خبرگزاری بیشتر گروه فرهنگ و ادب: محمدمهدی سید نصری، استاد دانشگاه و پژوهشگر حقوق بین الملل کودک، اخیرا در بررسی فضای مجازی و شبکه اجتماعی اینستاگرام یادداشتی با عنوان «نقش سلبریتی های اینستاگرام در سبک زندگی کودکان ایرانی» نوشته است.
این مقاله جهت انتشار در اختیار خبرگزاری مهر قرار گرفته است.
در ادامه مطلب توضیح این یادداشت. می خوانیم
امروزه جهان بشری متفاوت از گذشته و تحت تاثیر شگفت انگیز تکنولوژی و پیشرفت اداره می شود. باید گفت که این همان فناوری است که در روایت کلان دنیای ما با پیشرفت شگرف خود دستخوش تغییرات عظیمی در زندگی بشر شده است. امروزه بیشتر افراد به شبکه های مجازی دسترسی دارند و از محتوایی که در آنها ایجاد می شود آگاه هستند و بخش زیادی از وقت روزانه خود را در این محیط می گذرانند. اپیدمی بیماری کرونا و افزایش استفاده از فضای مجازی در تولید، انتشار و انتقال اطلاعات آموزشی و سرگرمی، سطح دسترسی اقشار مختلف جامعه از جمله کودکان به محتوای آنلاین را افزایش داده است. این عوامل و غیره باعث شده تا مردم شاهد تولد نسلی باشند که از کودکی با توسعه اینترنت و فناوری در زندگی خود مواجه هستند و در عین حال این شرایط بستری برای محدودسازی یا تضییع حقوق مردم ایجاد کرده است. از جمله کودکان
کودکانی که سرمایه‌های یک جامعه هستند و اکثریت جامعه را تشکیل می‌دهند، بسیار مهم است که مدل‌های شخصیتی این کودکان این‌گونه باشند که هستند و از چه مدلی پیروی می‌کنند تا چشم‌انداز آینده‌شان مشخص شود. در گذشته نهاد خانواده مهمترین نقش را در شکل گیری هویت فرزندان ایفا می کرد و آنها نیز بیشتر وقت خود را با خانواده می گذراندند، اما امروزه شبکه های اجتماعی و رسانه ها جایگزین والدین و فرزندان شده اند شبکه های مجازی، از جمله آنها از اینستاگرام، تیک تاک، یوتیوب و دوربین استفاده می کنند و هویت آنها تحت تأثیر شبکه های مجازی که دنبال می کنند، قرار نمی گیرد.
شبکه مجازی اینستاگرام که یکی از پرطرفدارترین شبکه‌های اجتماعی در ایران است، سلبریتی‌ها نیز جزء فعال‌ترین کاربران اینستاگرام هستند که طبیعتاً به دلیل شهرت مورد توجه کودکان قرار می‌گیرند و می‌توانند آنها را به‌عنوان مدلی برای دنبال کردن انتخاب کنند. رفتارها و اعمال سلبریتی ها را می بیند و به دنبال عمل و تقلید از افراد مشهور است. سلبریتی ها کسانی هستند که با کار موفق در زمینه های مختلف هنری، رادیو، تلویزیون، ورزش، موسیقی و… و افراد زیادی به شهرت رسیده اند و به شهرت رسیده اند. آنها نیز مانند آنها در میان مردم شناخته شده و پذیرفته شده اند. در این میان، Gen Z و Alpha کودکان و نوجوانان یکی از حساس ترین گروه های سنی هستند و بخش بزرگی از مخاطبان مشهور را تشکیل می دهند. حال سوال اینجاست که آیا نقش سلبریتی های فضای مجازی در سبک زندگی و هویت سازی کودکان و نوجوانان نسل Z و آلفای ایران را می توان به عنوان یک تیغ دولبه (مثبت – منفی) تصور کرد؟
تغییر نگرش نسبت به نگرش انسان باعث می شود که مشاهیر حرکت و همراه با آنان جامعه را در جهت کمال انسانی و الهی حرکت دهند. کودکان و نوجوانان نسل Z و آلفا با مسائلی مانند هویت و پاسخ به این سؤال که چه کسانی هستند، بر اساس سن خود مواجه می شوند که تحت تأثیر متغیرهای داخلی و خارجی، از جمله این متغیرهای خارجی (محیطی) از رسانه های اجتماعی است و به خصوص فعالیت سلبریتی ها در اینستاگرام که نوجوانان از آن به عنوان مرجع و الگو برای خود استفاده می کنند. در نتیجه، سلبریتی ها افرادی هستند که اعمالشان بر کودکان به عنوان الگو تأثیر می گذارد.
