به گزارش خبرنگار پلیس رکنا، در ماه های اخیر شاهد افزایش چشمگیر قتل های مسلحانه در کشور بوده ایم. این روند نگران کننده نه تنها امنیت عمومی را به خطر انداخته است، بلکه سؤالات جدی را در مورد عوامل مؤثر بر وقوع این جنایات ایجاد کرده است.
کارشناسان اجتماعی و روانشناسان معتقدند عواملی مانند دسترسی آسان به اسلحه گرم مشکلات روانی، سوء مصرف مواد مخدر، ترویج خشونت در رسانه ها، نابرابری های اجتماعی و عدم حمایت روانی و اجتماعی نقش مهمی در افزایش این قتل ها دارد.
روانشناسان نیز بر این باورند که قاتلان اغلب به دلایلی مانند احساس انتقام، بیماری روانی، ناتوانی در کنترل خشم و همچنین تحت تأثیر مواد مخدر و الکل دست به این جنایات می زنند. در برخی موارد، قتل بین اعضای خانواده ناشی از مشکلات خانوادگی، بیماری روانی یا سوء مصرف مواد است.
قتل بحران اجتماعی سلاح گرم نیازمند توجه جدی مسئولان و همکاری گسترده اقشار مختلف جامعه است. با اتخاذ تدابیر مناسب و ایجاد هم افزایی بین نهادهای مختلف می توان از افزایش این پدیده جلوگیری کرد و اقداماتی در جهت ایجاد جامعه ایمن تر برای نسل حاضر و آینده انجام داد.
افزایش موارد قتل با سلاح گرم و نقش مواد مخدر در تشدید خشونت
وی در گفتگو با موسی رضازاده، بازپرس ویژه قتل های بازپرسی دادسرای امور جنایی تهران، با اشاره به افزایش پرونده های قتل با سلاح گرم در ماه های اخیر، تاکید کرد: انگیزه های این قتل ها بسیار متنوع است. اختلافات مالی، اختلافات خانوادگی، اختلافات عشقی، مواد مخدر و اختلالات روانی از جمله عوامل اصلی این قتل ها هستند.
رضازاده همچنین به پرونده قتل اخیر رسیدگی کرد که در آن قاتل پس از مصرف مشروبات الکلی و تحت تأثیر مواد مخدر، در جریان درگیری خیابانی به طرف مقابل شلیک کرد و او را کشت.
وی با تاکید بر نقش منفی مواد مخدر و مشروبات الکلی در افزایش خشونت، خواستار برخورد قاطع با فروشندگان و مصرف کنندگان این مواد شد. رضازاده همچنین به پیچیدگی پرونده های قتل با اسلحه اشاره کرد و افزود: این پرونده ها اغلب دارای ابعاد اجتماعی، روانی و حقوقی هستند و نیازمند همکاری نزدیک دستگاه های قضایی، پلیس و نهادهای اجتماعی برای رسیدگی دقیق است.
دلایل اصلی افزایش قتل با سلاح گرم در جامعه
یکی از مهم ترین عوامل موثر در افزایش آمار قتل های مسلحانه در کشور، دسترسی آسان به سلاح گرم به ویژه در استان های مرزی مانند خوزستان، سیستان و بلوچستان، کرمان، کردستان و آذربایجان است که بالاترین آمار را دارند . شاخص خشونت مسلحانه به دلیل نزدیکی به مرزها و قاچاق اسلحه. جرایم مربوط به سلاح گرم وجود دارد.
احساس قدرت کاذب ناشی از دسترسی به سلاح یکی دیگر از دلایل گسترش این نوع جرایم است. بسیاری از اختلافات که در شرایط عادی قابل حل است به دلیل وجود سلاح منجر به خشونت و مرگ می شود. اگر اسلحه در دسترس نبود، مردم احتمالاً به دنبال حل مسالمت آمیز مشکلات خود از طریق مجاری قانونی بودند.
برای کاهش جرایم مربوط به سلاح گرم، باید اقدامات جدی تری برای مبارزه با حاملان اسلحه و قاچاقچیان اتخاذ شود. صدور دستور بازدارندگی و افزایش مجازات ها می تواند تقاضا و عرضه سلاح در بازارهای غیرقانونی را کاهش دهد.
در نهایت، ارتباط مستقیمی بین دسترسی به سلاح گرم و افزایش خشونت وجود دارد. با تقویت نظارت بر مرزها، کنترل بازار سیاه و اجرای قوانین سخت‌گیرانه‌تر، می‌توان انتظار کاهش چشمگیر جرایم مرتبط با سلاح گرم را داشت.
الگوهای جدید در قتل های مسلحانه
الگوهای رایج قتل با سلاح گرم در سال های اخیر به ویژه در درگیری بین جنایتکاران و نیروهای امنیتی و عملیات تروریستی مشاهده شده است. این قتل ها معمولاً گزینشی هستند و به ندرت در زمینه های خانوادگی و اجتماعی رخ می دهند.
تأثیر عوامل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بر حمل و نگهداری سلاح گرم.
حمل و نگهداری سلاح گرم توسط مردم تحت تأثیر عوامل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی است و نمی توان آن را نادیده گرفت. در فرهنگ برخی از اقوام، سلاح گرم به عنوان نماد شرف و شرف شناخته می شود و این باور در آوازها، جشن ها و مراسم آنها نمود پیدا می کند. این فرهنگ نادرست گاهی منجر به حوادث ناگوار می شود، از جمله تیراندازی تصادفی در رویدادهایی مانند عروسی که شادی را به عزا تبدیل می کند. با فرهنگ سازی گسترده و اجرای قوانین منع حمل سلاح در مراسم می توان از تکرار این حوادث جلوگیری کرد.
عوامل اقتصادی مانند فقر و بیکاری نیز نقش مهمی در گسترش استفاده از سلاح گرم دارند. در استان هایی مانند سیستان و بلوچستان و کرمان، جوانان به دلیل مشکلات اقتصادی به فعالیت های مجرمانه مانند قاچاق مواد مخدر و عضویت در گروه های تروریستی روی می آورند. برای محافظت از خود در برابر نیروهای امنیتی و درگیری های احتمالی، این افراد اغلب به سلاح گرم مجهز می شوند. ایجاد اشتغال، رفع نیازهای جوانان و تقویت کنترل مرزها می تواند به کاهش این پدیده کمک کند.
نقش رسانه ها و پلیس فتا در ترویج خشونت و سلاح گرم در فضای مجازی
در فضای مجازی عده ای با قدرت نمایی، دعوا و تهدید با سلاح گرم به دنبال کسب شهرت و جذب فالوور هستند. این افراد با انتشار فیلم های خشن، جوانان را به تقلید از رفتار مجرمانه تشویق می کنند. تحقیقات نشان داده است که تعداد زیادی از افرادی که به سلاح دسترسی غیرقانونی پیدا می کنند، از طریق تبلیغاتی که در فضای مجازی ایجاد می شود، به این ابزار دست پیدا می کنند.
اما ورود پلیس فتا و برخورد قاطع آنها در برخورد با این افراد این پدیده را تا حدود زیادی تحت کنترل درآورده است. در این میان رسانه ها می توانند با محکومیت استفاده از سلاح در مراسم و جشن ها و ترویج فرهنگ صحیح نقش مهمی در تغییر نگرش مردم و کاهش استفاده از سلاح داشته باشند. ریشه یابی این فرهنگ غلط و ارائه الگوهای رفتاری مناسب از جمله راهکارهایی است که می تواند در این زمینه موثر باشد.
