روسیه و چین رسما ایران را نادیده گرفتند

روزنامه هم میهن در گزارشی به تحلیل مواضع رسمی مسکو و پکن پس از حمله اسرائیل به خاک ایران پرداخته است.

با توجه به اطلاعیه های مختلف در خصوص روابط راهبردی تهران، مسکو و پکن، انتظار می رفت روسیه و چین به عنوان اعضای اصلی برجام که ایران نیز یکی از اعضای آن است، در موضعی رسمی حمله به کشورمان را محکوم کنند.

نزدیک به سه روز از حمله نظامی رژیم صهیونیستی به مواضع سه استان ایران (طبق اطلاعیه ستاد کل نیروهای مسلح) می گذرد تا اینکه وزارت امور خارجه چین به این حمله واکنش نشان داد. سخنگوی وزارت خارجه روسیه نیز ساعاتی پس از این حمله صحبت کرد. در پایان نه پکن و نه مسکو حمله اسرائیل را محکوم نکردند.

موضع چین و روسیه مشابه موضع برخی کشورهای اروپایی که به دلایل مختلف روابط خود را با ایران تیره کرده بودند، نداشت. طبیعتاً هیچ سیاستمداری در ایران و توده های مردمی انتظار نداشتند که آمریکا به عنوان متحد استراتژیک اسرائیل این حمله را محکوم کند یا به سبک سایر کشورها نسبت به افزایش تنش در خاورمیانه ابراز نگرانی کند. زیرا آمریکا بخشی از این بحران است.

اما طبیعتاً با توجه به اطلاعیه های مختلف درباره روابط راهبردی تهران، مسکو و پکن، این انتظار وجود داشت که روسیه و چین به عنوان اعضای اصلی برجام که ایران نیز یکی از اعضای آن است، حمله به کشورمان در سال 2018 را محکوم کنند. یک راه مقام رسمی ایران یک سند همکاری 25 ساله با چین امضا کرده و در شرف امضای قرارداد راهبردی با روسیه است. برخی از تحلیلگران معتقدند روسیه و چین منافع کشور خود را دنبال می کنند و نمی توان آنها را نقد کرد.

بر اساس آمارهای موجود، چین در سال 2023 حدود 15 میلیارد دلار به اسرائیل صادر کرده است البته روسیه تجارت کمتری با اسرائیل با چین دارد و مجموع تجارت آن در سال 2023 به یک میلیارد دلار خواهد رسید.

پکن: ما مخالف نقض حاکمیت ملی کشورها هستیم

لین جیان، سخنگوی وزارت امور خارجه چین در پاسخ به سوالی درباره حمله تهاجمی رژیم صهیونیستی به ایران بامداد شنبه گفت: چین مخالف نقض حاکمیت ملی و امنیت سایر کشورها و توسل مداوم به زور و گرانش است.

رسانه های چینی گزارش دادند که لین گفت: “وضعیت کنونی در غرب آسیا به شدت متشنج است و طرف های ذینفع باید از ایجاد خطرات امنیتی در منطقه خودداری کنند.”

وی همچنین با بیان اینکه برخی رویدادها بار دیگر ضرورت و ضرورت آتش بس و پایان جنگ را نشان داد، گفت: جامعه جهانی به ویژه قدرت های تاثیرگذار باید نقش سازنده ای ایفا کرده و شرایط لازم را برای کاهش تنش های منطقه ای فراهم کنند.

روسیه: ما نگران هستیم

وزارت خارجه روسیه در واکنش به حمله رژیم صهیونیستی به ایران، تنش میان ایران و اسرائیل را تهدیدی جدی برای ثبات و امنیت منطقه توصیف کرد. در بیانیه وزارت خارجه روسیه آمده است: مسکو ضمن فراخواندن همه طرف های درگیر به خویشتن داری و توقف خشونت، آمادگی خود را برای همکاری با همه طرف ها برای کاهش سطح درگیری اعلام می کند.

در ادامه این بیانیه آمده است: باید جلوی تحریک ایران به سمت اقدامات تلافی جویانه گرفته شود؛ شرایطی که باعث خارج شدن تنش ها از کنترل شود.

کشورها در چارچوب منافع خود موضع گیری می کنند

حسن بهشتی پور، تحلیلگر بین المللی در تحلیل مواضع چین در قبال حمله اسرائیل به ایران گفت: برای تحلیل موضع چین در قبال حمله اسرائیل به ایران باید توجه داشت که در پاسخ به اقدام مشابه از چه ادبیات دیپلماتیکی استفاده کردند. ایران در عملیات True Promise که استفاده کردند موضع چین در مورد حمله ایران به اسرائیل نیز مشابه بود و خواستار نقش جامعه جهانی برای پایان دادن به این وضعیت شدند.

*تصور من به عنوان یک تحلیلگر این است که چینی ها به دلیل روابط بسیار نزدیک و گسترده با اسرائیل به ویژه در حوزه نظامی و همچنین روابط نزدیک با ایران، نمی خواهند در مقابل یا علیه هیچ یک از این دو کشور موضع گیری کنند. . . آنها می خواهند توجه را به این واقعیت جلب کنند که با افزایش تنش در خاورمیانه، منافع آنها نیز در خطر است، زیرا بیشتر انرژی مصرف شده در چین از غرب آسیا می آید. آنها سعی می کنند از یک دیپلماسی متوازن پیروی کنند و اعلام کنند که مخالف توسعه جنگ در منطقه هستند.

* «مورد روسیه کمی متفاوت است. روسیه سیاست نزدیکی در قبال اسرائیل دارد و روابط شخصی بین نتانیاهو و پوتین برای سال‌ها حفظ شده است. این رابطه در جریان حمایت اسرائیل از اوکراین در جریان حمله روسیه تیره نشد، بلکه سرد شد. روابط روسیه و اسرائیل با همه این شرایط فراتر از آب قند نبود.

* برخی تعجب کردند که چرا روسیه گفت عملیات 7 اکتبر تروریستی است، خب این عملیات از نظر آنها تروریستی بود، وضعیت غیرعادی نیست، آنها اصلاً مفهوم مقاومت را قبول ندارند و به مسائل نگاه نمی کنند. از این زاویه که ایران و روسیه بر سر موضوع جنگ در سوریه توافق داشتند و منافع مشترک داشتند، به این معنا نیست که در فصل هفتم قطعنامه، در مورد یمن رای مثبت یا ممتنع دادند شورای امنیت در مورد یمن این اختلاف نظرها طبیعی است.

* (در توضیح نادرستی استفاده از عنوان اتحاد استراتژیک): «در ایران از عنوان اتحاد استراتژیک برای توصیف ارتباط تهران- مسکو و تهران- پکن استفاده می شود. می توان گفت که دو یا چند کشور متحد استراتژیک هستند که از نظر نظامی، امنیتی، سیاسی و اقتصادی در بالاترین سطح ممکن قرار دارند وقتی اسناد اساسی و برتر روسیه در حوزه های دکترین امنیت ملی، سیاست خارجی و دفاعی را که طی سالیان گذشته منتشر شده است، می خوانیم، حتی یک بار هم از ایران به عنوان یک شریک استراتژیک صحبت نشده است من به‌عنوان یک محقق، به‌صراحت می‌گویم که روابط روسیه و اسرائیل در همان شرایط کنونی نزدیک‌تر از روابط تهران و مسکو است.

* “بعد از تحریم روسیه، برخی از روابط آن با اسرائیل با مشکلاتی مواجه شد و رو به افول گذاشت. اما پایه های آن بسیار قوی تر از روابط ایران و روسیه است. پس از این تحریم ها روسیه به ایران نزدیک شد. پوتین به ایران سفر کرد. در این سال‌ها هیچ‌کدام از آنها قصد ملاقات نداشتند و در حاشیه اجلاس‌های مختلف اتفاق افتاده است.

*قرار است یک قرارداد 20 ساله بین ایران و روسیه امضا شود و اگر این کار به سرانجام برسد، گام مهمی در جهت نزدیک شدن دو کشور خواهد بود. به نفع ما، من کار روس ها را توجیه نمی کنم، انتظارات باید بر اساس واقعیت ها باشد، نه بر اساس تصورات “روسیه به طور طبیعی در چارچوب منافع خود موضع می گیرد.”

تصور روسیه این است که رابطه با ایران آسیب نبیند

محمود شوری، تحلیلگر مسائل روسیه درباره موضع مسکو در قبال حمله اسرائیل به ایران گفت: البته انتظارات جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشوری که روابط نزدیک با روسیه دارد و انتظارات مردم ایران وجود دارد. انتظار می رفت که روسیه حمله اسرائیل به ایران را محکوم کند مردم و آنچه سیاستمداران روسی دنبال می‌کنند همیشه منطبق نیستند.»

* “موضع روسیه در مورد حمله اسرائیل به ایران بسیار نرم بود. با توجه به اینکه به خاک ایران حمله شد، روس ها می توانستند موضع جدی تری اتخاذ کنند. اما همیشه مشکل وجود دارد. در مورد مسائلی که ایران در یک طرف و کشورهای خاورمیانه در یک طرف قرار دارند. دیگری، چه کشورهای عربی باشند و چه رژیم اسرائیل، روسیه تمایل به جانبداری از کشور مقابل دارد، زیرا شاید تصورش این باشد که روابطش با ایران به هیچ وجه آسیبی نخواهد دید. به همین دلیل است که در چنین مواردی، روس‌ها همیشه طرفی را می‌گیرند که چندان به نفع ایران نیست.

منبع: روزنامه هم میهن