بازار مجموعه ولایات; عاطفه علیان: ارزهای دیجیتال از زمان ظهور بیت کوین در سال 2009 به شدت رشد کرده اند. در حال حاضر بیش از 18000 نوع ارز دیجیتال فعال وجود دارد و بازار ارزهای دیجیتال تا سال 2024 به حدود 1.1 تریلیون دلار رسیده است و بیت کوین به عنوان ارز پیشرو بیش از 40 درصد از کل بازار را اشغال کرده است.
کشورها رویکردهای متفاوتی نسبت به ارزهای دیجیتال دارند. برخی مانند چین استخراج این ارزها را ممنوع کرده اند و از سوی دیگر کشورهایی مانند السالوادور با پذیرش بیت کوین به عنوان ارز رسمی به دنبال جذب سرمایه و بهبود وضعیت اقتصادی خود هستند.
وضعیت استخراج ارز دیجیتال در ایران
اگرچه استخراج ارز دیجیتال در ایران به دلیل هزینه کم انرژی توجیه اقتصادی دارد، اما به دلیل کمبود برق و فشار بر شبکه برق، دولت ایران از سال 2018 قوانین سختگیرانه ای را برای فعالیت ماینرها وضع کرده است و تنها واحدهای دارای مجوز می توانند بهره برداری کنند. فعالیت؛ با این حال بسیاری از افراد به صورت غیرقانونی و بدون مجوز به فعالیت خود ادامه می دهند.
اما اخیراً 65 معدنچی قاچاق به ارزش 40 میلیارد ریال در اصفهان کشف و ضبط شد. این کشف حجم بالای فعالیت های غیرقانونی در زمینه استخراج ارز دیجیتال را نشان می دهد. کارشناسان تخمین می زنند که هر ماینر می تواند بین 0.1 تا 0.2 بیت کوین در سال استخراج کند. اگر این ماینرها به صورت قانونی فعالیت می کردند، درآمد قابل توجهی برای صاحبان خود ایجاد می کردند.
بسیاری از افراد به صورت غیرقانونی و بدون مجوز ارزهای دیجیتال را استخراج می کنند که نه تنها به شبکه برق کشور آسیب می زند، بلکه کنترل این صنعت را برای دولت دشوار می کند.
در همین رابطه یک کارشناس ارزهای دیجیتال در گفت و گو با خبرنگار بازار گفت: ایران به دلیل هزینه کم انرژی به مکانی جذاب برای استخراج ارز دیجیتال تبدیل شده است.
علی رضایی افزود: این جاذبه باعث شده افراد زیادی به صورت غیرمجاز و بدون مجوز مشغول به کار شوند. این مشکل نه تنها به شبکه برق کشور آسیب وارد می کند، بلکه کنترل این صنعت را برای دولت سخت می کند.
به جای ایجاد محدودیت، تولید ارزهای دیجیتال را مدیریت و نظارت کنید.
وی گفت: دولت به جای محدود کردن این فعالیت ها باید چارچوب هایی را برای مدیریت و نظارت بر تولید ارزهای دیجیتال ایجاد کند، زیرا موضوع عدم تعادل انرژی و تاثیر آن بر قطعی برق صنعتی و وضعیت اقتصادی کشور یک مشکل اساسی است که باید در بخش‌های مختلف مورد توجه قرار گیرد.»
این کارشناس ارزهای دیجیتال تصریح کرد: استخراج غیرقانونی این دستگاه ها نه تنها به دولت آسیب می زند، بلکه فشار بر مصرف برق خانگی را افزایش می دهد و ممکن است تامین انرژی عمومی را با مشکل مواجه کند. با توجه به این فشارها، دولت سیاست های سختگیرانه ای را در زمینه کنترل مصرف برق و برخورد با معدنچیان غیرمجاز اتخاذ کرده است.
در همین راستا این تحلیلگر اقتصادی نیز در گفتگو با خبرنگار بازار اظهار داشت: بسیاری از کشورهای دیگر در حال سرمایه گذاری بر روی ارزهای دیجیتال هستند و به تدریج در حال بهبود سیاست های خود برای حمایت از این صنعت هستند.
مهدوی: کشف تعداد زیادی ماینر نشان دهنده عدم رعایت قوانین و مقررات مربوط به ماینینگ ارزهای دیجیتال در کشور است، هرچند فعالیت های قانونی می تواند به رشد اقتصادی کمک کند و دولت باید آگاهی عمومی را ارتقا داده و فعالیت های مجاز را تشویق کند. از ظرفیت های بالقوه این صنعت بهره برداری کنید.
سعید مهدوی گفت: در ایران مشکل کمبود انرژی و زیرساخت‌های کافی، فعالیت‌های غیرقانونی را تشدید کرده است. نیاز به یک رویکرد جامع و دقیق برای مدیریت استخراج ارز دیجیتال و جلوگیری از سوء استفاده های غیرمجاز احساس می شود.
وی تاکید کرد: کشف تعداد زیادی ماینر حاکی از عدم رعایت قوانین و مقررات مربوط به استخراج ارز دیجیتال در کشور است هرچند فعالیت های قانونی می تواند به رشد اقتصادی کمک کند.
این تحلیلگر اقتصادی گفت: فعالیت های غیرمجاز بر شبکه انرژی فشار وارد می کند و می تواند عواقب جدی برای اقتصاد ملی داشته باشد. دولت باید با ارتقای آگاهی عمومی و تشویق فعالیت‌های دارای مجوز از قابلیت‌های بالقوه این صنعت استفاده کند.
باید در نظر داشته باشیم که هر نوع قطعی یا عدم تعادل برق عمدتاً تولید و صنعت کشور را تحت تأثیر قرار می دهد، یعنی در شرایطی که در زمان کمبود برق، قطعی برق کشور در اولویت اول قرار دارد. یوسف نجفی، استاد دانشگاه و مشاور وزیر نیرو در این خصوص می گوید: بر اساس گزارش کمیسیون انرژی خانه ایران، در حال حاضر 20 هزار مگاوات بی تعادلی برق در ایام گرم سال وجود دارد. و پیش بینی ها حاکی از آن است که در سال آینده به عدم تعادل 24000 مگاواتی خواهیم رسید که نشان دهنده سرمایه گذاری بیش از 25000 میلیون دلاری و پنج سال زمان برای تامین این میزان برق است.
خسارت اقتصادی ناشی از قطع برق صنعتی بیشتر از سایر بخش ها است
توجه به حوزه تولید و توزیع را راه حل اصلی برای رفع تعارض در حوزه برق می داند و می گوید: در زمان فشار بر شبکه تولید و توزیع برق کشور، صنعت اولویت اول خاموشی کشور است. . اما باید مراقب بود که میزان اثربخشی و آسیب اقتصادی کشور ناشی از قطعی برق در صنعت بسیار بیشتر از سایر بخش‌های اقتصادی باشد.
نجفی تاکید کرد: یکی از وظایف مبرم برای جلوگیری از آسیب بیشتر به صنایع، انجام تعهدات ماده 25 قانون بهبود مستمر فضای کسب و کار با توجه به زیان دهی آشکار برق صنعتی است.
رشد تقاضای ناشی از رشد اقتصادی، فعالیت های مخفیانه مانند تولید ارزهای دیجیتال و تاثیر قیمت ها منجر به شکل گیری هسته اصلی عدم تعادل در برق شده است.
در همین راستا، یکی از اساتید پژوهشگاه نیرو با تایید اینکه بخشی از عدم تعادل در برق به دلیل ارزهای رمزنگاری شده است، می گوید: رشد تقاضا به دلیل رشد اقتصادی، فعالیت های مخفیانه مانند تولید ارزهای رمزپایه و تاثیر قیمت ها. باعث تشکیل هسته اولیه عدم تعادل الکتریکی شده اند.
کیومرث حیدری با بیان اینکه وضعیت فعلی سامانه قیمت گذاری برق به سمت کالای عمومی (رایگان) نیز در شرایط فعلی موثر است، گفت: وی به آثار مخرب عدم تعادل برق اشاره کرد و گفت: عدم تعادل های آینده ممکن است بسیار شدیدتر و مخرب تر از تجربه سال های اخیر باشد و برق به عنوان مشکل شماره یک صنعت را پشت سر بگذارد. بنابراین توصیه می‌شود نهادها به فکر بخش صنعت و شناسایی استفاده از تسهیل‌کننده‌ها و تسریع مکانیسم‌های امدادی بحران باشند.
کشف ماینرهای قاچاق در اصفهان تنها بخشی از بزرگترین چالش های پیش روی ایران در زمینه ارزهای دیجیتال است. علیرغم پتانسیل بالای این صنعت، نیاز به تدوین سیاست های مناسب و کنترل فعالیت ها برای بهره برداری از قابلیت های بالقوه آن و در عین حال کاهش مشکلات انرژی و اقتصادی به شدت احساس می شود.
