بازار: گروه استان ها; تجار، بازرگانان و فعالان اقتصادی دائماً فهرستی از چالش های صادرات را مطرح می کنند و راه حلی برای آنها نمی یابند. برای بقا، بخش خصوصی ناگزیر به هر وسیله ای برای دور زدن تحریم ها متوسل می شود. دولت نه تنها قدمی در جهت بهبود این فضا برنداشته است، بلکه با اجرای قوانینی مانند رفع تکلیف مبادله ای سعی در ممانعت و سخت نمودن این اقدام برای بازرگانان دارد. همچنین، پیش بینی بخش نامه فوری که گاه صادرات کالا را آزاد می کند و در عین حال دستور ممنوعیت آن را اعلام می کند، صادرکننده را در برزخ قرار داده و گاه مجبور به پرداخت خسارت می کند.
در همین راستا با «امین به آبادی» کارآفرین، فارغ التحصیل کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی بین الملل، از اعضای اتاق بازرگانی گرگان و همچنین فعال در حوزه تجارت مواد غذایی و مصالح ساختمانی گفت وگو کردیم. وی در بخشی از این گفت و گو از مزیت های صادراتی استان گلستان می گوید و سپس انواع روش های صادرات را توضیح می دهد که در ادامه می خوانید.
* به عنوان یک تاجر ظرفیت صادرات مواد غذایی و مصالح ساختمانی استان گلستان را چگونه ارزیابی می کنید؟
در استان گلستان قابلیت های خوبی از نظر منابع طبیعی و معادن وجود دارد. این استان در زمینه مواد غذایی به عنوان مثال در محصولات گلخانه ای ظرفیت بالایی دارد. محصولات گلخانه ای مانند خیار، کیوی و توت فرنگی به روسیه صادر می شود. گلستان به دلیل حضور در شمال کشور می تواند کریدور خوبی برای شمال به جنوب باشد. همچنین در قرارداد مربوط به اوراسیا، گلستان به عنوان استانی استراتژیک در نظر گرفته شده و سهم بسزایی در انعقاد این قرارداد داشته است. نزدیک بودن به کشورهای مشترک المنافع مانند ترکمنستان، قزاقستان، روسیه، تاجیکستان و ازبکستان از دیگر مزیت های گلستان است. البته ممکن است برخی از این کشورها جزو توافقنامه نباشند، اما این قابلیت وجود دارد که از طریق گلستان به کشورهای اطراف دریای خزر برسد.
با توجه به اتفاقاتی که در سال گذشته رخ داد، از خبرگزاری الجزیره قطر به استان گلستان دعوت کردیم تا از پتانسیل های این استان بازدید کند. پنبه و تنباکو بسیار مورد توجه آنها قرار گرفت که گزارش و محتوایی از روند تولید تهیه کردند. ظرفیت بعدی استان مجموعه سوارکاری گنبد است که پتانسیل آموزش اسب سواری، مسابقات و فروش اسب را دارد و در کشورهای حوزه خلیج فارس قابل کار است.
در برخی موارد محصولات کشاورزی مانند سبزی و صیفی جات به دلیل وجود سموم به گلستان بازگردانده می شود. گلستان به دلیل داشتن زمین و شرایط مناسب کشاورزی از موقعیت مناسبی برای کشت تابستانه و پاییزه مانند پرتقال و سیب زمینی برخوردار است.
همچنین بیشترین تعداد مرغداری های کشور در استان گلستان قرار دارد. صادرات گوشت مرغ به صورت کامل یا تکه تکه که چالش های خاص خود را دارد زیرا زمانی صادرات مجاز است و زمانی برای تامین نیاز داخلی کشور قابل صادرات نیست.
امکان دسترسی به کشورهای دریای خزر برای این استان وجود دارد اما ابتدا باید در واقعیت و نه روی کاغذ مشخص شود که چه محصولاتی قابل صادرات است که باید در کمیسیون های تخصصی اتاق بازرگانی به رسمیت شناخته شود.
برای کارهای تجاری، علاوه بر آموزش و ارتباطات تجاری، انتقال تجربیات به کارآفرینان جوان ضروری است.
به عنوان مثال قزاقستان یکی از کشورهای واردکننده و مصرف کننده مصالح ساختمانی است و در حال حاضر کاشی، سرامیک، سیمان و سنگ های ساختمانی به صورت مستقیم به این کشور ارسال می شود.
تعداد کمی از تجار استان گلستان در روسیه حضور دارند، بنابراین برای ورود به روسیه نیازمند یک سری راهکارها هستیم. به عنوان مثال سیمان به این کشور صادر می شود و چوب به کشور ما وارد می شود اما باید مقدار آن افزایش یابد.
* چالش های حوزه صادرات را بیان کنید.
چالشی که تجار با آن روبرو هستند مربوط به نقل و انتقالات مالی است. اکثر معامله‌گرانی که این مشکل را دارند مجبور می‌شوند این کار را از طریق صرافی‌های شخص ثالث انجام دهند و در نهایت هزینه‌هایی را متحمل می‌شوند که آنها را از سود دور نگه می‌دارد. موضوع دیگر بحث بازار ارز است که در فرآیند صادرات برای انجام تعهدات ارزی باید دلار در آنجا واریز شود و با قیمت کمتری تحویل داده شود. متاسفانه به دلیل نوسانات قیمت دلار هزینه های حمل و نقل و بیمه نیز افزایش می یابد. در واقع با شرکت طرف قرارداد می بندیم و وقتی می خواهیم شارژ کنیم و کار را انجام دهیم، مبلغ هزینه افزایش می یابد و به دلار محاسبه می شود. اگر شعار دولت جدید حمایت از صادرات است، در همه این حوزه ها باید تصمیم گیری شود که یک صادرکننده چگونه می تواند موانع خود را کاهش دهد تا بتواند این روند را با سهولت بیشتری انجام دهد.
* معامله گران تازه کار باید چه سوالاتی را برای موفقیت در نظر بگیرند؟
یک تاجر مبتدی باید به مواردی مانند کسب تجربه، ایجاد ارتباطات بین المللی، حضور در کشور هدف، استفاده از تجربیات هیئت های تجاری، حضور در نمایشگاه های داخلی و خارجی و شناسایی محصولات مورد نیاز بازار هدف و قطعا کشور جایی که هدف خود را از سفر برای آشنایی با بازار آن کشور و تحقیق در مورد آن قرار داده اند.
*از روش های صادرات اطلاع رسانی کنید.
در حال حاضر صادرات با اولین شرکای صادراتی کشورمان مانند عراق و افغانستان و سپس امارات متحده عربی و سایر کشورها به صورت قانونی انجام می شود. اما در حال حاضر روشی که برای حضور در بازارهای جهانی استفاده می کنیم صادرات مجدد است. افرادی که قصد صادرات به کشورهای اروپایی، آمریکایی، آفریقایی و آسیای جنوب شرقی را دارند، می توانند محصولات خود را به کشورهایی مانند ترکیه، امارات و عمان منتقل کرده و از آنجا به کشور مقصد صادر کنند. متاسفانه به دلیل تحریم های موجود در کشور، اجازه استفاده از انواع صادرات را نداریم. بحث حمل و نقل و نقل و انتقالات مالی و غیره. باعث وابستگی به کشور دومی شده که انتخاب می کنیم.
در سال های اخیر شرایط خوبی در ایران برای ثبت شرکت توسط افراد ایجاد شده است. در کشورهایی مانند عمان، قطر و امارات متحده عربی نیز اقامت با ثبت شرکت اعطا می شود.
دو روش وجود دارد. محصولات را به طور کامل به کشور مقصد صادر کنید و دوباره صادر کنید یا ابتدا بخشی از محصولات را تولید کنید و سپس به صورت انبوه به کشور مقصدی که شرکت خود را ثبت کرده اید ارسال کنید و در نهایت 30 درصد در آنجا تولید و ساخت را انجام می دهند. امتیاز آن کشور و سپس صادرات. در حال حاضر به دلیل تحولات منطقه و تحریم های آمریکا نمی توانیم با بسیاری از کشورها به صورت مستقیم ارتباط برقرار کنیم اما طبق توافق اوراسیا بدون عوارض گمرکی یا با عوارض گمرکی بسیار پایین می توانیم به کشورهای عضو این توافق برسیم. . برای صادرات روبل به عنوان ارز برای معاملات استفاده می شود و وابستگی به دلار حذف شده است.
*نکته پایانی
استان گلستان از نظر صادرات کمبود خاصی ندارد، بلکه فقط نیاز به نگاه حاکمیتی دارد. اول، آنها باید توانایی ها را بشناسند. دوم اینکه در مرز اینچه برون مشکل دیرینه ای وجود دارد که می تواند فوق العاده موثر باشد و پیشرفت اقتصادی را برای استان گلستان به همراه داشته باشد. تجهیز و مدیریت مرز کمک بزرگی است. به عنوان مثال، در گذشته قرار بود یک آزمایشگاه مواد غذایی در اینچه برون ایجاد شود تا نگرانی در مورد غذا خوردن وجود نداشته باشد. از طریق این آزمایشگاه محصولات غذایی تست شده و نتایج به کشور مقصد ارسال می شود و پس از دریافت تاییدیه از آزمایشگاه، محصولات صادر می شود.
از مسئولان می خواهیم به مرز اینچه برون توجه ویژه ای داشته باشند. این روند هم از نظر حمل و نقل باعث رشد ما می شود و هم اینکه این مرز می تواند گذرگاهی از شمال به جنوب کشور باشد. به عنوان مثال روسیه برای دسترسی به آب های آزاد از طریق مرز اینچه برون به چابهار و از چابهار به کراچی و بنادر متصل به آب های آزاد می رود. بنابراین زمانی که زیرساخت های مرزی آماده نباشد این امکان وجود ندارد.
امیدواریم استان های هم مرز مانند مازندران اجازه پیشروی مرزهای استان گلستان را بدهند. با لایروبی انجام شده در بندر ترکمن امکان پهلوگیری شناورهای کوچکتر فراهم شده و کم کم مسیر دریایی و مرزی افتتاح می شود. این روند شاید نقطه قوت استان گلستان در حوزه صادرات باشد.
