به گزارش بازار، همزمان با نزدیک شدن به فصل حراج و جمعه سیاه بر اساس تقویم میلادی، فروشندگان و صاحبان مشاغل مجازی در ایران نیز از این فرصت برای فروش کالا و خدمات با تخفیف ویژه استفاده می کنند. اما این موقعیت به فرصتی ویژه برای سودجویان تبدیل شده است.
مردم از این فرصت استفاده می کنند و صفحات فروشگاهی جعلی را در شبکه های اجتماعی مانند اینستاگرام ایجاد می کنند یا سایت های جعلی با ارائه تبلیغات گمراه کننده و وعده تخفیف های ویژه به خریداران کلاهبرداری می کنند.
هشدار پلیس فتا درباره افزایش تقلب در جمعه سیاه
در همین راستا پلیس فتا به مردم هشدار داده است که بر اساس مشاهدات صورت گرفته در روزهای قبل از جمعه سیاه پرونده های قضایی ارجاعی به پلیس فتا و همچنین شکایات واصله از همشهریان و کلاهبرداری با این موضوع در حال رسیدگی است. ترفند در حال رشد
تاریخچه جمعه سیاه در ایران
جمعه سیاه طبق تقویم میلادی ۲۹ نوامبر است. بلک فرایدی یکی از معروف ترین رویدادهای فروش ویژه با تخفیف های بسیار زیاد در بسیاری از کشورهاست که در اکثر نقاط جهان جشن گرفته می شود. در این روز بسیاری از فروشگاه های دنیا به مناسبت فرا رسیدن سال نو تخفیف های مهمی را برای فروش بیشتر کالا و خدمات در نظر می گیرند. این وضعیت به عنوان یک فرصت خوب برای خریداران و فروشندگان شناخته می شود.
مهم ترین مولفه جذاب جمعه سیاه برای مشتریان و خریداران تخفیف ها و حراج های قابل توجه در بسیاری از اقلام است. این تخفیف ها توجه بسیاری از مشتریان را به سمت بازارهای فیزیکی و آنلاین جلب می کند و در نتیجه تعداد زیادی از مردم به این بازارها هجوم می آورند. این تخفیف ها گاهی تا 90 درصد و در بسیاری از موارد بین 50 تا 70 درصد هم می رسد.
این روز رسماً جایی در تقویم ایرانی ندارد و تاریخ دقیقی برای جمعه سیاه در کشور وجود ندارد. اما بسیاری از برندها و فروشگاه ها از این فرصت برای ارائه تخفیف های ویژه استفاده می کنند و روزهای ویژه ای را برای برگزاری این حراج ها اعلام می کنند.
بر اساس تقویم میلادی، تاریخ جمعه سیاه 2024 برابر با 29 نوامبر برابر با 9 دسامبر 1403 است و طبق روال سالهای گذشته، در حدود این تاریخ، بسیاری از برندها و فروشگاههای ایرانی تخفیفهای گستردهای را برای خرید فیزیکی ارائه میکنند. . و فروش آنلاین
اگرچه حراج بلک فرایدی چند سالی است که در ایران رواج پیدا کرده است، اما به گفته مراجع قانونی، بسیاری از تخفیف های جمعه سیاه در ایران با تقلب و تبلیغات دروغین همراه است و باعث می شود مشتریان به جای بهره مندی از تخفیف ها، متضرر شوند.
انواع روش های تقلب در جمعه سیاه
در کلاهبرداری اینترنتی، مجرمان سایبری از مهندسی اجتماعی برای نظارت بر مناسبت ها و رویدادهای اجتماعی استفاده می کنند و با برنامه ریزی و طراحی سایت ها و سیستم های جعلی، از حساب های افراد کلاهبرداری و تخلیه می کنند.
فروشگاه های آنلاین یکی از مکان های اصلی برای کلاهبرداری در رویداد جمعه سیاه هستند. بسیاری از این فروشگاه ها با استفاده از عکس های جذاب و قیمت های جعلی مشتریان را جذب می کنند. گاهی اوقات برخی از این فروشگاه ها حتی وجود خارجی ندارند و پس از دریافت وجه از مشتری، محصولی را ارسال نمی کنند و یا محصولی متفاوت با آنچه که تبلیغ و فروخته می شود ارسال می کنند. این امر به ویژه در فروشگاه های کوچکتر و کمتر شناخته شده رایج است.
یکی دیگر از اشکال رایج کلاهبرداری در جمعه سیاه، تبلیغات نادرست است. بسیاری از فروشگاههای فیزیکی یا فروشگاههای آنلاین قیمتهای خود را قبل از جمعه سیاه افزایش میدهند، اما در طول بلک فرایدی ظاهراً قیمتها را کاهش میدهند و به مشتریان میگویند که تخفیف زیادی اعمال شده است، در حالی که قیمت نهایی کالا قیمت واقعی است. تفاوت چندانی ندارد و در بسیاری از موارد حتی از قیمت واقعی گرانتر است.
یکی دیگر از روش های رایج تقلب، فروش محصولات بی کیفیت یا تاریخ مصرف گذشته به نام تخفیف ویژه است. برخی از فروشندگان اجناسی را که این روزها در انبارهایشان مانده و قابل فروش نیستند را به بهانه تخفیف عرضه می کنند. مشتریان نیز به دلیل تخفیف های جذاب این محصولات را خریداری می کنند اما پس از خرید متوجه کیفیت پایین و یا تاریخ انقضای آن می شوند.
همچنین برخی از صفحات و کانال ها بدون اعتبار در حوزه کسب و کار اینترنتی وارد فضای مجازی می شوند، حتی برخی از صفحات در قالب فروشنده ابتدا به تعهدات خود عمل می کنند و با جذب مشتری و کسب اعتبار لازم به کلاهبرداری ادامه می دهند.
دلایل اصلی موفقیت کلاهبرداری های بلک فرایدی در ایران به عواملی مانند تخفیف های محدود در زمان کوتاه، عدم شفافیت در شرایط فروش، آگاهی پایین مشتریان از حقوق خود و روش های تشخیص تخفیف های واقعی برمی گردد. بسیاری از خریداران بدون انجام تحقیقات کافی و تنها به دلیل تبلیغات اقدام به خرید می کنند که باعث می شود به راحتی قربانی کلاهبرداری های مختلف شوند.
هنگام خرید در جمعه سیاه چه نکاتی را باید در نظر گرفت؟
برای جلوگیری از کلاهبرداری از این نوع، اطلاع رسانی بسیار مهم است. مردم باید قبل از خرید از قیمت های واقعی مطلع شده و از فروشگاه های معتبر خرید کنند. علاوه بر این، نهادهای نظارتی و قانونی باید نقش فعالی در جلوگیری از تبلیغات گمراه کننده و برخورد با فروشندگان متخلف داشته باشند.
از این حیث، هموطنان در صورت تمایل به استفاده از تخفیف های جمعه سیاه و کاهش خطر کلاهبرداری در فضای مجازی، هنگام خرید اینترنتی به نکات زیر توجه کنند:
هرگونه ثبت و خرید سفارش را فقط در سایت های فروشگاهی معتبر و مجاز در کشور که دارای مجوز قانونی هستند انجام دهید.
هرگونه انتقال وجه باید از طریق درگاه های بانکی انجام شود و در زمان پرداخت دقت داشته باشید که فقط از طریق لینک اصلی در صفحه پرداخت، بانک را انجام دهید.
به تبلیغات گمراه کننده و اغوا کننده در صفحات فروشگاهی در شبکه های اجتماعی مانند اینستاگرام که بستر اصلی کلاهبرداری هستند توجه نکنید.
در صورت خرید کالا از طریق کانال ها و صفحات مجازی، هزینه آن را پس از تحویل پرداخت نمایید. این ممکن است از پرداخت بدون تحویل کالا جلوگیری کند.
خریدار مراقب باشد محصولات تقلبی و تقلبی را دریافت نکند و پس از تایید اصالت وجه آن را پرداخت کند. شهروندان موارد مشکوک و مجرمانه را از طریق شماره 096380 به پلیس فتا اطلاع دهند.
رویه های گزارش جرایم در اینترنت
هموطنان در صورت مواجهه با جرایم اینترنتی و نیاز به شکایت به پلیس فتا باید مراحل زیر را تا حصول نتیجه انجام دهند:
1- ثبت نام اولیه در سامانه ثنا
2- به صورت اینترنتی نوبت بگیرید و حضوری به دفاتر خدمات قضایی مراجعه کنید
3- تکمیل ثبت نام و تشکیل گزارش جرم
4- ارجاع سیستماتیک به مرجع قضایی جهت برخورد قانونی با مجرمین
5- ارجاع پرونده جهت رسیدگی بیشتر به پلیس فتا.
6- دعوت از شاکی برای انجام تحقیقات تکمیلی و ارسال مدارک به مرجع قضایی
7- رسیدگی و صدور رأی توسط دادگاه