دانشمندان بر این باورند که این سیاره کوتوله که در مرکز منظومه شمسی و در کمربند سیارکی بین مریخ و مشتری قرار دارد، دارای پوسته ای است که 90 درصد از یخ تشکیل شده است. این سیاره کوتوله، سرس، نه تنها بزرگترین سیارک منظومه شمسی است، بلکه به دلیل ویژگی های منحصر به فردش، جهانی را در خود جای داده است که گمان می رود زمانی پوشیده از آب گل آلود بوده است. با دی جی همراه باشید.
کشف یخ در سرس تغییر نظرات دانشمندان
سرس اولین بار در سال 1801 کشف شد و از آن زمان تاکنون توسط دانشمندان مورد مطالعه قرار گرفته است. علاوه بر پوسته یخی، این سیاره کوتوله با قطر تقریباً 590 مایل (950 کیلومتر) دارای دهانه های برخوردی، آتشفشان ها و رانش زمین است که سرنخ هایی از تاریخ پیچیده آن ارائه می دهد. ناسا برای بررسی دقیق این جرم آسمانی، فضاپیمای «داون» را در سال 2007 به سرس فرستاد و این فضاپیما از سال 2015 تا 2018 در مدار این سیاره کوتوله قرار داشت.
تا به حال، به دلیل وجود دهانه های متعدد در سطح سرس، دانشمندان معتقد بودند که سیاره کوتوله کمتر از 30 درصد یخ و عمدتاً خشک است. اما مطالعات جدید نشان داده است که احتمالاً لایه‌هایی از یخ در زیر سطح سرس وجود دارد و جرم بزرگ آن و شکل دهانه‌ها این موضوع را تأیید می‌کند.
نقش شبیه سازی کامپیوتری در اکتشافات جدید
مایک سوری، استادیار دانشگاه پردو و محقق اصلی این مطالعه، توضیح می‌دهد:
ما فکر می کنیم که یخ زیادی در نزدیکی سطح سرس وجود دارد و هر چه به عمق بیشتری می رویم، مقدار یخ کاهش می یابد.
دانشمندان این فرضیه را مطرح کردند که اگر سرس واقعا یخی بود، دهانه‌های آن در طول زمان تغییر شکل می‌دادند و به گونه‌ای حرکت می‌کردند که مانند یخچال‌های طبیعی بر روی زمین یا عسل غلیظ به نظر می‌رسید. اما شبیه‌سازی‌های جدید نشان داد که اگر مقدار کمی سنگ جامد با یخ مخلوط شود، یخ می‌تواند بسیار قوی باشد و همچنان شکل دهانه‌ها را حفظ کند.
برای رسیدن به این نتایج، محققان از داده های فضاپیمای دان و مدل های کامپیوتری استفاده کردند. آنها یک دهانه واقعی را در سرس شبیه سازی کردند و با بررسی آن، توانستند مدل های مجازی ایجاد کنند که نشان می دهد دهانه های سرس در طی میلیاردها سال چگونه تغییر کرده اند. این مدل‌ها شامل دهانه‌های مختلف در مناطق مختلف سرس، از استوا گرفته تا قطب‌ها بودند، زیرا دمای هر منطقه بر رفتار مواد تأثیر می‌گذارد.
Ceres جهانی شبیه به اقیانوس یخ زده اروپا
نتایج این تحقیق نشان می دهد که سرس ممکن است حجم یخ بیشتری نسبت به آنچه دانشمندان قبلا تصور می کردند داشته باشد. محققان بر این باورند که سرس زمانی یک اقیانوس یخ زده مانند اروپا (یکی از قمرهای مشتری) بوده و اقیانوس گل آلود آن به مرور زمان یخ زده و پوسته ای یخی ایجاد کرده است. این صفحه یخی با وجود داشتن دهانه های برخوردی، به دلیل ترکیب یخ با مواد دیگر توانسته شکل اولیه خود را حفظ کند و تغییرات کمتری در آن ایجاد شده است.
این یافته‌ها می‌تواند استدلال قانع‌کننده‌ای برای مأموریت جدید سرس باشد و فرصتی منحصر به فرد برای فضانوردان فراهم کند تا دنیای یخی دیگری را از نزدیک کشف کنند. این تحقیق در مجله علمی “Nature Astronomy” منتشر شده است و نشان دهنده نقطه عطفی در درک ما از تاریخ و ساختار سیارات کوتوله در منظومه شمسی است.
