بیوگرافی
بیا وی متولد 31 فروردین 1321 در تهران، خواننده موسیقی سنتی و پاپ ایرانی بود.
او با صدایی که از مادرش به ارث رسیده بود خود را وقف موسیقی کرد و از دخلی الگو گرفت. او خیلی زود ازدواج کرد، اما در 47 سالگی به دلیل دیابت درگذشت.
خانواده هاید
نام اصلی او معصومه دیده بالا، متولد خیابان عین الدوله تهران بود.
مهستی خواهر هاید
او فقط یک خواهر کوچکتر به نام مهستی دارد.
همانطور که از نام خانوادگی ترکی او پیداست، پدرش اهل تبریز و مادرش یک مهاجر ترک اهل بلغارستان بود.
خواندن مبارک
مادرش، خانم زینب بلغاری، خان اعیاد و مراسم مذهبی بود و هایده به همراه خواهرش اغلب مراسم تولد را در کنار مادرشان می خواندند.
عکس همسر هاید.
هایده در 13 سالگی در سال 1334 ازدواج کرد که حاصل آن سه پسر به نامهای کامران، کیوان و یک دختر به نام کیانوش بود.
کامران پسر بزرگش را در 14 سالگی به دنیا آورد و آن زمان آنقدر کوچک بود که مادربزرگش به او کمک می کرد بچه دار شود.
بدین ترتیب در سال 1342 مهستی با پرویز یاحقی آشنا شد و مدتی بعد هایده با علی تجویدی آشنا شد تا مسیر یادگیری حرفه ای را طی کند.
اولین آهنگ هاید.
هایده به دلیل مخالفت همسرش سه سال دیرتر از خواهر کوچکترش کار خود را آغاز کرد. او ترانه آزاده ساخته علی تجویدی را برای اولین بار در سال ۱۳۴۷ در ۲۶ سالگی در رادیو تهران اجرا کرد.
از پاپ تا شهرت
از سال ۱۳۵۰ به بعد شروع به خواندن ترانه های پاپ از آهنگ های انوشیروان روحانی، فریدون خوشنود و… کرد که فصل جدیدی در موسیقی ایرانی گشود.
خروج از ایران آسان است
هایده به همراه خواهر و مادرش در 16 شهریور 1357 پس از انفجار در سینما رکس آبادان به لندن نقل مکان کردند و پس از انقلاب نتوانستند به ایران بازگردند.
پس از یک سال اقامت در لندن، در سال 1358 به آمریکا مهاجرت کردند و در لس آنجلس ماندند.
کنسرت هایده
پس از انقلاب علاوه بر برنامه های همیشگی، کنسرت هایی را در دانشگاه یو سی ال ای کالیفرنیا و در سالن های معروف دنیا از جمله رویال آلبرت هال اجرا کرد.
خوانندگان مورد علاقه
من واقعاً صدای خانم دلوکس را دوست داشتم و از طریق صدای خانم دلوکس واقعاً می توانم بگویم که این هنر را یاد گرفتم.
در بین آقایان به صدای آقای محمود خوانساری خیلی علاقه داشتم، صدای محمود صدای خاص و صدای گلپایگانی بود که البته علاقه خاصی به آن داشتم.
از دیابت گرفته تا استرس و مرگ
هایده که از نوجوانی از بیماری دیابت رنج می برد، کم کم دچار فشار خون و مشکلات قلبی شد، اما بی توجهی به سلامتی حالش را بدتر کرد.
او در آخرین شب زندگی خود برنامه کنسرت کوچک خود را در حالی که وضعیت جسمانی خوبی نداشت در باشگاه کازابلانکا اجرا کرد.
فردای آن روز 9 دی 1368 در 47 سالگی بر اثر سکته قلبی ناشی از بیماری های زمینه ای درگذشت.
محل دفن
هاید در کنار مادرش در گورستان وست وود در لس آنجلس، جایی که فرانک زاپا، مرلین مونرو و خواهرش مهستی بعداً در آنجا به خاک سپرده شدند، به خاک سپرده شد.
نزدیک به 20 هزار نفر در مراسم خاکسپاری این هنرمند شرکت کردند تا اینکه پلیس شهر ابتدا به دلیل هرج و مرج ایرانی ها حالت آماده باش اعلام کرد اما بعد متوجه شد.
تست صدا
در سال 2002، گروهی از دانشمندان ژاپنی صدای او را به صورت کنترالتو (نه خیلی غلیظ، نه نازک و نه خشن) ارائه کردند.
به گفته این محققان ژاپنی، صدای هیچ خواننده ای تا به حال به این حد نرسیده است
میراث هاید در لس آنجلس
در آوریل 2018، شهر لس آنجلس ستاره ای به نام این هنرمند را در بلوار مشاهیر لس آنجلس در کنار مهم ترین هنرمندان جهان نصب کرد.
نام هایده توسط شهرداری به عنوان بخشی از میراث فرهنگی و هنری این شهر به ثبت رسید و با حضور دوستان و خانواده وی نام وی نیز در تقویم شهری ثبت شد.
مستند زندگی
پژمان اکبرزاده در سال 1388 مستندی 100 دقیقه ای به نام «حرف زدن هایده» درباره فعالیت ها و آثار هنری این هنرمند ساخت که برای اولین بار در آمستردام به نمایش درآمد.
داستان عشق صدام حسین و هایده
صدام حسین، دیکتاتور عراق چندی پیش، یکی از دوستان نزدیک هایده بود. تاریخ نگاران درباره این عشق قدیمی و پرشور نوشته اند: «شاه در الجزایر با صدام حسین قرارداد بسته بود، صدام حسین وارد ایران شد و شب هایی که صدام حسین در تهران بود، هایده و مهستی برنامه ای علیه صدام اجرا کردند. یکی از برنامههایی که در کاخ برگزار میشود، توجه صدام حسین را به خود جلب کرده است و استقبال گرم او از این دو خواهر جنجالهای زیادی در رسانهها به وجود آورد، از آن پس این دیدارها و معاشرتها بیشتر و بیشتر شد و با خروج هایده از ایران این موضوع تکمیل شد. درباره ردیابی، تماس ها و تلاش هایده در سرنوشت تعدادی از اسرای جنگی تحمیلی، داستان های تایید نشده ای مطرح شده است و هر کدام برابر با این «روایت» است. باقی می ماند