بنا به درخواست خبرنگار این گروه، استان سیستان و بلوچستان از نظر منابع غنی از جمله طلا، مس، آنتیموان، منگنز، تیتانیوم و ده ها مورد دیگر از جمله کرومیت، آهن، تالک، منیزیم، نقره، آنتیموان، فلدسپات صنعتی می باشد. ، نیکل، کائولن، سالیس و سنگ های ساختمانی به ویژه گرانیت… و منابع وسیع گردشگری، استانی است با منابع گسترده اشتغال زایی و اشتغال.
سوخت گیری در استان سیستان و بلوچستان یکی از مبادی اصلی واردات، مردم بی بضاعت این استان هستند. محرومانی که سال هاست در استان توسعه ندیده اند. نبود شغل ثابت برای آنها بازتولید فقر بوده است و مردم در فقر به دنبال هر راهی برای امرار معاش هستند.
وقتی از نمایندگان این استان در مجلس دلیل گرایش مردم به سوخت سوزی، این شیوه خطرناک زندگی برای نان را جویا می شویم، می گویند: بیکاری در استان باعث استفاده گسترده از سوخت شده است. سوخت‌رسان‌ها در گروه‌های 30 تا 40 نفره با خودروهای پر از بنزین در داخل شهر و جاده‌ها حرکت می‌کنند. به دلیل خطرناک بودن رانندگی تانکرها با خودروهایی که موتور آنها عمدتاً رانده می شود، حوادثی رخ می دهد که صدمات جدی به تانکرها و شهروندان از جمله از کار افتادگی یا فوت وارد می کند.
لازم به ذکر است شعبه های اصلی پمپ بنزین ها از این راه درآمد خوبی دارند، اما رانندگان و کارآموزان رانندگی تنها به اندازه ای درآمد کسب می کنند که بتوانند امرار معاش عادی و کمی دور از فقر زندگی کنند.
بارها وضعیت معیشتی کلکسیونرهای سوخت به صحن مجلس رسیده است اما راهکارهای پیشنهادی و اجرا شده به حذف جمع آوری سوخت ختم نشد چرا که حوزه های مربوط به جمع آوری سوخت همچنان توسعه نیافته است.
تداوم قاچاق سوخت از استان های شرقی به افغانستان و پاکستان با وجود تدابیر امنیتی و انتظامی و اجرای قانون سهمیه بندی سوخت، سود سرشار از قاچاق سوخت را به جیب دلالان می اندازد. قاچاق سوخت به یک تجارت پرسود تبدیل شده تا جایی که قاچاقچیان مواد مخدر در این منطقه هم مرز با ایران، قاچاق تریاک را کنار گذاشته و به قاچاق سوخت روی آورده اند. قاچاق سوخت در سیستان و بلوچستان از دیرباز به یکی از مشاغل تعریف شده در این استان تبدیل شده است.
ساخت دو سد ریشه کشاورزی شهرستان دشتیاری را خشکاند
ساجد جوهر نایب رئیس شورای اسلامی شهرک مرکزی دشتیاری در گفتگو با رکنا وی گفت: در شهرستان دشتیاری در سال های گذشته شغل مردم کشاورزی بود اما اکنون نه کارخانه و نه صنعتی وجود دارد که مردم بتوانند در آن کار کنند. دو سد در بالادست ساخته شده است که منجر به برچیده شدن اشغال کشاورزی شده است. مردم مجبورند سوخت بسوزانند.
وی افزود: در این شرایط در صورت ایجاد اشتغال بدون شک مردم شغل مناسبی پیدا می کنند. عده‌ای فکر می‌کنند درآمد حاصل از تحویل سوخت زیاد است، اما کسانی که سوخت تحویل می‌دهند، درآمدشان فقط برای خودشان نیست بلکه چندین خانه را پوشش می‌دهند.
20 هزار نفر در شهرستان دشتیاری سیستان و بلوچستان با آتش زدن امرار معاش می کنند.
نایب رئیس شورای اسلامی شهرک مرکزی دشتیاری با تاکید بر اینکه 20 هزار نفر از درآمد پمپ بنزین امرار معاش می کنند، گفت: اگر مسئولان در سطح کلان بخواهند پمپ بنزین را برچیده کنند، چاره کار این است. تمام انرژی خود را برای منطقه مرزی مصرف نکنند، بلکه باید مبادی ورود سوخت از جمله شهرهایی مانند کرمان، شیراز، تهران و… را به شهرهای مرزی شناسایی و از قاچاق سوخت جلوگیری کنند.
اعتبارات اختصاص یافته به استان سیستان و بلوچستان کجا هزینه می شود؟
در این شرایط؛ موضوع مورد بحث این است که چرا در شهرهای مرزی استان سیستان و بلوچستان ریشه سوختاری خشک نشده است.
به اخبار سال های اخیر نگاهی بیندازید، با موضوع رشد بودجه در این استان (از رشد 30 درصدی بودجه سیستان و بلوچستان نسبت به سال 1402 به رشد 19 درصدی اعتبارات عمرانی در این استان) و اقدامات در راستای محرومیت زدایی مواجه خواهید شد. . در این شرایط سوالی که می توان از مسئولان کشور پرسید و در اذهان عمومی ایجاد کرد این است که پس این اعتبارات کجا خرج شده است؟
مقامات تهران و مردم خارج از سیستان و بلوچستان خبر بدی ندارند
مرتضی کیارسی، پژوهشگر اجتماعی در این خصوص در گفت و گو با رکنا وی گفت: قاچاق سوخت یعنی فروش سوخت از طرق غیرمجاز در مناطق مرزی شرق کشور یکی از مشاغلی است که پایتخت نشینان آن را نمی شناسند. کولبر در غرب کشور به رسمیت شناخته نمی شود. اما در واقع این دسته از مشاغل جزو مشاغلی هستند که در آن حوزه ها کاملا تعریف شده است.
وی ادامه داد: اینکه مسئولان کشور در پایتخت این مشاغل را به رسمیت نمی شناسند مشکلی را حل نمی کند. بنابراین شبیه خرد کردن آب در هاون است. دولت ها در اشکال و ابعاد مختلف وظیفه ساماندهی مشکلات مرزنشینان به ویژه در زمینه مسائل اجتماعی و اقتصادی را بر عهده دارند تا بتوانند معیشت مرزنشینان را سامان دهند و با حفظ امنیت مناطق مرزی را تامین کنند. مناطق مرزی
بحث خرید و فروش سوخت نیست، امنیت در مناطق مرزی باید تضمین شود
مرتضی کیارسی تاکید کرد: واضح است که موضوع مورد بحث تنها خرید و فروش سوخت در مرزهای شرقی یا انتقال برخی کالاهای خانگی از مرزهای غربی نیست، بلکه تنها خرید و فروش سوخت در مرزهای غربی نیست. بلکه مسئله مهم عدم سازماندهی منطقه مرزی (با توجه به تهدیدات احتمالی سرزمینی ایران از ناحیه غرب و شرق) است که ممکن است پیامدهای جدی برای امنیت کشور داشته باشد. به دلیل ساماندهی نبودن مناطق مرزی شاهد پدیده سوخت سوزی و سوختن هستیم.
این پژوهشگر اجتماعی با تاکید بر اینکه موضوع ساماندهی مناطق مرزی در همه کشورها موضوعی راهبردی و مهم است، گفت: طرح ها و برنامه های مختلفی در دولت های مختلف در این خصوص ارائه شده است، اما به نظر می رسد دولت ها با موانعی بین آنها مواجه هستند. شکست ساختارهای تصمیم گیری در نظام اداری کشور بزرگترین مانع در این زمینه بود. برخی مسئولان هنوز متوجه نشده بودند که نمی‌توان نسخه واحدی برای همه مناطق مرزی ارائه کرد و اجرای هر طرحی الزاماً باید با پیوست‌ها و ملاحظات فرهنگی، اجتماعی و امنیتی با در نظر گرفتن مسائل توپولوژی و ژئوپلیتیک همراه باشد.
مرتضی کیارسی افزود: شرایط اجتماعی و اقتصادی کشور آن کودک را به سمت شاگرد ماشین آلات سوخت سوق داده است. مسئولان ما 45 سال فرصت داشتند تا برای تامین معیشت مناطق مرزی برنامه ریزی کنند. بنابراین محصول بی توجهی مسئولان، پرورش مجرمان است. امروزه برخی از مناطق مرزی ایران در حال خالی شدن از سکنه است و این تهدیدی جدی برای امنیت ملی و مرزی ایران تلقی می شود.
وی همچنین تاکید کرد: یک کامیون حامل سوخت ماهیانه بین 15 تا 20 میلیون درآمد دارد که معمولا حمایت یک خانواده پرجمعیت است. دولت می تواند به کارگران سوخت بگوید که از این راه امرار معاش نکنند، وقتی گزینه دیگری به آنها داده می شود. آنها همان افرادی هستند که به جای مهاجرت به پایتخت و کار در اسنپ ترجیح داده اند در همان منطقه بمانند و خانواده خود را با سوخت تامین کنند.
تامین امنیت مرز بدون تامین رفاه و معیشت امکان پذیر نیست
مرتضی کیارسی اظهار داشت: به خوبی مشخص است که مبارزه با پدیده مصرف سوخت و سرقت مستلزم آماده سازی و ایجاد بستر کسب و کار اعم از تولید و تجارت فرامرزی است. ایجاد شغل به معنای تامین معیشت و تامین معیشت به معنای تامین رفاه و آسایش اجتماعی است که منجر به کاهش جرم و کاهش مشاغل کاذب می شود. تامین امنیت مرزها بدون تامین معیشت و رفاه اجتماعی مرزنشینان شوخی بیش نیست. یکی از اقداماتی که دولت سازندگی به درستی به آن پرداخت، بحث مناطق ویژه اقتصادی یا مناطق آزاد بود که به اعتقاد من امروز فقط یک نام از آن باقی مانده است.
این پژوهشگر اجتماعی اضافه کرد: دولت باید با ارائه زیرساخت های فنی و بسته های تشویقی سرمایه گذاری را در مرزها فراهم کند تا مرزنشینان به جای روی آوردن به مشاغل خطرناک و کاذب و یا مهاجرت به پایتخت بتوانند در مناطق خود ساماندهی کنند.
مرتضی کیارسی در پایان گفت: متأسفانه در دو دهه اخیر اراده ای در این زمینه وجود ندارد و روند فعلی که مسئولان در پیش گرفته اند، علیرغم شعار سال و تاکیدات رهبری در سال های اخیر. مناطق صنعتی در اطراف پایتخت ایجاد نشده است و صحبت از توسعه کسب و کار و تامین زیرساخت ها در مناطق مرزی مروری بر رویاها و آرزوهاست.
مبارزه با دزدی سوخت و جیب بری با استفاده از روش های قهری، تنها چهره مشکل را پاک می کند.
پیشنهاد می کنم فیلمسازان و اهالی هنر نگاهی کلی به زندگی این دسته از سوخت گیرها و کوله بران داشته باشند و مشکلات و دغدغه های آنها را به درستی به تصویر بکشند.
