فرارو: علیرغم بهبود بهرهوری انرژی ساختمان سال ۲۰۲۱ میلادی شاهد انتشار کربن از ساختمانها و ساخت و سازها بودیم که به بالاترین حد خود رسید.
به نقل از سی ان ان، این یک حقیقت ناراحت کننده است، اما بسیاری از خانههای ما برای سیاره زمین مضر هستند. این خانهها با یک الگوی مصرف تعریف میشوند از مواد خام برای ساخت آن گرفته تا سوخت مورد نیاز برای حفظ آن تا زبالههای تولید شده توسط آن خانه ها.
علیرغم بهبود بهرهوری انرژی ساختمان سال ۲۰۲۱ میلادی شاهد انتشار کربن از ساختمانها و ساخت و سازها بودیم که به بالاترین حد خود رسید.
با این وجود، اگر یک خانه بتواند افرادی را که داخل آن زندگی میکنند و دنیای بیرون را نیز پرورش دهد چه خواهد شد؟ اگر خانهای بتواند به ساکناناش غذا بدهد و تقویت تنوع زیستی را تضمین کند چگونه خواهد بود؟ و در نهایت اگر در پایان عمر اثری از خود برجای نگذارد چه میشود؟
توقع این که یک خانه بتواند تمام این کارها را انجام دهد انتظاری جاه طلبانه خواهد بود. با این وجود، همان گونه که در کتابی تازه منتشر شده نشان داده شده است بسیاری از خانهها برای ترویج زندگی عادلانهتر و پایدارتر طراحی شده اند.
“کورتنی اسمیت” و “شان تاپهام” در کتاب “خانههایی که میتوانند جهان را نجات دهند” بیش از ۱۵۰ پروژه را در سراسر جهان مورد بررسی قرار دادهاند. برخی از پروژهها فضاهای موجود را تغییر کاربری دادهاند مانند خانه ساخته شده در فضای غار Ensamble Studio در مینورکا جزیرهای متعلق به اسپانیا و برخی دیگر روشهای ساخت و ساز باستانی را احیا و به رو کرده اند مانند اقامتگاههای خشتی معماران ZAV که آن را در جزیره هرمز در ایران اجرا نمودهاند.
سپس کسانی هستند که از فناوریهای پیشرفته استفاده میکنند از جمله خانههای چاپ سه بعدی ICON که پیشتر در امریکای شمالی ساخته شده اند. در ماه نوامبر ICON اعلام کرد که در مناقصهای برای کسب قرارداد ۵۷ میلیون دلاری توسط ناسا به منظور توسعه یک سیستم ساخت و ساز بر روی سطح سیاره ماه برنده شده است. تاپهام از نویسندگان کتاب میگوید که تنوع و دامنه متنوعی که در پروژهها یافتند نشان میدهد که صرفا یک نوع خاص خانه برای چالشهای قرن بیست و یکم وجود ندارد. او میافزاید: “ما افراد زیادی را یافتیم که کارهای واقعا نوآورانه قابل توجهی انجام میدهند و کارها را در سطح محلی به صورتی متفاوت انجام میدهند”. اسمیت میگوید تمرکز بر محلی بودن کارها از استفاده از مصالح ساختمانی گرفته تا تکنیکهای ساخت و ساز در نقطه مقابل نگرشهای پیشتر رایج در صنعت ساخت و ساز است.
اسمیت میگوید طراحی مدرنیستی قرن بیستم گسترش یافته و با ثروتمندتر شدن مردم آنان یا انتظار و یا آرزو داشتند که در محیط “پاکیزه بتنی” زندگی کنند. او میافزاید: “با این وجود، ما فراموش میکنیم که برای ساختن خانهها به این شیوه مدرنیستی که از دهه ۱۹۳۰ میلادی به یک سبک بینالمللی جهانی تبدیل شده در حال نابودی سیاره خود هستیم”.
او میگوید: “در آن سبک معماری شما اساسا سعی میکنید مکان را با مواد شکل دهید که نتیجه آن بیشتر مضر بوده است تا مثبت”. بر اساس نتایج گزارش تازه برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد تولید بتن و سیمان در ۶۵ سال گذشته ده برابر و تولید فولاد سه برابر رشد کرده در حالی که تولید سرانه الوار با قابلیت پایینتر تولید آلایندههای کربنی رشدی تقریبا رکودی را تجربه کرده است. در همان گزارش برآورد شده که در سال ۲۰۲۱ میلادی تولید مصالح ساختمانی کلیدی بتن، فولاد و آلومینیوم ۴ درصد دیگر به مصرف انرژی جهانی و ۶ درصد به انتشار جهانی آلایندههای کربنی افزود.
در این کتاب اشاره شده که ابتکار عملهای جالبی در سراسر جهان برای ساخت خانههایی که در آن کمتر هوا و محیط زیست آلوده میشود در حال انجام هستند. برای مثال، در اوگاندا شرکتی وجود دارد که بطریهای پلاستیک را جمع آوری کرده و از آن به عنوان مصالح ساختمانی در خانه سازی استفاده میکند و مشکل آلودگی را کاهش میدهد و همزمان خانههایی تازه را میسازد. علیرغم دیدگاه مثبت، نویسندگان اذعان دارند که اجرای ایدههای کتاب شان میتواند چالش برانگیز باشد. تاپهام میگوید: “به محض این که از (روشهای ساخت و ساز معمولی) دور میشوید یافتن افراد برای انجام آن یا دشوار میشود یا به طور باورنکردنی گران خواهد بود یا واقعا زمان بر است. در نتیجه، بسیاری از موانع موجود در مسیر ساخت چنین خانههایی باید از میان برداشته شوند”.
نویسندگان کتاب خود مشتاق هستند آن چه را در کتاب خود موعظه کردهاند در زندگیشان عملی سازند. اسمیت قصد دارد سیستم گرمایش خانه خود در تگزاس را اصلاح کرده و پنلهای خورشیدی را روی پشت بام خانهاش نصب کند.