اختلال بیش فعالی یا ADHD نوعی اختلال رفتاری رشدی است که در گروه مشکلات سلامت روان قرار می گیرد. این اختلال یا بیماری معمولا از دوران کودکی شروع می شود و تا بزرگسالی ادامه می یابد.
اگرچه این اختلال معمولا در کودکان زیر 12 سال تشخیص داده می شود. اما برخی از افراد مبتلا حتی در بزرگسالی متوجه مشکل خود می شوند. افراد بیش فعال از مشکلاتی مانند تحرک بالا و عدم تمرکز، بی قراری شدید، تکانشگری و تصمیم گیری های نادرست رنج می برند که فعالیت های روزانه آنها را دشوار می کند.
انواع بیش فعالی
این اختلال بسته به نوع علائم به سه دسته تقسیم می شود:
– نقض توجه
افراد مبتلا به اختلال کم توجهی بیش فعالی در تمرکز، تکمیل وظایف و پیروی از دستورالعمل ها مشکل دارند. در زیر به برخی از علائم این نوع اختلال اشاره می کنیم:
انجام کارهای بد بدون دقت
فراموشی بیش از حد یا از دست دادن چیزها.
ناتوانی در انجام کارهای خسته کننده یا وقت گیر.
توجه نکردن و گوش ندادن به حرف ها یا انجام بایدها و نبایدها
همیشه در حال تغییر فعالیت ها یا وظایف.
آنها در سازماندهی کارها مشکل دارند.
بیش فعالی تکانشی
افراد مبتلا به این اختلال ممکن است در توجه مشکل داشته باشند، اما از تکانشگری بیش از حد نیز رنج می برند. آنها از این علائم رنج می برند:
بی قراری مداوم
پرحرفی بیش از حد
ناتوانی در نگه داشتن زمان
رفتارهای تکانشی نشان دهید
فعالیت بدنی بیش از حد و غیرمعمول.
ناتوانی در حفظ آرامش
مکرر حرف دیگران را قطع می کند
بیش فعالی ترکیبی
محققان می گویند که افراد مبتلا به ADHD اغلب ترکیبی از هر دو را تجربه می کنند. یعنی علائم بی توجهی و بیش فعالی- تکانشگری به یک اندازه در آنها وجود دارد.
عدم تمرکز، حواس پرتی، رفتارهای تکانشی، فعالیت بدنی بیش از حد و داشتن انرژی غیرقابل کنترل و عمدتاً مخرب از جمله ویژگی های این نوع بیش فعالی است.
علل بیش فعالی
اگرچه علت خاص این اختلال هنوز شناسایی نشده است، اما دانشمندان بر این باورند که عوامل ژنتیکی در بروز این اختلال بسیار موثر است.
سیگار، الکل و مواد مخدر در دوران بارداری، قرار گرفتن در معرض سموم محیطی مانند سرب، زایمان زودرس و وزن کم هنگام تولد و آسیب های مغزی از دیگر مواردی است که می تواند باعث ایجاد این اختلال در فرد شود.
بیش فعالی در بزرگسالان
بیش فعالی در بزرگسالان معمولاً به دلیل عدم شناسایی و درمان این اختلال در دوران کودکی ایجاد می شود. بیش فعالی در بزرگسالان می تواند به طور جدی روابط خانوادگی یا حرفه ای را مختل کند.
در زیر با برخی از علائم بیش فعالی در بزرگسالان آشنا خواهید شد:
بی دقتی و عدم توجه به جزئیات.
علاقه به انجام کارهای جدید و رها کردن کارهای نیمه تمام قبلی
ضعف در نظم و سازماندهی امور.
ناتوانی در تمرکز یا اولویت بندی چیزها.
آنها مدام چیزهایی را از دست می دهند
فراموشکار می شوند
حالت بیقراری و بی حوصلگی داشته باشید.
آنها در حفظ سکوت و صحبت کردن خارج از نوبت مشکل دارند.
به سوالات پاسخ های بی ربط بدهید.
نوسانات خلقی و واکنش های عاطفی سریع.
ناتوانی در مدیریت استرس
ریسک کردن در فعالیت ها بدون توجه به ایمنی شخصی یا ایمنی دیگران.
روش های درمانی
درمان ADHD یا بیش فعالی باید با نظر و انتخاب پزشک متخصص انتخاب شود. در این اختلال باید از خوددرمانی نیز اجتناب شود.
روش های درمان این اختلال شامل دارودرمانی، رفتار درمانی، درمان شناختی رفتاری (CBT)، تغییر سبک زندگی و مشاوره روانشناختی فردی و خانوادگی است.
