چرا بشار اسد روسیه را به ایران ترجیح داد؟

روسیه نیز مانند ایران متحد سنتی رئیس جمهور سابق سوریه است و از زمان آغاز جنگ در این کشور در سال 2011، به طور گسترده به بشار اسد کمک کرده و با حضور مستقیم نظامی، اکثر مناطق را تحت کنترل خود درآورده است. مناطق که مخالفان قبل از سال 2020 پیشروی خواهند کرد. از دست رفت، بازیابی شد.

در زمانی که نهادهای بین‌المللی به دنبال “مسئول نگه داشتن اسد” و متهم کردن او به “جنایات جنگی” به دلیل حوادث سوریه از سال 2011 هستند، سوالاتی در مورد مبنای قانونی حاکم بر اعطای پناهندگی روسیه به بشار اسد و چگونگی سازمان بین‌الملل مطرح می‌شود. قوانین با این موارد خاص بوجود آمده است.

نحوه اعطای پناهندگی سیاسی به سران کشورها

پناهندگی سیاسی سران کشورها به سایر کشورها یک مورد خاص در حقوق بین الملل است و به چندین اصل و قواعد برگرفته از حقوق بین الملل عام از جمله حق پناهندگی، حاکمیت و مصونیت سران کشورها مربوط می شود.

به گفته وکلای بین‌المللی و کارشناسان حقوق بین‌الملل، «دولت‌های مستقل این حق را دارند که به هر شخصی، از جمله سران کشورهای خارجی، بر اساس منافع و صلاحدید خود، پناهندگی اعطا کنند» و «پناهندگی اغلب بر اساس قوانین داخلی کشور میزبان و ملاحظات سیاسی است. “” آنها بدون تعهد حقوقی بین المللی اعطا می شوند.

از این نظر، حقوق بین الملل، به ویژه حقوق بشر، حق پناهندگی فرد را در صورت فرار از آزار و اذیت یا درگیری به رسمیت می شناسد، حقی که در ماده 14 اعلامیه جهانی حقوق بشر و معاهدات متعدد حقوق بشر آمده است. با این حال، این حق به طور خودکار نیست، زیرا باید توسط کشوری که درخواست به آن داده شده است اعطا شود و یک حق پیشینی برای افراد تلقی نمی شود.

اعلامیه جهانی حقوق بشر در سال 1948 اعطای پناهندگی را پیش بینی کرده بود و دولت ها را ملزم به حمایت از پناهندگان می کرد و در سال 1951 کنوانسیون ژنو این حق را مشخص کرد و معیارهای وضعیت پناهندگی را با محدودیت ها و استثنائات مشخص تعریف کرد. طبق این معاهده پناهندگی انواع مختلفی دارد که یکی از آنها حق پناهندگی بشردوستانه است و پناهندگی به افرادی است که از درگیری های مسلحانه یا بلایای انسانی فرار می کنند.

اعطای “پناهندگی بشردوستانه” به پناهندگان تضمین کننده محافظت در برابر خطرات تهدید کننده زندگی در خوشان است. افرادی که پناهندگی بشردوستانه دریافت می کنند از مزایای متعددی برخوردارند، زیرا به پناهنده حق اقامت اعطا می شود که پایه های زندگی را تضمین می کند، از جمله تامین منبع درآمد، اگرچه قوانین محلی در نحوه ارائه این حمایت متفاوت است، برخی از کشورها پناهنده می شوند. به آنها حق کار داده می شود، در حالی که دیگران با ارائه خدمات اولیه مانند مسکن و تحصیل کمک مالی می کنند.

در گذشته، موضوع پناهندگی سیاسی در بین کشورها رایج بوده است و سابقه بین المللی قابل توجهی وجود دارد که کشورهایی به سران دولت ها و دولت هایی که در گذشته سرنگون شده یا از حکومت خود فرار کرده اند، پناهندگی می دهند. فرانسه به پپه دوک دووالیه از هائیتی و اسپانیا به خوان پرون رئیس جمهور آرژانتین پناهندگی داده اند. بنابراین، «پذیرفتن چنین درخواستی از سوی روسیه از سوی روسیه نه تعجب آور است و نه غیرقانونی».

طبق اصل 155 قانون اساسی: «دولت جمهوری اسلامی ایران می‌تواند به متقاضیان پناهندگی سیاسی پناهندگی بدهد، مگر اینکه طبق قوانین ایران مجرم و خائن شناخته شوند».

شرایط پناهندگی بشار اسد در ایران چگونه بود؟

در ایران، قبل از انقلاب مشروطیت، پناه بردن به داخل کشور به دو صورت متداول بود: نشستن در اماکن مقدس مذهبی یا خانقاه ها و پناه بردن به سفارتخانه های دولت های خارجی، اما پس از انقلاب مشروطه و ظهور قانون در ایران، سنت پناهندگی نیز دگرگون شد، زیرا قانون اجازه نمی داد که یک مجرم، چه مجرم عادی و چه جنایتکار سیاسی، از مجازات بگریزد.

از این زمان بود که مفهوم پناهندگی مفهوم دیگری پیدا کرد و پس از انقلاب اسلامی، پناهندگی در قانون اساسی جمهوری اسلامی نیز به رسمیت شناخته شد. طبق اصل 155 قانون اساسی: «دولت جمهوری اسلامی ایران می‌تواند به متقاضیان پناهندگی سیاسی پناهندگی بدهد، مگر اینکه طبق قوانین ایران مجرم و خائن شناخته شوند».

اعطای پناهندگی و حقوق و تعهدات پناهندگان در ایران مطابق مقررات پناهندگی مصوب 25 دسامبر 1942 و کنوانسیون مربوط به وضعیت پناهندگان مورخ 28 جولای 1951 و پروتکل مربوط به وضعیت پناهندگان می باشد. پناهندگان 31 ژانویه. سال 1346 که دولت ایران در ماده واحده ای در سال 1373 با تصویب مجلس به آن ملحق شد.

بشار اسد به روسیه پناه برد!

درخواست اسد از روسیه چند دلیل دارد اول اینکه روسیه حدود 13 سال از او حمایت کرد، دوم اینکه روسیه در موضع دشمنی با آمریکا و غرب است و سوم اینکه خود پوتین مشکلات زیادی دارد و تصمیمات را رعایت نمی کند. دادگاه کیفری بین المللی یا قوانین بین المللی متعهد نیست و در نوامبر 2016، مسکو رسما امضای خود را از اساسنامه رم دادگاه کیفری بین المللی پس گرفت. بنابراین دادگاه کیفری بین المللی نمی تواند روسیه را مجبور به استرداد بشار اسد کند.

حتی قبل از این، در ماه مه 2014، روسیه از حق وتوی خود برای جلوگیری از قطعنامه سازمان ملل مبنی بر ارجاع پرونده رژیم اسد به دادگاه بین المللی کیفری استفاده کرد. موضوعی که به نظر می رسد مربوط به اختلافات حقوقی پیچیده ایران با سازمان های بین المللی از جمله آژانس بین المللی انرژی اتمی، شورای امنیت و نهادهای حقوق بشری باشد، پذیرش بشار اسد به عنوان پناهنده از سوی ایران بر مشکلات حقوقی ایران می افزاید و منطقاً پناهندگی بشار اسد تامین کننده منافع ایران در محور مقاومت نبود.

از طرفی به نظر می رسد که بشار اسد گزینه تامین امنیت و سلامت خانواده اش نسبت به سایر گزینه ها اولویت بیشتری دارد و او ترجیح داد روسیه را بین دو کشور امن انتخاب کند. همانطور که دفتر رئیس جمهور سوریه پیش از این اعلام کرده بود، اسما اسد، همسر رئیس جمهور این کشور به سرطان خون مبتلا شده است و حضور وی در روسیه برای معالجه همسرش، وی را بیش از پیش متقاعد کرد که چنین تصمیمی بگیرد.