بازار؛ گروه خودرو: آلایندگی و کیفیت دو چالش اصلی صنعت خودرو در کشور شناخته می شود، چالشی که همزمان با موضوع واردات خودروهای کارکرده این روزها بیشتر نقد می شود. از سوی بیم آن وجود دارد که متولیان انرژی نتوانند سوخت با کیفیت برای خودروهای وارداتی تامین کنند. در کنار تمام چالش های داخلی، صنعت خودرو دنیا به دنبال اجرای استاندارد آلایندگی یورو ۷ است. رعایت این استاندارد توسط کشورها لازم الاجرا است، هرچند که برخی از کشورها مانند کشور ما فاصله فراوانی با استانداردهای روز دنیا دارند. برای بررسی این موضوع با بهزاد اشجعی کارشناس آلودگی هوا به گفت و گو پرداختیم:
* به عنوان پرسش نخست از نظر استاندارد آلایندگی خودروهای بنزینی چه مقدار فاصله میان صنعت خودرو داخل با استانداردهای روز دنیا وجود دارد؟
در حال حاضر استاندارد آلایندگی برای خودروهای بنزینی در کشور یورو ۵ است، در اتحادیه اروپا عمر استاندارد یورو ۶ به سر آمده و به زودی استاندارد یورو ۷ اجرایی می شود. در صورت اجرا این استاندارد، دو سطح فاصله با استاندارد یورو در اروپا خواهیم داشت. در ماده ۴ قاون هوای پاک ذکر شده بود که تا پایان برنامه ششم باید استاندارد آلایندگی مطابق آخرین قوانین روز دنیا باشد. اگر استاندارد یورو ۶ را در نظر بگیریم یک سطح و اگر استاندارد یورو ۷ را در نظر بگیریم دو سطح از قوانین دنیا فاصله داریم.
* چرا در کشور از استانداردهای اروپایی برای صنعت خودرو و آلایندگی استفاده می شود؟
استانداردهای اروپایی معروف ترین و کابردی ترین قوانین دنیا هستند، علاوه بر کشور ما سایر کشورها نیز استانداردهای اروپایی را مرجع قرار می دهند. البته کشورهای مانند آمریکا و ژاپن استانداردهای خاص خود را داشته و مرجع اروپایی ندارند. البته کشورهای برزیل و چین نیز استانداردهای تلفیقی از اتحادیه اروپا و آمریکا را دارند. گفتنی است که اجرا و نظارت استانداردهای آلایندگی اروپایی آسان تر بوده و به عنوان زبان بین المللی نیز شناخته می شود. البته در سایر استانداردها مانند استانداردهای ۸۵ گانه خودرو، زبان بین المللی استانداردهای خودرویی است. در اواخر دهه ۷۰ شمسی که در کشور بحث استانداردهای آلایندگی مطرح شد با سیستم اروپایی آغاز و تا امروز ادامه دارد.
متاسفانه بحث دوام تست های آلایندگی در کشور چندان جدی گرفته نمی شود و آزمون های مربوط به آن نیز انجام نمی شود
* برخی از مسئولان و متولیان صنعت خودرو می گویند خودروسازان در رعایت استانداردهای آلایندگی موفق نبودند و اغلب محصولات صفر کیلومتر در تست های معاینه فنی رد می شوند، دلیل این موضوع چیست؟
معتقدم سازمان حفاظت از محیط زیست باید اظهار نظر قطعی در این خصوص انجام دهد، به طور کلی استانداردهای آلایندگی ابعاد مختلفی دارد و صرفا به یک تست خلاصه نمی شود. در حقیقت این قوانین یک پروسه با تعداد فراوان آزمون هست که یکی از آن ها دوام آزمون آلایندگی است. به عنوان مثال در استاندارد آلایندگی یورو ۵ خودروهای بنزینی باید تا ۱۶۰ هزار کیلومتر پیمایش حالت استاندارد اولیه خود را حفظ کنند، ۱۶۰ هزار کیلومتر کارکرد معادل هشت سال استفاده از خودرو است. متاسفانه بحث دوام تست های آلایندگی در کشور چندان جدی گرفته نمی شود و آزمون های مربوط به آن نیز انجام نمی شود. فقدان این آزمون در کشور منجربه عدم رعایت استاندارد آلایندگی یورو ۵ خودرو بعد از دوسال می شود، از همین رو شاهد هستید که ستاد معاینه فنی گزارشی در خصوص خودروهای زیر چهار سال که جهت دریافت معاینه فنی برتر مراجعه کردند، منتشر کرده که همه آن ها رد شدند. این درحالی است که خودرویی با سطح استاندارد آلایندگی یورو ۵ و با این مقدار پیمایش یا کارکرد باید موفق به اخذ معاینه فنی برتر شود. البته بخشی از این ضعف نیز به استانداردهای تولید خودرو و کیفیت منوط می شود. باید اشاره کرد که کیفیت سوخت مصرفی، شرایط مصرفی و نگهداری از خودرو نیز در این موضوع دخیل است. هرچقدر کیفیت سوخت خودرو کم باشد، کاتالیست زودتر تخریب و این مورد سبب عدم بازدهی می شود، بنابراین خودرو از استاندارد آلایندگی خارج می شود.
امکان تقلب یا تخلف برای دریافت تاییدیه های استانداردی از سازمان حفاظت از محیط زیست توسط خودروسازان داخلی وجود دارد
* آیا در دریافت تاییدیه های استاندارد آلایندگی از سوی خودروسازان داخلی تقلبی صورت می گیرد؟
نباید انکار کرد که در بحث تولید، خودروسازان کیفیت مناسبی ندارند. امکان تقلب یا تخلف برای دریافت تاییدیه های استانداردی از سازمان حفاظت از محیط زیست توسط خودروسازان داخلی وجود دارد. شاید تولید کننده یک محصول را بسیار با کیفیت فقط برای دریافت تاییدیه ها بسازد، اما در زمان تولید انبوه اقدامات دیگری انجام دهد.
خودروها دارای استاندارد آلایندگی یورو ۵ هستند، اما سوخت های توزیعی در شهرستان ها سطح استاندارد یورو ۳ یا یورو ۲ دارد
* در بحث آلودگی هوا همواره خودروسازان متهم به عدم رعایت استانداردها می شوند، در این بین وضعیت متولیان سوختی چگونه است؟
آنچه که به صورت گزارش رسمی از سوی سازمان حفاظ از محیط زیست و سازمان ملی استاندارد به عنوان متولیان نظارت به کیفیت سوخت منتشر می شود، نشان از عدم هماهنگی سطح استاندارد سوختی با استاندارد آلایندگی خودروها دارد. خودروها دارای استاندارد آلایندگی یورو ۵ هستند، اما سوخت های توزیعی در شهرستان ها سطح استاندارد یورو ۳ یا یورو ۲ دارد. در دستور العمل تست آلایندگی خودروها مشخصات سوخت جهت انجام آزمون ذکر شده است. الزامی برای رعایت هم سطح بودن استاندارد سوختی و آلایندگی وجود ندارد. بنابراین متولیان انرژی باید سوخت با کیفیت تامین و خودروسازان محصولی با استانداردهای واقعی یورو ۵ تولید کنند.
