بازار؛ اسدالله جسروی: رئیس جمهور کشورمان چهارشنبه گذشته با صدور حکمی ابقای محمدرضا فرزین که در دولت قبل ریاست بانک مرکزی را بر عهده داشت در این سمت مهم و حساس ابقا شد و از وی خواستار تحقق اهداف سند چشم انداز توسعه و کل کشور شد. اهداف سیاست های مصوب مقام در چارچوب قانون اساسی. مقام معظم رهبری باید برای تحقق اهداف دولت و رفع مشکلات کشور مجدانه تلاش کنند. حکم جدید فرزین به امضای رئیس جمهور دولت سیزدهم رسید، وی در مدت دو سال تصدی خود در بانک مرکزی اقدامات کارشناسی مهمی را با اجرای سیاست های صحیح از جمله ساماندهی بازار ارز، حذف دلالان ارز و … انجام داد. ارائه خدمات به نیازمندان واقعی این دارایی ها در بازارهای رسمی علاوه بر حرکت در جهت مهار نرخ تورم و توجه به دیپلماسی اقتصادی، بر ایجاد تعادل و مذاکره با بانک ها و مؤسسات متخلف متمرکز شده است.
البته با روی کار آمدن دولت سیزدهم بیش از 97 درصد مدیران رده بالای تیم اقتصادی دولت تغییر کردند. در این میان و پس از تشکیل تیم اقتصادی دولت جدید، گمانه زنی های زیادی در مورد بازگشت دکتر عبدالناصر همتی به بانک مرکزی مطرح شد که وی در دوران کاری خود در دولت روحانی سمت مدیرکلی این بانک را برعهده داشت، اما حمتی نماینده مجلس این دولت است. او برای رهبری وزارت اقتصاد رای اعتماد گرفت.
به گفته کارشناسان فرزین، فرزین در دو سال گذشته با اجرای برنامه های کارشناسی اصولی توانسته در شرایط سخت از جمله ورود پی در پی شوک های غیراقتصادی به بازار از حاشیه ها دور بماند تا آن را رها نکند. تورم و نقدینگی اگر افسار شکسته می شد، بازارهایی مانند ارز و طلا دچار بحران می شدند و قیمت متوالی جهش می کرد.
جلوگیری از جهش قیمت ارز با ورود شوک های غیراقتصادی به بازار
عدم تغییر دکتر فرزین در دولت سیزدهم و ابقای وی برای ادامه کار و اداره معروف ترین و مهم ترین ساختمان شیشه ای خیابان میرداماد به این دلیل است که به گفته کارشناسان در دو سال اخیر توانسته از حاشیه ها دور بماند. در شرایط سختی مانند ورود پی. در پی تکانه های غیراقتصادی در بازار، با اجرای برنامه های کارشناسی اصولی، تورم و نقدینگی نباید متلاشی شود و بازارهایی مانند ارز و طلا دچار تلاطم جدی و جهش های متوالی قیمت شوند.
البته ممکن است برخی بگویند که قیمت سکه و اسکناس در دو سه ماه اخیر افزایش چشمگیری داشته است، اما توجه به این نکته، افزایش قیمت انسان در سطح جهانی و مسائل سیاسی و بین المللی ضروری است. . اتفاقات باعث رشد قیمت این کالاها شده است، چرا رشد قیمت ارز و طلا… در چنین شرایطی مبنای اقتصادی ندارد که مبنای قیمت این کالاها در بازار شود؟ و معلوم نبود اگر بانک مرکزی با سیاست های اصولی اقدام به حراج گسترده این کالاها در بازارهای رسمی نمی کرد، الان قیمت آنها چقدر می شد؟ افزایش قیمتی که تجربه نشان داده است با کاهش تنش های سیاسی و بین المللی در منطقه کاهش خواهد یافت.
نرخ تورم سالانه و نقطه به نقطه در زمان شروع به کار فرزین در بانک مرکزی در دی ماه 1401 با احتساب سال پایه 1400 به ترتیب معادل 9/42 و 4/47 درصد بوده است. اما در مردادماه امسال تورم سالانه به 34.8 درصد و تورم نقطه به نقطه به 31.6 درصد رسید. نرخ رشد نقدینگی نیز در این مدت بین 33.4 تا 27.5 درصد رسید.
کاهش نرخ نقطه ای تورم و نقدینگی در 2 سال اخیر نسبت به سال های قبل
از سوی دیگر، سیاست اصلی بانک مرکزی از زمان حضور فرزین، سیاست تثبیت اقتصادی با هدف بازگرداندن متغیرها و شاخص‌های کلان اقتصادی به سطوح متوسط بلندمدت بوده است. پس از ورود شوک های سیاسی به بازار، قیمت دلار برای مدتی طولانی در کانال 59 هزار تومان باقی ماند. همچنین نرخ تورم سالانه و نقطه به نقطه در زمان شروع به کار وی در بانک مرکزی در دی ماه 1401 و با احتساب سال پایه 1400 به ترتیب 9/42 و 4/47 درصد بوده است. اما در مردادماه امسال تورم سالانه به 34.8 درصد و تورم نقطه به نقطه به 31.6 درصد رسید.
نرخ رشد نقدینگی در آذرماه 1401، 33.4 درصد بوده است. این در حالی است که فرزین در ابتدای سال 1403 بین 21 تا 25 درصد نرخ رشد نقدینگی را تا پایان سال جاری هدف گذاری کرده بود، اما بر اساس آخرین آمار اعلام شده این نرخ در مرداد ماه امسال به 27.5 درصد رسید. توجه رئیس کل بانک مرکزی به تراز بانک ها و وضعیت نابسامان برخی از آنها موضوع مهمی است که از گذشته به عنوان چالشی اساسی مطرح بوده و عدم تعادل منجر به رشد پایه پولی و تداوم رشد می شود. تورم و نقدینگی این در حالی است که بانک مرکزی در دو سال گذشته به طور جدی بر ساماندهی وضعیت نظام بانکی تمرکز کرده و برخورد با بانک های غیر فعال را در برنامه خود قرار داده است که در صورت عدم رعایت ضوابط و مقررات از سوی بانک های غیر فعال. مقررات بانک مرکزی فعالیت آن منحل می شود یا مجوز آن در بانک دیگری ادغام می شود.
فرزین وقتی به بانک مرکزی آمد به شایسته سالاری توجه کرد نه باندبازی. جدیت در اجرای سیاست های پولی و ساماندهی اوضاع نابسامان بانکی یکی دیگر از شاخص های مثبت مدیریت وی در بانک مرکزی است، چرا که پیش از او بانک ها به حرف های بانک مرکزی گوش نمی دادند و اکثرا کار زیادی می کردند. از اختلاف . .
جدیت در اجرای سیاست های پولی و ساماندهی اوضاع آشفته بانک ها
آلبرت بغزیان کارشناس اقتصادی در گفتگو با خبرگزاری “بازار” وی در خصوص دلایل ماندگاری دکتر فرزین در بانک مرکزی برای ادامه مدیریت در این موسسه، اظهار کرد: فرزین از دو سال گذشته در اجرای سیاست های پولی، مدیریت بازار ارز و تلاش برای ساماندهی بازار ارز مشارکت داشته است. بانک ها همچنین اجرای سیاست های اقتصادی که منجر به مهار نرخ تورم و نقدینگی می شود با دقت و موفقیت انجام می شود.
یکی از شاخص های دکتر فرزین نسبت به سایر روسای قبلی بانک مرکزی سواد تخصصی اقتصادی ایشان است چرا که ایشان در رشته اقتصاد تحصیل کرده اند اما روسای قبلی این ویژگی را نداشتند. به عنوان مثال رئیس بانک مرکزی قبل از ایشان کارشناس مدیریت مالی و دارای مدرک حسابداری بود و معتقدم مدیریت ایشان فقط به نفع بازار سرمایه است. از سوی دیگر فرزین با آمدن به بانک مرکزی به شایسته سالاری مدیران این بانک توجه کرد و به باندبازی توجهی نکرد. جدیت در اجرای سیاست های پولی و ساماندهی اوضاع نابسامان بانکی از دیگر شاخص های مثبت مدیریت وی در بانک مرکزی است چرا که پیش از او بانک ها به حرف های بانک مرکزی گوش نمی دادند و اکثرا با اختلاف نظر کار می کردند. اما اکنون به طور جدی به آنها هشدار داده شده است که اگر ناراضی بمانند و به حالت تعادل برسند، مجوز آنها لغو خواهد شد. این سیاست می تواند به معنای پایان نظام بانکی باشد و از یک سو از رشد پایه پولی جلوگیری کند.
قبل از مدیریت فرزین بر بانک مرکزی، نرخ های مختلف ارز در بازار، هرات، سلیمانیه و اربیل اعمال می شد، در حالی که همه این نرخ ها از بانک مرکزی بود. از سوی دیگر نرخ ارز را نیز بازار آزاد تعیین می کرد، اما با روی کار آمدن فرزین از مقیاس آن کاسته شد.
پایان قانون نرخ ارز برون مرزی
وی با بیان اینکه یکی از ویژگی های مطلوب دوران مدیریت دکتر فرزین در بانک مرکزی، تدوین نرخ های مختلف مبادله ای بی اساس در خارج از مرزها و اثربخشی چنین نرخ هایی در بازار ارز کشور است، اظهار داشت: تا زمان مدیریت فرزین، بانک مرکزی این بانک در بازار، هرات، سلیمانیه و اربیل نرخ‌های مختلف ارز داشت، در حالی که همه این نرخ‌ها از دل بانک مرکزی می‌آمد. از سوی دیگر نرخ ارز نیز توسط بازار آزاد تعیین شد، سایت های متعدد، کانال های تلگرامی و اینستاگرامی و … بر نوسانات نرخ ارز در فضای مجازی تاثیر گذاشت و حتی نرخ ارز را ثابت کرد، اما با انتصاب فرزین به بانک مرکز. سفره اش جمع شده است عمق فاجعه به حدی بود که سایت ها و کانال های تلگرامی غیرمعتبر نرخ ارز را حتی برای فردا اعلام کردند.
بغزیان در ادامه افزود: بانک مرکزی در این مدت توانست تراکنش های عجیب بانکی را رصد کرده و از این طریق از پولشویی جلوگیری کند و حتی با این کار کمک شایانی به سازمان امور مالیاتی کرده است زیرا با شناسایی فعالان اقتصادی، از طریق تراکنش ها، مودیان مالیاتی را نیز به همراه داشته است. اکنون افزایش یافته اند. همچنین جمع آوری میلیون ها دستگاه کارتخوان غیر متصل به سازمان امور مالی و شناسایی آنها از طریق بانک مرکزی انجام شد.
