اسرائیل دست به کار شد تا جاسوس فوق العاده خود را در سوریه پیدا کند

به گزارش Intiter به گزارش فرارو، روزنامه لبنانی الاخبار دیروز به نقل از منابع دیپلماتیک گزارش داد که اسرائیل تماس هایی را با طرف های خارجی و همچنین با سوری ها برای یافتن محل دفن الی کوهن، جاسوس معروف خود که 60 سال پیش در این کشور به اتهام اعدام در این کشور اعدام شد، آغاز کرده است. به آن دست یابد. از آن زمان، دولت سوریه محل دفن وی را مخفی نگه داشته و درخواست مبادله وی را رد کرده است.

الی کوهن، یکی از مشهورترین جاسوسان تاریخ اسرائیل، از چهره های برجسته و تاثیرگذار در تاریخ اطلاعاتی این رژیم است. او با موفقیت در سطوح عالی دولت سوریه نفوذ کرد و نقش مهمی در تقویت موقعیت نظامی و امنیتی اسرائیل داشت. این مقاله به طور جامع به زندگی، مأموریت و پیامدهای فعالیت وی می پردازد.

سالهای اولیه و دوران قبل از موساد

الی کوهن در 26 دسامبر 1924 در شهر اسکندریه مصر در خانواده ای یهودی سوری به دنیا آمد. خانواده او از طبقه متوسط ​​بودند و در یک محله یهودی نشین زندگی می کردند. پدرش، شائول کوهن، یک تاجر موفق بود که به تقویت هویت یهودی خانواده اهمیت می داد. الی از کودکی استعداد زبانی خود را نشان داد و به زبان های عربی، عبری و فرانسوی تسلط داشت.

کوهن در مدرسه یهودی محله خود تحصیل کرد و سپس در دانشگاه فواد اول (دانشگاه قاهره) در رشته مهندسی تحصیل کرد. در حین تحصیل به فعالیت های صهیونیستی و ضد انگلیسی پیوست. پس از اعلام تشکیل اسرائیل در سال 1948، فشارها بر یهودیان مصر افزایش یافت و بسیاری از آنها مجبور به مهاجرت شدند. خانواده کوهن نیز در سال 1949 به اسرائیل مهاجرت کردند، اما الی مدتی در مصر ماند تا به فعالیت های مخفیانه خود برای اسرائیل ادامه دهد. او در این دوره در انتقال اطلاعات به اسرائیل و سازماندهی فرار یهودیان از مصر نقش داشت. سرانجام پس از بازداشت و تحت نظر گرفتن مقامات مصری، در سال 1957 به اسرائیل سفر کرد.

ورود به موساد و آموزش ویژه.

الی کوهن پس از ورود به اسرائیل در ابتدا به مشاغل عادی مشغول شد. او به عنوان مترجم و سپس در برخی مناصب دولتی مشغول به کار شد، اما علاقه و مهارت او در فعالیت های اطلاعاتی مورد توجه مقامات موساد قرار گرفت. در سال 1960 موساد او را به عنوان کاندیدای ماموریت های ویژه انتخاب کرد.

کوهن با کمک یک تیم متخصص، شخصیت جدیدی به نام «کامل امین ثابت» را نیز به عهده گرفت. او باید داستان زندگی دروغین خود را دست نخورده نگه می داشت: یک تاجر ثروتمند با ریشه یهودی، متولد آرژانتین، که پس از سال ها تجارت موفق به سوریه بازگشت. برای تقویت این هویت، موساد او را به آرژانتین فرستاد تا واقعیت داستان دروغ خود را افزایش دهد. در بوئنوس آیرس روابط گسترده ای با جامعه عرب برقرار کرد و به عنوان یک تاجر محترم شناخته شد.

نفوذ به سوریه

در سال 1961، الی کوهن پس از اتمام دوره آموزشی و ایجاد هویت جعلی، ماموریت خود را آغاز کرد. او ابتدا از آرژانتین به اروپا سفر کرد و سپس با هویت «کامل امین ثابت» وارد دمشق شد. او برای موفقیت در این ماموریت، خود را به عنوان یک تاجر ثروتمند علاقه مند به سرمایه گذاری در سوریه معرفی کرد. ورود کوهن به دمشق به دقت برنامه ریزی شده بود. او یک اقامتگاه در یکی از محله های اشرافی دمشق اجاره کرد و زندگی تجملی را آغاز کرد که کاملاً با شخصیت دروغین او مطابقت داشت. کوهن با برگزاری مهمانی های مجلل توانست توجه مقامات و نخبگان سوری را به خود جلب کند. این احزاب به محل ملاقات غیررسمی سیاستمداران و پرسنل نظامی سوری تبدیل شدند که به راحتی اطلاعات محرمانه به دست می آمد.

یکی از استراتژی های موفق کوهن سخاوت مالی او بود. او در چندین پروژه سرمایه گذاری کرد و با اهدای هدایای گران قیمت اعتماد بسیاری از مقامات سوری را جلب کرد. او همچنین روابط نزدیکی با افسران ارتش سوریه برقرار کرد و توانست به اطلاعات نظامی حیاتی دست یابد. کوهن به تدریج به یکی از چهره های مورد احترام جامعه سوریه تبدیل شد. او روابط نزدیکی با سیاستمداران عالی رتبه، تجار بزرگ و افسران ارشد نظامی داشت. حتی گفته می‌شود که او با برخی از نزدیکان رئیس‌جمهور سوریه ارتباط برقرار کرده و به او دسترسی بیشتری به اطلاعات استراتژیک می‌دهد.

یکی از مهمترین دستاوردهای کوهن سفرهای متعددی بود که به مناطق نظامی سوریه انجام داد. او با ادعای علاقه به سرمایه گذاری در پروژه های ساختمانی، توانست از پایگاه های نظامی، سنگرها و تاسیسات استراتژیک بازدید کند. وی در این بازدیدها اطلاعات بسیار دقیقی از وضعیت و برنامه های نظامی در سوریه جمع آوری کرد. به همین ترتیب، کوهن توانست تأثیر زیادی بر تصمیمات نظامی در سوریه داشته باشد. برای مثال پیشنهاد کاشت درخت در کنار سنگرها را برای آسایش سربازان داد. این پیشنهاد به ظاهر بی‌اهمیت بعداً به اسرائیل کمک کرد تا مکان دقیق سنگرهای نظامی را شناسایی کند.

فعالیت های جاسوسی و انتقال اطلاعات.

الی کوهن به صورت دوره ای اطلاعات حیاتی را از طریق یک فرستنده رادیویی مخفی به اسرائیل ارسال می کرد. او این فرستنده را در آپارتمان خود در دمشق نصب کرده بود و پیام های خود را در مواقعی که احتمال شنود کمتر بود، مانند ساعات اولیه صبح، ارسال می کرد. این پیام ها شامل گزارش های دقیق در مورد موقعیت پایگاه های نظامی، برنامه های آموزشی ارتش سوریه و تحرکات مرزی بود.

به عنوان مثال، کوهن توانست به جزئیات پایگاه های نظامی در بلندی های جولان دست یابد. او محل دقیق سنگرها، استحکامات دفاعی و مسیرهای لجستیکی را شناسایی و به اسرائیل منتقل کرد. کشف طرح های سوریه برای تقویت نیروهای زرهی و استقرار تانک در مناطق حساس از دیگر دستاوردهای وی بود. این اطلاعات به ارتش اسرائیل کمک کرد تا حملات خود را در طول جنگ شش روزه با دقت بیشتری برنامه ریزی کند.

کوهن همچنین اطلاعاتی در مورد روابط سوریه با اتحاد جماهیر شوروی ارائه کرد. او توانست گزارش مفصلی از تجهیزاتی که شوروی به سوریه تحویل می داد ارائه دهد. این اطلاعات شامل نوع و تعداد اسلحه ها، برنامه تحویل و محل نگهداری بود. وی همچنین توانست به مکاتباتی دسترسی پیدا کند که نشان دهنده همکاری نظامی و اقتصادی بین دو کشور بود.

مورد قابل توجه دیگر کشف پروژه های مخفی سوریه برای انتقال آب از رودخانه های منطقه به خاک سوریه بود. این پروژه ها تهدیدی برای تامین آب اسرائیل بود و اطلاعات کوهن به اسرائیل کمک کرد تا اقدامات پیشگیرانه را انجام دهد.

کشف هویت و دستگیری

ادامه فعالیت های مشکوک کوهن به تدریج شک برخی از مقامات اطلاعاتی سوریه را برانگیخت. اگرچه ارتباطات گسترده او با مقامات ارشد سوری و موقعیت اجتماعی او را کمتر مشکوک کرد، استفاده مکرر او از فرستنده رادیویی در آپارتمانش توجه دستگاه های امنیتی را به خود جلب کرد. با کمک کارشناسان اتحاد جماهیر شوروی که در آن زمان دارای پیشرفته ترین تجهیزات شنود بودند، مقامات تلاش کردند منبع سیگنال های مشکوک را شناسایی کنند.

در ژانویه 1965، ماموران امنیتی سوریه با استفاده از فناوری پیشرفته شنود موفق شدند مکان دقیق فرستنده را پیدا کنند. پس از چندین بار دریافت سیگنال، جستجوی خود را محدود کردند و در نهایت به آپارتمان کوهن رسیدند. زمانی که خانه او مورد حمله قرار گرفت، کوهن در حال ارسال پیام به تل آویو بود و به همین دلیل، شواهد غیرقابل انکاری از فعالیت جاسوسی او به دست آمد.

دستگیری کوهن ضربه ای به شبکه جاسوسی اسرائیل در سوریه بود. مقامات سوری بلافاصله او را تحت بازجویی های شدید قرار دادند و سعی کردند اطلاعات بیشتری در مورد شبکه های اسرائیلی فعال در منطقه به دست آورند.

محاکمه و اعدام

الی کوهن پس از دستگیری در یک دادگاه نظامی پشت درهای بسته به اتهام جاسوسی برای اسرائیل محاکمه شد. جلسات دادگاه خیلی سریع برگزار شد و کوهن تقریباً فرصتی برای دفاع از خود نداشت. او به اعدام محکوم شد. این حکم به دلیل فشار افکار عمومی و جایگاه ویژه آن در بین مقامات سوریه به تصمیمی ظریف برای مقامات این کشور تبدیل شده بود.

اسرائیل به سرعت تلاش های دیپلماتیک گسترده ای را برای جلوگیری از اعدام کوهن آغاز کرد. دولت اسرائیل از شخصیت ها و کشورهای مطرح جهان از جمله پاپ و رهبران کشورهایی مانند فرانسه و انگلیس خواست تا میانجیگری کنند. اما با وجود این تلاش ها، سوریه به دلیل حساسیت بالای موضوع و قدرت نمایی بر اجرای حکم اصرار داشت.

سرانجام در 18 می 1965، الی کوهن در میدان عمومی دمشق در مقابل جمعیتی که برای مشاهده اعدام او گرد آمده بودند به دار آویخته شد. این صحنه به صورت زنده از تلویزیون سوریه به عنوان هشداری برای جاسوسان احتمالی دیگر پخش شد. کوهن تا آخرین لحظه مقاومت کرد و حتی گفته می شود قبل از مرگش آیاتی از کتاب مقدس یهودیان را زمزمه کرده است.

چرا کوهن هنوز برای اسرائیل مهم است؟

اعدام الی کوهن واکنش شدیدی را در اسرائیل برانگیخت زیرا او نقش بی نظیری در پیروزی های اسرائیل در جبهه جولان داشت. اطلاعات او یکی از مهمترین دلایل پیروزی اسرائیل در جنگ شش روزه به ویژه بر ارتش سوریه بود و به همین دلیل الی کوهن حتی بیش از یک قهرمان ملی برای این رژیم به حساب می آید. کوهن برای اسرائیل قهرمانی بود که اطلاعاتش او را از مرگ حتمی علیه ائتلاف عربی در جنگ شش روزه نجات داد و علاوه بر آن، از اشغال بلندی های جولان سوریه که هنوز هم ادامه دارد. به همین دلیل رژیم صهیونیستی همچنان به تلاش برای بازگرداندن جسد وی ادامه می دهد و با سقوط دولت بشار اسد، اوضاع وخیم تر شده است.

سریال جاسوسی

در سال 2019 ساشا بارن کوهن کمدین معروف هالیوود تصمیم گرفت در نقش شخصیتی کاملا متفاوت و جدی بازی کند و در یک سریال جاسوسی جدی و هیجان انگیز به نام جاسوس نقش الی کوهن را بازی کرد. جاسوس یک مینی سریال فرانسوی-انگلیسی شش قسمتی است که داستان جاسوسی الی کوهن در سوریه را روایت می کند. تماشای این سریال کوتاه به دلیل عناصر هیجان انگیز و دیوانه کننده آن آسان است، عنوانی که همه چیزهایی را که یک عنوان جاسوسی نیاز دارد، از لحظات مخاطره آمیز و سرنوشت ساز گرفته تا یک بازیگر درجه یک، دارد.