فاطمه کمالی تبار، روانشناس گروه روانپزشکی بیمارستان امام حسین (ع) در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره عوامل موثر بر رشد شخصیت کودکان گفت: اگر از بدو تولد بشماریم، مشکلات مختلفی بر رشد کودکان تأثیر می گذارد شخصیت کودکان در منبع علمی آمده است که 5 سال اول زندگی بخشی از مهم ترین سن برای شکل گیری شخصیت کودک.
وی افزود: مهم ترین مسئله از بدو تولد فرزند، موضوع دلبستگی به والدین است، بنابراین باید نوعی ارتباط عاطفی عمیق و دلبستگی ایمن بین والدین و فرزند ایجاد شود. برای اینکه کودک در زندگی بزرگسالی و روابط آینده اش دچار مشکل نشود، والدین او باید از نظر عاطفی غنی و در دسترس باشند تا وسایل علاقه و توجه به کودک باعث شود او در آینده شخصیتی پایدار داشته باشد.
وی افزود: در مسائل تربیتی مهم ترین موضوع ارتباط والدین با فرزندان است به همین دلیل همواره به این نکته اشاره می کنیم که اگر قرار است والدین تربیت مقتدرانه ای داشته باشند و در این راه موفق باشند باید با آنها ارتباط داشته باشند. خونسرد باشید و از اسپویلرهای روابط استفاده نکنید.
کمالی تبار درباره 7 عامل اصلی که باعث بدتر شدن رابطه والدین و فرزندان می شود، گفت: 2_ توهین 3_ تحقیر 4_ تهدید 5_ نصیحت 6_ مقایسه 7_ سرزنش. با حذف این ۷ عامل والدین، کودکان شنوایی بهتری خواهند داشت.
وی درباره رشد عاطفی و اجتماعی کودک گفت: رشد عاطفی و اجتماعی کودک فرآیندی است که طی آن مهارت های لازم برای برقراری ارتباط و تعامل با دیگران و همچنین درک و مدیریت هیجانات خود را در او پرورش می دهد. این رشد از دوران کودکی شروع می شود و در سال های اول زندگی ادامه می یابد. در این فرآیند از طریق بازی و تعامل با دیگران، کودکان تجربیات جدیدی کسب می کنند که به آنها کمک می کند احساسات و رفتارهای خود را بشناسند و درک کنند. آنها یاد می گیرند که با دیگران همکاری کنند، احساس همدلی کنند و روابط مثبت ایجاد کنند.
روانشناس کودک و نوجوان بیمارستان امام حسین(ع) ادامه داد: در خصوص رشد عاطفی کودکان هم در دسترس بودن والدین و هم عدم استفاده آنها از 7 عامل مخرب تاثیر زیادی خواهد داشت. حتی اگر اختلاف نظر وجود داشته باشد، والدین باید در مسائل تربیتی همسو باشند و در رفتار با فرزندان ثابت قدم باشند.
وی درباره تقویت اعتماد به نفس کودکان گفت: تقویت اعتماد به نفس در کودکان فرآیندی مستمر است که به آنها کمک می کند احساس ارزشمندی و توانایی داشته باشند. این فرآیند به ارتباطات و تجربیات مثبت بستگی دارد.
کمالی تبار افزود: والدین و مربیان باید فضایی ایجاد کنند که کودکان احساس امنیت کنند و بتوانند ابراز وجود کنند. تمجید و تشویق بزرگان نقش مهمی را ایفا می کند، به خصوص زمانی که تلاش می کنید و نه فقط زمانی که موفق می شوید. کودکان باید فرصت های متفاوتی برای یادگیری و آزمایش داشته باشند، زیرا این تجربیات به آنها کمک می کند تا نقاط قوت خود را بیاموزند. علاوه بر این، یادگیری از اشتباهات و درک این موضوع که شکست بخشی طبیعی از یادگیری است، به آنها کمک می کند تا نسبت به خود اطمینان بیشتری پیدا کنند. در نهایت، حمایت عاطفی و فراهم کردن فضایی برای ابراز احساسات می تواند به کودکان کمک کند تا به تدریج اعتماد به نفس خود را تقویت کنند و با اعتماد به نفس بیشتری به چالش ها پاسخ دهند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا روز کودک فرصتی برای بازنگری در سیاست های کودک است، گفت: بله، هم می تواند فرصت باشد و هم بهانه ای برای کاهش کاستی ها و کمبودهای جامعه نسبت به کودکان. این روز توجه به نیازها، حقوق و چالش های کودکان را جلب می کند و می تواند به عنوان یک کاتالیزور برای بهبود شرایط زندگی آنها عمل کند. برگزاری مراسم و فعالیت ها در این روز می تواند به افزایش آگاهی عمومی، جلب حمایت اجتماعی و بهبود سیاست ها کمک کند. علاوه بر این، فرصتی را برای دولت ها، سازمان های غیردولتی و جامعه فراهم می کند تا برنامه های موجود را بررسی و ارزیابی کنند و راه حل های جدیدی برای حمایت از حقوق و رفاه کودکان ارائه دهند.
کمالی تبار در پایان گفت: علاوه بر این، جمع آوری نظرات و تجربیات فرزندان می تواند منجر به تصمیم گیری های بهتر و متناسب با نیاز واقعی آنها شود. به این ترتیب، روز کودک نه تنها به عنوان یک روز نمادین، بلکه به عنوان یک کاتالیزور برای تغییرات واقعی در سیاست ها و برنامه ها عمل می کند.
