دکتر وحید شریعت در گفت وگو با ایسنا. وی در خصوص بررسی های سلامت روان نیز گفت: اولین بررسی ملی سلامت روان در سال 1388 انجام شد و بر اساس نتایج این نظرسنجی حدود 21 درصد در آن بازه زمانی به اختلالات روانی مبتلا شدند. علاوه بر این دومین بررسی سلامت روان در سال های اخیر در سال 1401 انجام شد که البته این بررسی اخیرا انجام شده است اما هنوز نتایج آن اعلام نشده است. اولین نظرسنجی ملی سلامت روان که نتایج آن اعلام شده است، دقیق ترین است.
وضعیت اختلالات روانی.
وی ادامه داد: علاوه بر طرح ملی سلامت روان، برخی نظرسنجی ها با استفاده از «ابزار غربالگری» انجام می شود. اگرچه ابزارهای غربالگری به اندازه نظرسنجی ملی سلامت روان دقیق نیستند، اما تخمین خوبی از افرادی که ممکن است دارای اختلال روانی باشند ارائه می دهند. نتایج آخرین بررسی غربالگری سلامت روان نشان می دهد که حدود 30 درصد مردم کشور از اختلالات روانی رنج می برند.
افسردگی و اضطراب؛ شایع ترین اختلالات روانپزشکی.
شریعت با بیان اینکه «افسردگی» شایع ترین اختلال روانپزشکی در بین ایرانیان است، خاطرنشان کرد: پس از افسردگی، اختلال اضطراب دومین اختلال روانپزشکی رایج در بین ایرانیان است. اگرچه برخی از اختلالات روانی بسیار رایج هستند، اما آمار برخی از اختلالات روانی در کشورهای مختلف تفاوت چندانی ندارد. میزان ابتلا به اختلالاتی که تا حد زیادی به شرایط ژنتیکی بستگی دارد نیز تقریباً 1% گزارش شده است. مثلاً میزان «اسکیزوفرنی» در کشور ما و سایر کشورها حدود یک درصد است.
افسردگی در زنان 2 برابر مردان است.
مدیرعامل انجمن علمی روانپزشکان ایران با اشاره به اختلالات «افسردگی» و «اضطراب» توضیح داد: به طور معمول فراوانی افسردگی و اختلالات اضطرابی در بین زنان بیشتر از مردان است؛ اما به طور کلی، شیوع افسردگی و اختلالات اضطرابی در بین زنان بیشتر از مردان است. میزان افسردگی در زنان دو برابر مردان است. اگرچه در پاسخ به این سوال که چرا میزان افسردگی در زنان بیشتر از مردان است؟ خیلی مفصل است، اما دلایلی مانند «تغییرات هورمونی» وجود دارد که به مسائل بیولوژیکی مربوط می شود، همچنین دلایلی مانند «تغییر نقش افراد»، «تفاوت نقش ها»، «انتظارات زنان»، «فرصت های در دسترس زنان» وجود دارد. زنان». و «شرایطی که جامعه «بر زنان تحمیل می‌کند» که مسائل اجتماعی هستند، به بروز افسردگی در بین زنان بیشتر از مردان کمک می‌کند.
بیش فعالی؛ اختلالات روانپزشکی رایج در کودکان
شریعت با بیان اینکه شاید «بیش فعالی و عدم تمرکز»، «بیش فعالی» شایع ترین اختلال روانی در بین کودکان باشد، تصریح کرد: نوع اختلالات دوران کودکی تا حدودی متفاوت است. اختلال کمبود توجه بیش فعالی (ADHD) شاید شایع ترین اختلال روانی در بین کودکان باشد. بین 4 تا 8 درصد از کودکان ممکن است ADHD داشته باشند. به نظر می رسد مسائل «بیولوژیکی» در بروز «بیش فعالی و عدم تمرکز» در کودکان تأثیرگذار باشد.
وی درباره سایر اختلالات روانی شایع در بین کودکان گفت: اختلالات یادگیری و اختلالات طیف اوتیسم از دیگر اختلالات روانی شایع در بین کودکان است. اگرچه ما اطلاعات زیادی در مورد اینکه چرا دچار اختلالات «یادگیری» و «طیف اوتیسم» هستیم، نداریم، اما این اختلالات اختلالات رایجی هستند.
رئیس انجمن علمی روانپزشکان ایران ادامه داد: برخی اختلالات دیگر نیز مطرح می شود مانند «نافرمانی مقابله ای» و اختلالات «رفتاری» که بیشتر به موضوعاتی مانند «نحوه برخورد» و «آموزش» مربوط می شود. کودکان درمان این اختلالات معمولاً یک درمان غیردارویی است. علاوه بر این، اختلالات اضطرابی مانند ترس از دیگر اختلالات رایج در بین کودکان است.
کمبود دوره ای داروهای روانپزشکی
رئیس انجمن علمی روانپزشکان در بخشی دیگر از سخنان خود درباره وضعیت دسترسی به داروهای سلامت روان نیز توضیح داد: وضعیت دسترسی به داروهای روانپزشکی بسیار متغیر است. ما کمبود دارو را به طور متناوب در هر دوره زمانی تجربه کرده ایم. شرایط دسترسی به داروهای سلامت روان به گونه ای است که فهرستی از کمبودهای دارو را می توان در هر دوره زمانی تهیه کرد. یک دارو ممکن است در یک زمان در دسترس باشد و در زمان دیگر نباشد. متاسفانه در حوزه عرضه داروهای روانپزشکی با هرج و مرج مواجه هستیم که در سال های اخیر مشکلاتی را به وجود آورده است.
لزوم ارتقاء سواد سلامت روان
این روانپزشک با بیان اینکه ارتقای «سواد سلامت روان» ضروری است، گفت: توصیه می کنم افراد دانش سلامت روان خود را ارتقا دهند و اطلاعات لازم در رابطه با سلامت روان را از منابع موثق دریافت کنند و دانش خود را ارتقا دهند. احتمال بروز مشکلاتی در خود یا اطرافیان وجود دارد که نیاز به مشورت با متخصص دارد. در چنین شرایطی باید با یک متخصص مشورت کنند. مشاوره با یک متخصص به آنها کمک می کند تا بدانند چگونه آن مشکل را حل کنند.
وی ادامه داد: امیدوارم بتوانیم منابعی را تهیه کنیم و در اختیار مردم قرار دهیم تا در صورت نیاز به آنها مراجعه کنند. متاسفانه اطلاعات نادرستی در شبکه های اجتماعی موجود است و برخی افراد به دلیل تعداد فالوورهایی که دارند نظرات شخصی خود را در مورد اختلالات و مسائل روانی به طور گسترده منتشر می کنند. مردم باید توجه داشته باشند که در مورد مسائل مربوط به اختلالات روانی از منابع معتبر اطلاعات کسب کنند.
توجه به سلامت روان ضروری است
مدیرعامل انجمن علمی روانپزشکان ایران با بیان اینکه متأسفانه سیاستگذاران از اهمیت مشکلات روانی آگاهی ندارند، تصریح کرد: مشکلات سلامت روان در مقایسه با سایر مشکلات سلامت مورد توجه قرار نمی گیرد. اگر مشکلات روانپزشکی و اختلالات روانی با توجه به سهمی که در بار بیماری ها دارند در نظر گرفته شود و بودجه ای برای آن ها در نظر گرفته شود، قطعا از میزان مشکلات روانی کاسته می شود.
۲۳۳۲۳۳
