تغییر مکان زندانی و زندانبان، کمبود وقت برای انتشار این نامه به دلیل سالگرد درگذشت مهسا امینی، جنتلمن بودن نویسنده و مقصر بودن پدرش در بسیاری از این موارد بود. جنبه های منفی و واکنش هایی که به نامه «زندانی در زندان» نشان داد، تند شد.
اطلاع رسانی کند جریان جدیدفائزه همیشه یکی از جنجالی ترین فرزندان مرحوم هاشمی رفسنجانی است. هم نام ایشان به عنوان فردی که در عرصه ورزش بانوان مفید بوده، به عنوان آقایی که همواره نظرات و افکار خود را بدون در نظر گرفتن حق یا نادرستی بیان کرده است، ذکر می شود. فائزه هاشمی چند روز پیش از داخل زندان اوین نامه ای با عنوان «زندان در زندان» نوشت که واکنش هایی را در پی داشت.
نامه فیضه هاشمی عمدتاً به دلیل مضمون و نکاتی که مطرح کرد، با استقبال گسترده‌ای مواجه شد. او در این مقاله به دروغ‌ها یا اغراق‌هایی که در زندان رخ می‌دهد، رفتار شخصی و عمومی افراد و این که هر انسانی در درون یک دیکتاتور کوچک است. خودش را داشته باشد او در نهایت از اصلاحات ساختاری دفاع کرد و به طرز عجیبی گفت که همدستانش احتمالاً او را در زندان خواهند کشت. محمدحسین آغاسی وکیل مدافع فیضه هاشمی در گفت و گو با خبرنگار ایلنا گفت: اقدامات قبلی برای اعطای احتمالی آزادی مشروط وی انجام شده بود اما این کار انجام نشد و پرونده آنها تجمیع شده و میزان محکومیت آنها 3 سال و 7 ماه است. که حدود 2 سال از آن را تحمل کرده اند، اما دادستان با آزادی مشروط آنها مخالفت کرد، بنابراین حکم آنها مهرماه سال آینده به پایان می رسد.
فیضه هاشمی در چند سطر
او یکی از دو دختر مرحوم هاشمی رفسنجانی و از نظر سیاسی جنجالی ترین دختر در بین پنج فرزند رئیس جمهور سابق و شماره دو ایران است. در کارنامه او عناوین مختلفی وجود دارد که تقریباً هیچ یک از آنها خالی از حاشیه نبودند. وی نماینده دور پنجم مجلس، رئیس تعطیلی فدراسیون اسلامی ورزش بانوان، سردبیر مسئول روزنامه توقیف شده زن و کاندیدای ناموفق ششمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی است. برخی او را تجدید کننده ورزش بانوان پس از پایان جنگ می دانند. هوشنگ شهابی، استاد روابط بین الملل و تاریخ دانشگاه بوستون، در مقاله ای با عنوان «هیولای جهانی شدن: ورزش و مدرنیته در ایران» در شماره ژوئن تا سپتامبر 2002 «مجله بین المللی تاریخ ورزش» نوشت:
«در اواسط دهه 1360 فضاهای ورزشی بانوان به حدی محدود بود که هفته نامه «زن روز» مجموعه مقالاتی را در نقد این وضعیت منتشر کرد و پس از سال 68 که علی اکبر هاشمی رفسنجانی ریاست جمهوری را بر عهده گرفت، وضعیت دخترش، فیضه هاشمی، علاقه شخصی به ورزش بانوان داشت و نایب رئیس کمیته ملی المپیک شد و مصمم به احیای ورزش بانوان شد هزینه های بیشتری برای ورزش بانوان اختصاص داده شد مانند تنیس، کاراته و اسب سواری و ورزش های گروهی مانند هندبال، بسکتبال و هاکی. همچنین امکاناتی برای بانوان ورزشکار دارای معلولیت در نظر گرفته شده است. ممنوعیت حضور مردان در سالن های ورزشی مخصوص بانوان تعداد مربیان و داوران زن افزایش چشمگیری داشته است.. علاوه بر این، بسیاری از زنان سنتی که از حضور در محیط های مختلط می ترسیدند، اکنون می توانند با خیال راحت به دنبال علایق ورزشی خود باشند.
هاشمی در مهرماه 1370 با هدف بحث در مورد آداب و اخلاق حضور زنان مسلمان در ورزش، اولین همایش همبستگی ورزشی بانوان را در کشورهای اسلامی برگزار کرد. علی اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس جمهور در مراسم افتتاحیه سخنرانی گفت: ورزش برای زنان یک ضرورت اجتناب ناپذیر است، زنانی که باید سالم، شاداب و بانشاط باشند و بتوانند اوقات فراغت خود را سپری کنند. این کنفرانس منجر به تأسیس سازمانی شد که «بازی‌های ورزشی همبستگی زنان کشورهای اسلامی» را در سال‌های 1372 و 1376 برگزار کرد و به یکی از بزرگ‌ترین سازمان‌های ورزشی بانوان جهان اسلام تبدیل شد. در این بازی ها در غیاب کامل مردان، زنان اکثر کشورهای مسلمان به رقابت پرداختند. جدایی زنان و مردان در میادین ورزشی امروز هم وجود دارد، اما با هدف ارسال این پیام به دنیا که با وجود این مشکل، بانوان ایرانی در میادین ورزشی حضور و فعالیت دارند، در بازی های المپیک آتلانتا، پرچم ایران برگزار شد. توسط تنها زن تیم ایران. او نماینده کشورش در تیراندازی زنان بود. (دیپلماسی ایرانی، 1393) فائزه هاشمی در سال 1400 در گفت وگو با ایسنا، کارهایی را که در ورزش انجام می دهد ماندگارتر از فعالیت های سیاسی خود دانسته است.
جنجال های سیاسی
اگر بخواهیم جنجال های سیاسی فیضه هاشمی را به تفصیل تحلیل کنیم، از ظرفیت این گزارش خارج است. هر یک از آنها در مکان و زمان خاصی رخ داده است. فضه هاشمی در جریان حوادث پس از انتخابات سال ۱۳۸۷ دو بار دستگیر و آزاد شد. در سال ۱۳۸۸ فردی به نام سعید تاجیک در شهرری مورد توهین قرار گرفت. وی مرگ پدرش را مشکوک دانسته و مدعی شده است که در بدن مرحوم رفسنجانی رادیواکتیو وجود داشته است. پدر همسرش حسن لاهوتی از چهره های شناخته شده اوایل انقلاب و از مسافران پرواز امام خمینی از نوفل لوشاتو به تهران و نماینده مجلس اول بود. لاهوتی در جریان حوادث سال 60 دستگیر شد و پس از پسرش که از اعضای سازمان بود در زندان درگذشت. فیضه هاشمی از مرگ خود و پسرش در زندان گفت. به گفته هاشمی، وحید لاهوتی بر اثر اصابت ضربه به سر در زندان جان باخت.
فائزه هاشمی به گفته خودش 5 بار محکوم شده و مجموعاً 12 سال محکوم شده است. وی یک بار در سال 1391 و بار دیگر در سال 1401 به زندان رفت و آخرین حکم وی 5 سال حبس تعزیری و ممنوع الخروجی بود که به گفته وکیلش پس از سه روز در دادگاه تجدیدنظر تایید شد. فیضه هاشمی در هر دو مورد با حکم قاضی ابوالقاسم سلواتی به زندان افتاده است.
واکنش ها به نامه شما
فائزه هاشمی در نامه خود به هیچ زندانی اشاره ای نکرده، اما از رفتار برخی از آنان به ویژه زندانیان چپ انتقاد کرده است. احمد زیدآبادی روزنامه نگار با سابقه زندان در یادداشتی تلگرامی نوشت: فیضه هاشمی با انتشار نامه ای از داخل زندان به موضوعاتی اشاره کرده است که برای هر زندانی مستقل و با تجربه طنین آشنایی دارد. خانم هاشمی در نوشتن این نامه شجاعت بی نظیری از خود نشان داده است. چنین حرکتی به شجاعت فراتر از به چالش کشیدن قدرتمندترین دولت ها نیاز دارد و تنها کسانی ارزش آن را خواهند فهمید که تجربه مشابهی داشته اند.
در زندان‌های دوران پهلوی نیز ماجرا به همین منوال بود، اما قربانیان این اعمال، عمدتاً به دلیل محافظه‌کاری، اما به بهانه سهولت و جلوگیری از «سوءاستفاده از رژیم»، همه مشکلات را به گردن «فشار زندان» می‌اندازند. به همین دلیل پس از باز شدن درهای زندان، مردم عادی تک تک زندانیان سیاسی را بر دوش گرفتند و با شور و شوق در شهر هدایت کردند، غافل از اینکه چند ماه بعد برخی از این «قهرمانان» به شدت شخصی و گروهی بودند. جاه طلب آنها به یکدیگر حمله خواهند کرد و به جای آزادی، دموکراسی و عدالت، جامعه را در خشونت و خونریزی غرق خواهند کرد.
خانم هاشمی باید منتظر تندترین حملات لفظی از هر سو علیه خود باشد، اما شجاعت اخلاقی و سیاسی او که به «صدای واقعی بی‌صداها» تبدیل شده است، در پیشگاه خداوند بی‌ثواب نخواهد ماند.
عباس عبدی روزنامه نگار دیگری که سابقه زندان نیز دارد در پاسخ به این نامه نوشت: با وجود اینکه 38 ماه در زندان بودم اما همیشه خوشحال بودم که با وجود سختی های سلول انفرادی تنها یک ماه را در زندان گذراندم. این احساس ناشی از تجربیات زندانیان سیاسی (قبل و بعد از انقلاب) بود که شنیده بودم یا خوانده بودم و هرگز دوست نداشتم در فضایی تا این حد پر از بدبینی و اتهام زندگی کنم.
جالب اینجاست که در همان ماهی که در زندان عادی بودم، زندانیان سیاسی این زندان در اقلیت بودند و تازه از زندان سیاسی آمده بودند و از محیط زندان سیاسی بد می گفتند و خوشحال بودند. زندانیان عادی و مالی بیایند. در این سالها توصیفات زیادی از زندان عمومی زندانیان سیاسی شنیده بودم که باعث پشیمانی من شد. بخشی از بدبختی های دوران بعد از انقلاب، محصول همین تنش های زندان بود که بعد از انقلاب بر سر مردم و جامعه افتاد.»
پروانه سلحشوری، نماینده اصلاح طلب مجلس دهم نوشت: «گزارش درد نشان دهنده عمق نابردباری در جامعه ای است که حتی زندانیان نظرات دیگران را تحمل نمی کنند. چارچوب عدالت اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و قضایی در ایران. نیاز فوری به دگرگونی، تساهل و مدارا دارد.
این نامه بدون واکنش منفی نبود. از آنجایی که هاشمی از اکثر زندانیان چپ انتقاد می کرد، برخی از افراد منتسب به این مکتب واکنش های شدیدی نسبت به وی نشان دادند. تغییر محل زندانی و زندانبان، کمبود وقت برای انتشار این نامه، آقا بودن نویسنده و مقصر بودن پدرش در بسیاری از این موارد از واکنش های منفی و تند به فائزه بود. تصمیم هاشمی نامه “زندانی در زندان”.
منبع: فرارو
