بازار؛ گروه بانک و بیمه: این روزها حتی با تاکید مسئولان بر ارایه وام های خرد اما اغلب بانک ها به دلیل محدودیت های مالی از آن طفره می روند، چنین مسئله ای بیانگر آن است که سیستم بانکی در پی نظارت دقیق و کنترل سفت و سخت بانک مرکزی بر عملکرد آنها سعی می کنند تراز مالی مناسبی را داشته باشند و به جای خروج منابع، آن را به درستی مدیریت کنند، آنطور که حتی در صورت کاهش منابع، درخواست اضافه برداشت را از بانک مرکزی نمی نمایند بلکه برای تامین نیازها ضروری چون پرداخت سود و …بالاجبار دست به معامله بازار بین بانکی حتی با نرخ بالاتر از سود تسهیلات می زنند.
البته نرخ سود بین بانکی پس از مدت ها سکون در کانال ۲۳ درصد، همچنان دارای نوسان اندکی بوده است به طوری که طی هفته های گذشته نرخ این متغیر اقتصادی در کانال ۲۳.۴ ماند اما در ابتدای هفته جاری افزایش و به ۲۳.۵۳ درصد رسیده است.
به عقیده کارشناسان بالا رفتن نرخ سود بین بانکی نشانه کاهش حجم پول در سیستم بانکی و کم تر شدن آن بیانگر افزایش حجم در حساب جاری بانکها است. به عبارت دیگر نرخ سود بین بانکی نوعی اندازه گیری شاخص تورمی در هر کشور محسوب می شود که تغییر آن نشانه های از وضعیت اقتصادی بخصوص در بخش پولی دارد.
بانک مرکزی اخیرا نرخ سود بین بانکی را افزایش داده است، به طوری که این نرخ در هفته منتهی به ۲۵ مردادماه، با رشد ۳ صدم درصدی نسبت به آخرین نرخ هفتگی به ۲۳.۵۳ درصد رسیده است، رقمی که حکایت از آن دارد این نرخ از نرخ سود بانکی و تسهیلات نیز عبور کرده است
افزایش نرخ سود بین بانکی حتی بیشتر از نرخ سود تسهیلات
حال بانک مرکزی اخیرا نرخ سود بین بانکی را افزایش داده است، به طوری که این نرخ در هفته منتهی به ۲۵ مردادماه، با رشد ۳ صدم درصدی نسبت به آخرین نرخ هفتگی، ۲۳.۵۳ درصد رسیده است.
طبق گزارش های موجود روند صعودی نرخ بهره بین‌بانکی از بهمن ماه سال گذشته شروع شد؛ آنگونه که از هفته منتهی به ۳۰ آذرماه، نرخ سود بین‌بانکی وارد کانال ۲۱ درصدی شده و تا هفته منتهی به ۱۹ بهمن ماه در همین کانال در نوسان بود ولی از ۲۶ بهمن ماه این نرخ رکورد جدیدی در کانال ۲۲ درصدی به ثبت رساند و حالا این نرخ در کانال ۲۳ درصدی همچنان در نوسان است.
البته بانکهای مرکزی دنیا در سیاستگذاری پولی خود یک کریدور نرخ بهره تعریف می‌کنند، در این میان کف و سقفی تعریف می شود و معمولا نرخ بهره هدف، در وسط این کوریدور تعیین خواهد شد. این نرخ در تمام دنیا ابزاری است برای کنترل و هدف‌گذاری تورم که از آن استفاده می شود.
حال نرخ سود بازار بین بانکی که اخیرا اندکی افزایش یافته و به ۲۳.۵۳ درصد رسیده اما در مقابل نرخ سود سپرده هم اکنون ۲۲.۵ درصد و نرخ سود تسهیلات نیز ۲۳ درصد است. با این وجود شواهد حکایت از آن دارد که نرخ سود بازار بین بانکی از نرخ سود بانکی و تسهیلات عبور کرده است.
هر چند متغیرهای چون نرخ سود بازار بین بانکی طی ماههای گذشته نوسان بالای نداشته و مبنای آن حدودا محور ۲۳ درصد تعیین شده اما باید گفت؛ هر گونه تغییر نرخ حتی به میزان اندک، نشان از چگونگی وضعیت اقتصاد کشور بخصوص مدیریت بازار پول دارد
بانک مرکزی در تعیین متغیرهای کلان اقتصادی با برنامه وارد می شود
محسن صادقی، کارشناس پولی و بانکی در گفتگو با خبرگزاری «بازار» درباره علل نوسان نرخ سود بین بانکی و تاثیرات آن بر اقتصاد کشور، گفت: بانک مرکزی با مدیریت متغیرهای کلان اقتصادی چون تغییر نرخ سود بانکی و … با برنامه وارد عمل می شود، برنامه هایی که اجرای آن بتواند اهداف مد نظر چون کنترل نرخ تورم و نقدینگی، ساماندهی بازار در کنار عملکرد مثبت بانکها(به طوری که از ناترازی خارج شود)، محقق شود.
وی به ثبات بخشی مقطعی و نوسان نرخ سود بازار بین بانکی طی چند ماه گذشته اشاره کرد و اظهارداشت: هر چند این متغیر طی ماههای گذشته نوسان بالای نداشته و مبنای آن حدودا محور ۲۳ درصد تعیین شده اما باید گفت؛ هر گونه تغییر نرخ حتی به میزان اندک، نشان از چگونگی وضعیت اقتصاد کشور بخصوص مدیریت بازار پول دارد.
به طور مثال از سال گذشته برخی بانکها به دلیل ناترازی مالی در پی ورود به فعالیت های اقتصادی برای کسب سودآوری بالا با مشکلاتی مواجه شدند، در چنین شرایطی بانک مرکزی در راستای انضباط مالی به این سری بانکها هشدارهای لازم را صادر کرد تا نه تنها برداشتهای غیر معقول از بانک مرکزی انجام نشود بلکه تامین منابع بدون خلق پول صورت گیرد به همین دلیل بازار داد و ستد بین بانکی فعال شده است.
خیلی از بانکها به دلیل عدم برخورداری از منابع لازم تحت فشار هستند در چنین شرایطی بانک مرکزی برای جلوگیری از ایجاد خلق پول دست بانکهای ناتراز و ناسالم را در این زمینه کوتاه کرده است
اجرای سیاست انقباضی بانک مرکزی برای مدیریت بازار پول، تورم و نقدینگی
این کارشناس پولی بانکی در ادامه افزود: البته بانک مرکزی درسال گذشته به بانکها اجازه داد تا برای تامین نیازهای مالی خود حتی با نرخ بالا تجهیز منابع کنند، به طوری که در مواقعی گواهی سپرده ۲۳ درصدی منتشر کردند اما آنچیزی که مشخص است وجود محدودیت های منابع برخی بانکها باعث شد که بانکهای ناتراز و نیازمند به پول، برای برآورده کردن نیازهای ضروری خود و پاسخ به مشتریان و… به بازار بین بانکی رجوع کنند.
صادقی اضافه کرد: سیاست های انقباضی بانک مرکزی کنترل ترازنامه بانکهاست زیرا خیلی از بانکها به دلیل عدم برخورداری از منابع لازم تحت فشار هستند در چنین شرایطی این بانک برای جلوگیری از ایجاد خلق پول دست بانکهای ناتراز و ناسالم را در این زمینه کوتاه کرده است اما چنانچه نرخ سود بازار بین بانکی را به مرور متعادل کند علاوه بر اینکه مسئله بانکهای ناتراز به تدریج حل می شود، این احتمال نیز وجود دارد که تمهیداتی در جهت کاهش نرخ سود نیز اندیشده شود. موضوعی که علاوه بر جلوگیری از خلق پول مسیر مهار رشد نرخ تورم و نقدینگی نیز در پیش گرفته می شود. آنطور که چند ماه پیش انتظارات برای افزایش نرخ تورم وجود داشت اما بانک مرکزی با مدیریت بازار و اجرای برخی برنامه ها توانست این نرخ را نزولی کند.
خیلی از بانکها به دلیل محدودیت منابع و درگیربودن با انجام سرمایه گذاریهای که داشته و دارند باعث شده اند تا تقاضا برای پول زیاد شود، اما سیاستگذاری های بانک مرکزی در این بخش موجب شد تا نقدینگی جدید ایجاد نشود و بانکها برای تامین منابع بدون خلق پول نیازهای خود را برطرف کنند
چرا تقاضا برای پول افزایش یافت؟
وی خاطرنشان کرد: کنترل نقدینگی و به دنبال آن تورم حاصل اجرای سیاست هایی خاص کارشناسانه و اعمال مدیریت درست بر بازار پول همچنین ساماندهی عملکرد بانکهاست، چرا که همانطور که گفته شد خیلی از بانکها به دلیل محدودیت منابع و درگیری با انجام سرمایه گذاریهای که داشته و دارند باعث شده بودند تا تقاضا برای پول زیاد شود، اما سیاستگذاری های بانک مرکزی در این بخش موجب شد تا نقدینگی جدید ایجاد نشود و بانکها برای تامین منابع بدون خلق پول نیازهای خود را برطرف کنند.
بنا به این گزارش، هم اکنون نرخ سود بازار بین بانکی بیش از نرخ سود تسهیلات است اما در مقابل به دلیل نیاز و اشتهای زیاد خیلی از بانکها برای رفع نیازهای ضروری خود حاضر به معاملات بین بانکی با نرخ سود بالا هستند، اقدامی که بانک مرکزی می خواهد با چنین رویکردی علاوه بر مدیریت دقیق عملکرد بانکها، تورم و نقدینگی را در کشور به دقت کنترل کند تا در این مسیر بانکها نیز برای سرمایه گذاری و نیاز به پول بی گدار به آب نزنند چرا که بانک مرکزی با رصد فعالیت آنها مانع از ایجاد خلق پول می شود.
