که قطعی برق داشته باشیم بیان داشت: کارخانه ها دنبال این هستند که بیشتر کار کنند و چرخ اقتصاد را با حرکت سریع تری بچرخانند. البته بنده هم موافق این نیستم که برق خانگی قطع شود؛ چرا که این درمان نیست اما در حال حاضر که مسئولان مربوطه نتوانسته اند تولید برق را همگام با مصرف کنند و تولید برق از مصرف کمتر است این تصمیم به نظر منطقی می آید.
سهل آبادی با اشاره به اینکه در برهه ای از زمان، بخش خصوصی به حوزه تولید برق ورود کرده بود اما با استقبال مواجه نشد افزود: در یک مقطعی آمدند نیروگاه های کوچک را در اختیار مردم قرار دادند و آن قدر از سوی اداره برق در خرید برق از مردم اهمال کاری شد که خیلی از سرمایه گذاران مردمی نیروگاه ها را جمع کردند و ادامه ندادند.
وی ادامه داد: بعضی از این نیروگاه های کوچک تا ۲ سال و سه سال پول طلبکار شدند و هیچکس تشویق به افزایش که نشد بلکه مجبور به جمع آوری هم شدند. بنابراین اگر همکاری های لازم صورت گرفته بود شاید امروز خیلی از این نیروگاه ها توسعه یافته بودند و بجای تعطیلی، بخشی از بار تامین برق مورد نیاز کشور را بر دوش می کشیدند.
رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران با اشاره به اشتباهات گذشته که منجر به کمبود برقی فعلی شده تاکید کرد: همانطور که اشاره کردم در گذشته تقاضا برای ایجاد نیروگاه های خصوصی وجود داشت اما وقتی دیدند شرکت برق پولی به آن ها نمی دهد و حتی خریدی هم از آن ها انجام نمی دهد با ضرر مواجه شدند و دست از این کار کشیدند. بنابراین هر سرمایه گذار دیگری هم به فکر ورود به این حوزه بود دست از کار کشید و اقدامی نکرد.
حالا که تمام اتفاقاتی که گفته شد رخ داده و کمبود برق بروز یافته، سهل آبادی معتقد است که برای جلوگیری از افزایش هزینه های مردم و خسارت به تولید ملی می توان به صورت موقت از راهکار قطع روزانه ۲ ساعت از برق خانگی بهره برد تا یک روز از تعطیلی برق صنایع کاهش یابد و تولید با قدرت بیشتری ادامه یابد. البته این قطعی برق نباید عادت شود و مسئولان با این اقدام صورت مساله سرمایه گذاری برای زیرساخت های تولید برق کشور را به وقتی دیگر موکول کنند.
این فعال صنعتی طی درخواستی از مسئولان گفت: از متولیان مربوطه خواستار این هستم که در راستای رفع کمبود برق در کشور برنامه ریزی کنند و بر اساس برنامه مشخص به سوی رفع مشکلات حرکت کنند تا دیگر شاهد تکرار چنین اتفاقاتی نباشیم.
هر روز تعطیلی صنایع مساوی با زیان چند صد میلیون دلاری
همانطور که اشاره شد هر سال با شروع فصل گرم سال، قطعی برق مشکلات بسیاری را برای صنایع و کسب و کارها ایجاد می کند و خسارت مالی سنگینی را به آن ها تحمیل می کند. خسارت هایی که فقط به کاهش تولید و تعطیلی موقت کارخانه ها محدود نمی شود و در بعضی از مواقع همراه با خسارت سنگین به تجهیزات و زیرساخت های تولید است.
برای مثال، در صنایع نفت و گاز، قطعی برق ممکن است باعث توقف تولید و خسارات مالی جدی شود. در صنایع فولاد، قطعی برق ممکن است باعث توقف فرآیندهای تولید و کاهش کیفیت محصولات شود. در صنایع الکترونیک نیز قطعی برق باعث آسیب دیدن تجهیزات الکتریکی می شود.
تاثیر قطعی برق در صنایع فولادی با توجه به آمار تولید فولاد در سال ۱۳۹۹ که در کشور حدود ۳۱ میلیون تن اعلام شده حدود ۳۰۰ میلیون دلار خسارت سالانه برآورد شده است
به طور کلی تعطیلی صنایع بزرگ ایران به شدت به اقتصاد کشور آسیب می زند؛ این تعطیلی ها باعث کاهش تولید و در نتیجه کاهش درآمد و افزایش بیکاری می شود. همچنین، تعطیلی صنایع بزرگ می تواند باعث کاهش صادرات و افزایش واردات شود که باعث کاهش تراز تجاری کشور می شود.
هرچند خسارتی که به صنایع وارد می شود بسته به نوع و اندازه صنایع متفاوت است اما با توجه به اهمیت صنایع بزرگ در تولید و اشتغال زایی، حتی یک درصد کاهش تولید نیز می تواند تاثیرات جدی بر روی اقتصاد کشور داشته باشد.
همچنین برای نمونه تاثیر قطعی برق در صنایع فولاد با توجه به آمار تولید فولاد در سال ۱۳۹۹ که در کشور حدود ۳۱ میلیون تن اعلام شده و بر اساس قیمت فلزات در بازار جهانی و تخمینی از هزینه تولید، از سوی هوش مصنوعی حدود ۳۰۰ میلیون دلار خسارت سالانه برآورد شده است. البته این محاسبه تخمینی است و دقیق نیست، زیرا تاثیرات تعطیلی صنایع بزرگ به شدت وابسته به شرایط بازار و عوامل دیگر مانند تولیدات جانبی و اثرات زنجیره ای هستند.
