به گزارش رکنا به نقل از شرق، اسر نام دارد. او 25 سال سن دارد اما ویژگی هایش سنش را نشان می دهد.
اهل یکی از روستاهای مشهد است.
چهره او خنثی است. از آن چهره هایی که نه رنگی روی لبانشان است و نه لبخندی.
او شش سال است که با یک مرد ازدواج کرده است. افغانی که اقتدار پدرش را دارد.
به گفته او، سواد او به اندازه امضایی است که قرارداد پدرش را با یک مرد افغان امضا کرده است.
او می گوید: پدرم مرا به صنعتگر روستا فروخت، همه او را به نام استادکار می شناختیم، تمام کارهای ساختمانی روستا با او بود، حتی بهترین معماران مشهد هم برای کارهای ظریف ساختمان هایشان نزد او می آمدند. ما خانواده فقیری داریم و پدرم پولم را به جمعه داد، یکی چهار ساله و دیگری هفت ساله از او می پرسم و می گوید: بچه ها ندارند تابعیت ایران را برای گرفتن شناسنامه به من نداده اند ازدواج غیرقانونی اتباع خارجی با ایرانیان تا سن 18 سالگی از تابعیت ایران محروم است.
علاوه بر این، بسیاری از ازدواج های غیرقانونی دختران ایرانی با اتباع افغانستان هرگز ثبت نمی شود. فقدان ضمانت قانونی و رسمی زوج برای ادامه زندگی و پرداخت نفقه، نامشخص بودن حضانت و سرپرستی فرزندان در صورت فوت زن یا شوهر یا هر دو، نامشخص بودن هویت فرزندان، عدم قطعیت. پیگیری مسائل حقوقی و اقامه دعوی زوجه علیه زوج به دلیل عدم ثبت ازدواج، خروج زوج از کشور و عدم مراجعه و بروز مشکلات و اختلافات اعضای خانواده به دلیل تفاوت های فرهنگی از جمله پیامدهای ازدواج زنان ایرانی با اتباع خارجی است. پس از ازدواج، بسیاری از مردان خارجی به دلیل نداشتن کار برای امرار معاش به کشورهای خود باز می گردند و همسران خود را با فرزندان خود رها می کنند.
آمار چه می گوید؟
سابقه حضور افغان ها در ایران به دهه 60 برمی گردد اما در سال 1380 اولین قدم برای شناسایی افغان های مقیم ایران برداشته شد. به دلیل اقامت غیرقانونی آنها، دولت آمار دقیقی از آنها نداشت. مجریان طرح سرشماری موفق شدند 2 میلیون و 349 هزار و 68 مهاجر افغانستانی را به محل های سرشماری بکشانند. در آن زمان، مقامات وزارت داخله تخمین زدند که حدود 250000 افغان از شرکت در سرشماری خودداری کردند که از این میان تنها 980000 نفر اجازه اقامت داشتند. براساس سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۴، اتباع افغانستان با یک میلیون و ۵۸۳ هزار و ۹۷۹ نفر تقریباً ۹۶ درصد از کل اتباع خارجی ایران را تشکیل میدهند. در همین زمان احمد وحیدی وزیر اسبق کشور تعداد اتباع افغانستانی در ایران را پنج میلیون نفر در چارچوب جلسه حکومت نظامی در 14 اردیبهشت 1402 اعلام کرد. پیش از این دیدار اتباع افغانی تنها در برخی نقاط تهران از جمله شهرهای ری، پیشوا، پاکدشت، ورامین و بخشهایی از جنوب شرق تهران مانند منطقه 15 تهران بود، اما اکنون شاهد حضور افغانها هستیم. در تمام نقاط شهر الزام به دست آوردن آمار دقیق از افغان ها مستلزم همکاری خود شهروندان است. زیرا در هر فراخوانی از سوی اداره امور اتباع خارجی و مهاجرین برای شناسایی اتباع مجاز و غیرمجاز، شاهد بی میلی افغان ها از مشارکت در این طرح ها هستیم.
ترکیب فرهنگی و نژادی
همزمان با افزایش حضور اتباع به ویژه افغان ها شاهد پدیده دیگری هستیم. ازدواج او با زنان و دختران ایرانی. ماده 1060 قانون مدنی ایران ازدواج خارجی با زن ایرانی را در مواردی که منع قانونی نداشته باشد به اذن خاص دولت موکول کرده است. در نتیجه بسیاری از مردان غیرمجاز افغانستانی با زنان ایرانی ازدواج کرده اند، هرچند آمار رسمی و ثبت شده در این زمینه وجود ندارد، اما هنگام عبور از مناطق مختلف کشور به ویژه استان ها یا مناطقی که حضور افغان ها بیشتر است، این مشکل ایجاد می شود. آشکار است. از سوی دیگر، تغییر ترکیب جمعیتی و اختلاط نژادی نیز موضوعی است که اغلب جمعیت شناسان به آن اشاره می کنند.
لزوم فرهنگ سازی برای افزایش آگاهی خانواده ها
بر اساس بررسی ها، خانواده هایی با سطح درآمد پایین حاضرند در ازای دریافت جهیزیه، دختران خود را به عقد مردان افغان درآورند. موضوعی که به صورت غیرمستقیم در سینمای کشور به آن پرداخته شده است. آنچه در رسانه ها به ویژه در سینمای ایران درباره ازدواج زنان ایرانی با مردان افغان به تصویر کشیده شده است، زنانی از طبقات پایین جامعه را نشان می دهد که والدین یا خانواده هایشان به دلیل فقر مجبور به فروش آنها به اتباع افغانستان هستند. این نوع ازدواجها باعث میشود زنان پس از ازدواج با اتباع غیرقانونی افغانستان تابعیت ایرانی خود را از دست بدهند و بسیاری از آنها توسط شوهرانشان در آن سوی مرز رها شوند.
اهمیت این موضوع از آنجا ناشی می شود که پشت این نوع ازدواج های غیرقانونی با اتباع افغانستانی، علاوه بر بلاتکلیفی اجتماعی، بهداشتی و تحصیلی فرزندان حاصل از این ازدواج ها، آثار منفی اجتماعی و مشکلات روحی و روانی برای زنان ایرانی وجود دارد. . ، و این یکی از اساسی ترین دلایلی است که باعث آسیب های اجتماعی می شود که در فیلم های با این نوع فیلمنامه به آن اشاره شده است. نمونه آن فیلم های «ابد و یک روز» به کارگردانی سعید راوشیت، «مردن در آب پاک» به کارگردانی نوید محمودی، «حیران» به کارگردانی شالیزه عارف پور و «روبان قرمز» به کارگردانی ابراهیم حاتمی کیا است که در ارتباط مستقیم با موضوع ازدواج زنان ایرانی با مردان افغان از دریچه رویکردهای حقوقی، عاطفی، اجتماعی و مذهبی مطرح شده است. به جرأت می توان گفت که تأثیر فرهنگ آفرینی با ارائه مسائل اجتماعی به مدد سینما و سینما به قدری قوی است که می توان در ابعاد مختلف اجتماعی، سیاسی، حقوقی و حتی امنیتی آگاهی ایجاد کرد. مثلاً در فیلم عابد و یک روز برادر بزرگ خانواده قرار است خواهرش (سومیا) را در ازای پول به ازدواج یک افغان درآورد. مرتضی برای فرار از بی پولی و اینکه بتواند یک تجارت جدید (فلافل فروشی) راه بیندازد، سامیه را به ازدواج یک افغان درآورد تا از پولی که به طور سنتی افغان ها برای یک همسر می پردازند استفاده کند. فیلم روبان قرمز نشان دهنده عشق یک افغان به محبوبه، یک زن ایرانی است که از جنگ جان سالم به در برده است. در فیلم «حیران» ماهی، یک شخصیت زن ایرانی با حیران، مردی افغانستانی ازدواج می کند و جابه جایی این نوع ازدواج به تصویر کشیده می شود. جایی که زن ایرانی در بازداشتگاه های اتباع غیرقانونی به دنبال شوهرش می گردد. به گفته کارشناسان حقوقی، بسیاری از ازدواج های غیرقانونی دختران ایرانی با اتباع افغانستان هرگز ثبت نمی شود. فقدان ضمانت رسمی و قانونی برای ادامه زندگی و پرداخت نفقه زوجین، نامشخص بودن حضانت و سرپرستی فرزندان در صورت فوت زوج یا هر دو، نامشخص بودن هویت فرزندان، عدم اطمینان از حضانت و سرپرستی فرزندان. پیگیری مسائل حقوقی و اقامه دعوی زوجه از زوج به دلیل عدم ثبت ازدواج، خروج زوج از کشور و عدم مراجعه و بروز مشکلات خانوادگی و. اختلافات ناشی از تفاوت فرهنگ ها از جمله پیامدهای ازدواج زنان ایرانی با اتباع خارجی. بر اساس نتایج تحقیقات منتشر شده در کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتی و مطالعات اجتماعی، در مدت اقامت طولانی مهاجران افغانستانی در ایران، بیش از 30 هزار زن ایرانی با مردان افغان ازدواج کردند. به خصوص که 98 درصد این ازدواج ها با شکست مواجه می شوند. غیرقانونی بودن ازدواج با اتباع غیرمجاز، مشکلاتی را در زمینه شناسنامه، تحصیل، بهداشت و مسکن برای فرزندان آنها ایجاد کرده و باعث سردرگمی و آوارگی زنان می شود. به نظر می رسد آسیب شناسی حضور اتباع غیرمجاز در تمامی ابعاد نیازمند بررسی کارشناسی بیشتر مسئولان است. پیامدهایی که می تواند چندین نسل را با چالش مواجه کند. رها شدن زن ایرانی توسط مرد افغان، آوارگی پس از این نوع ازدواج، نداشتن شناسنامه و شناسنامه فرزندان ناشی از این نوع ازدواج و در مقطعی طرد شدن دختر توسط خانواده ایرانی، اگرچه ممکن است آمار قابل توجهی از سوی برنامه ریزان و مسئولان نباشد، اما وجود حتی یک مورد از این دست ممکن است به تحقق هر یک از آسیب های ذکر شده در این گزارش کمک کند.
مرضیه محمدی