به گزارش رکنا و آنطور که اعلام شد مرکز پژوهش های شورای اسلامی دفتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن مرکز در گزارشی اعلام کرده است که علیرغم تلاش های صورت گرفته برای کاهش وابستگی دولت به نفت، همچنان بخش زیادی از بودجه به طور مستقیم و غیرمستقیم به درآمدهای نفتی وابسته است.
این گزارش حاکی از آن است که بنابراین اطلاع از قیمت احتمالی نفت صادراتی کشور در سال آینده برای افزایش دقت محاسبات مربوط به درآمدهای بودجه سالانه بسیار مهم است.
در این گزارش آمده است که بر اساس این تعداد، در این گزارش هنگام بررسی پیشبینیهای نهادهای بینالمللی از قیمت نفت در سال آینده و ارقام قیمت نفت درج شده در بودجه چهار کشور دارای درآمد نفتی، و همچنین با توجه به فروش نفت کشور در شرایط تحریم. میانگین قیمت نفت صادراتی کشور در سال 1404 بین 61 تا 65 دلار در هر بشکه پیش بینی می شود.
لایحه بودجه 1404 در حوزه نفت و روابط مالی آن با دولت
دفتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن این مرکز در گزارشی با عنوان بررسی لایحه بودجه 1404 کل کشور (10): تبصره 3 نفت و روابط مالی آن با دولت اعلام کرده است که بودجه لایحه 1404 در شرایطی توسط دولت تدوین شد که کشور با نارضایتی فزاینده ای در تمامی حامل های انرژی اعم از گاز طبیعی، برق و بنزین مواجه است. در سال 1401 میزان عدم تعادل گاز طبیعی در پیک مصرف به 315 میلیون مترمکعب در روز رسید و اگرچه این عدد به دلیل افزایش دما در سال 1402 به حدود 280 میلیون متر مکعب در روز کاهش یافت، اما همچنان چالش عدم تعادل طبیعی وجود دارد. گاز در طول سال به خصوص در ماه های سرد رخ داده است.
این گزارش ادامه می دهد که از سوی دیگر مصرف سوخت مایع در نیروگاه های حرارتی افزایش یافته و در حال حاضر ذخایر گازوئیل و نفت کوره در نیروگاه ها در 6 ماهه اول سال 1403 نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش یافته است. سال . در سال گذشته و افزایش عدم تعادل گاز و عدم امکان وجود سوخت مایع جایگزین چالش هایی را ایجاد می کند. برای تامین برق در زمستان ایجاد شده است.
این گزارش حاکی از وجود کسری در عرضه بنزین و بی توجهی به سیاست های مدیریت مصرف، الزام واردات و خرید محصولات وابسته از واحدهای ملی را به همراه داشته است. از این رو انتظار می رود متن لایحه بودجه و مفاد آن متناسب با وضعیت عدم تعادل انرژی و چالش های آن باشد و راهکارهایی برای مدیریت و کاهش عدم تعادل در نظر گرفته شود. همچنین با توجه به اینکه برنامه هفتم پیشرفت در سال جاری تصویب شد، پیش بینی می شود در راستای تخصیص ها و تحقق اهداف کمی برنامه هفتم، بودجه به عنوان کاهش یک ساله قانون برنامه هفتم تهیه شود. .
این گزارش حاکی از آن است که تبصره «3» بند 12 پیشنهادی بودجه 1404 به طور خاص به نفت و روابط مالی آن با دولت می پردازد. همچنین قسمت هفتم این لایحه شامل جدول مفروضات منابع و مصارف عمومی دولت در سال 1404 است که بخش زیادی از آن مربوط به حوزه نفت و گاز است. آنچه در مورد لایحه بودجه 1404 قابل توجه است، ادغام کلیه منابع تحت عنوان بودجه عمومی است و به این ترتیب به مجموع منابع خارج از سقف بودجه مانند منابع حساب هدفمندی یارانه ها اضافه شده است. منابع عمومی از بودجه برای اولین بار در سال های اخیر و سایر تبصره ها و جدول مصرف منابع. در لایحه بودجه برای هدفمندی یارانه ها که عمدتاً از منابع حاصل از فروش فرآورده های نفتی و فروش داخلی گاز طبیعی تشکیل شده بود، توجهی به آن نشده است.
این گزارش توضیح می دهد که از مجموع حدود 2 میلیارد و 107 میلیون تومان درآمدهای نفتی در نظر گرفته شده در لایحه بودجه که 35 درصد از کل منابع عمومی بودجه را شامل می شود، حدود 509 میلیارد تومان جزئی از دولت محسوب می شود. درآمد حاصل از صادرات نفت خام، میعانات گازی و گاز طبیعی. شنیده ها حاکی از آن است که با احتساب وام گرفته شده از صندوق توسعه ملی، این بخش به 44 درصد و در مجموع به حدود 1.050.000 میلیون تومان می رسد، اما در صورت استانداردسازی لایحه بودجه مانند قوانین بودجه در سال های اخیر، سهم درآمدهای نفتی دولت از بودجه عمومی معادل 15 درصد خواهد بود که نسبت به سال گذشته 23 درصد افزایش یافته است.
این گزارش حاکی از آن است که با توجه به تولید فعلی نفت خام، برآورد هدف تولید 3 میلیون و 750 هزار بشکه نفت خام جای سوال دارد، بنابراین صادرات نفت خام و میعانات گازی روزانه یک میلیون و 850 هزار بشکه در نظر گرفته شده است که سهمیه دولت یک میلیون و 250 هزار بشکه است. بشکه ها این روز نیز با آنچه انتظار می رفت فاصله دارد.
در ادامه این گزارش آمده است که علاوه بر وضعیت تولید نفت در کشور، در بررسی پیشبینی بازار نفت در سال آینده، احتمال کاهش صادرات نفت ایران نیز وجود دارد. سناریوهای حداقل، حداکثر و احتمالی قیمت صادرات نفت ایران برای سال آینده به ترتیب 53، 75 و 63 دلار در هر بشکه پیش بینی می شود و میزان صادرات کمتر از حجم در نظر گرفته شده در بودجه خواهد بود. صورت حساب
این گزارش حاکی از آن است که در سناریوی احتمالی درآمد دولت از صادرات نفت خام، میعانات گازی و خالص صادرات گاز طبیعی (قیمت هر بشکه نفت بر اساس پیشنویس بودجه و میزان صادرات معادل 63 دلار است. 1.1 میلیون بشکه در روز و صادرات گاز بر اساس مفروضات لایحه بودجه) معادل 459 میلیارد تومان برآورد شده و در سناریوهای حداقل و حداکثر این رقم معادل 370 و 696 میلیارد خواهد بود. تومان به ترتیب.
نقاط قوت و ضعف بودجه 1404 در حوزه نفت
این گزارش حاکی از آن است که ضمن افزایش کامل و جامعیت سند بودجه از طریق الحاق اعتبارات اختصاصی یکی از نقاط قوت لایحه بودجه محسوب می شود و بخش مهمی از وظایف برنامه هفتم را در بر می گیرد که بر آن تأثیر می گذارد. ارقام کلان بودجه، اما وظایف برنامه هفتم برای حل عدم تعادل انرژی فزاینده به طور کامل پوشش داده نشده است.
این گزارش ادامه می دهد که از جمله این موارد عدم تخصیص منابع/هزینه ها و درآمد/هزینه ها برای حساب بهینه سازی مصرف انرژی به عنوان یکی از بازوهای اصلی بازار بهینه سازی مصرف انرژی برای پیشبرد طرح های بهینه سازی در کشور است. همچنین برای رفع عدم تعادل انرژی از منظر افزایش تولید، در برنامه هفتم پیشرفت، حساب سرمایه گذاری نفت و گاز برای تامین مالی این پروژه ها ایجاد شده است، اما در لایحه ارائه شده تنها منابع/هزینه ها لحاظ نشده است. و به درآمد/هزینه این حساب رسیدگی نشده است، اما از متن لایحه نیز می توان این گونه تفسیر کرد که منابع این حساب صرفاً از افزایش تولید بیش از 3 میلیون و 750 هزار بشکه در روز نفت خام و صادرات خواهد بود. بیش از 16 میلیارد متر مکعب گاز طبیعی است.
این گزارش حاکی از آن است که عدم توجه به ردیف اعتبارات در نظر گرفته شده برای دو پروژه بزرگ ذخیره سازی و اندازه گیری گاز طبیعی پیشنهادی در برنامه هفتم نیز از نقاط ضعف این لایحه از منظر حوزه انرژی است که شامل این موارد می شود. عناصر؛ عدم تخصیص منابع/هزینه ها و درآمدها/هزینه ها برای حساب بهینه سازی مصرف انرژی، عدم تخصیص منابع/هزینه ها و درآمدها/هزینه ها برای حساب سرمایه گذاری نفت و گاز، عدم توجه به رواج بهینه سازی انرژی مصرف انرژی از طریق صدور گواهی پس انداز، عدم تعیین منابع لازم برای پروژه های تعیین شده در برنامه هفتم از جمله ذخیره سازی و سامانه جامع مدیریت هوشمند انرژی، تعیین سهم 14.5 درصدی علی الحساب برای ملی نفت و گاز. شرکت و بدون استناد به ماده (15) قانون. برنامه هفتم بر اساس نحوه مشارکت این شرکت ها در فروش نفت و گاز است.