به گزارش بازار، ضریب جینی یکی از مهم ترین شاخص های نابرابری درآمدی در جامعه است. ضریب جینی عددی بین صفر و یک است که صفر به معنای توزیع کاملاً مساوی درآمد یا ثروت و یک به معنای نابرابری مطلق در توزیع درآمد است.
مرکز آمار ایران در گزارشی ضریب جینی خانوارهای ایرانی در سال 1402 را منتشر کرد که بر اساس آن این ضریب برای همه خانوارهای کشور 0.3979 است که نسبت به سال قبل 0.0102 افزایش نشان می دهد.
همچنین ضریب جینی خانوارهای شهری و روستایی سراسر کشور به ترتیب 0.3820 و 0.3583 است که نسبت به سال قبل به ترتیب 0.0124 افزایش و 0.006 کاهش نشان می دهد.
کل کشور در سال 1402 م.
بر اساس این گزارش، نسبت گرانترین و ارزانترین 20 درصد جمعیت به ترتیب 5.95 و 47.50 درصد و نسبت گرانترین 10، 20 و 40 درصد جمعیت نسبت به 10، 20 و 40 درصد جمعیت، ارزان ترین جمعیت کل کشور به ترتیب 13.95 است. یعنی 20 درصد از جمعیت با کمترین درآمد در جامعه (دو دهک کف درآمد) تنها 5.9 درصد از درآمد کشور را دارند و از سوی دیگر 20 درصد جمعیت دارای بالاترین درآمد جامعه. (دو دهک سقف درآمدی) به تنهایی 47.5 دارند. درصدی از درآمد جامعه را اختصاص داده اند.
در حوزه توزیع درآمد، شاخص های دیگری مانند تیل، اتکینسون و پالما وجود دارد تا وضعیت افراد با درآمد بالا و پایین را بهتر توضیح دهد. شاخص پالما به 1.95 و شاخص تیل به 0.2723 رسید. شاخص اتکینسون نیز 0.2349 است.
مناطق شهری
نسبت گران ترین و کم هزینه ترین 20 درصد جمعیت در مناطق شهری به ترتیب 6.60 و 46.54 درصد است و نسبت بین گران ترین 10، 20 و 40 درصد جمعیت و 10، 20 و 40 درصد جمعیت گرانترین جمعیت به ترتیب 11.88 و 7.05 و 3.88 است.
مناطق روستایی
در مناطق روستایی کشور نسبت ارزانترین و گرانترین 20 درصد جمعیت به ترتیب 85/6 و 82/43 درصد و نسبت کمترین 10، 20 و 40 درصد گرانترین جمعیت نسبت به 10، 20 و 40 درصد است. 40 درصد ارزان ترین جمعیت در روستاها به ترتیب 10، 26، 6.40 و 3.65 است. به همین ترتیب، شاخص پالما 1.56 و شاخص Thiel 0.2142 است. شاخص اتکینسون نیز 0.1919 است.
شکاف درآمدی در کدام استان ها کمتر می شود؟
بر اساس این گزارش، در سال 1402 در مناطق شهری کمترین ضریب جینی در استان کرمان (0.2625) و بیشترین ضریب جینی در استان سیستان و بلوچستان (0.2625، 4198) محاسبه شده است. همچنین در روستاها کمترین ضریب ژنتیکی مربوط به استان کرمان (2413/0) و بیشترین ضریب ژنتیکی مربوط به استان همدان (3948/0) است.
