باغ ایرانی تهران | هر آنچه قبل از بازدید باید بدانید

این مکان در گذشته، متعلق به یکی از خاندان سرشناس و معروف قاجاری بوده است. صاحب این اراضی و عمارتی که در آن قرار داشت، میرزا حسن‌خان مستوفی‌الممالک بود. میرزا حسن‌خان یکی از دولتمردان ایرانی در دوره قاجار و از معدود افراد مورد تایید رضاشاه بود. او کسی بود که در ملی‌شدن صنعت نفت، نخستین قدم‌ها را در کنار مصدق برداشت و در قحطی سال ۱۲۹۷، با فروش املاک خود، جان هزاران ایرانی را نجات داد.

میرزا حسن‌خان از خاندان آشتیان بود که پس از مرگ پدرش، میرزا یوسف آشتیانی، مشاغل او را بر عهده گرفت. مادر او، شکر خانم، از فرزندان رئیس یکی از قبایل کرد بود و خانواده میرزا حسن‌خان از خاندان فعال و مهم سیاسی دوران قاجار به شمار می‌رفتند.

ده ونک یکی از محله‌های قدیمی شمیران است که در دوره قاجار، بخش زیادی از اراضی آن به خاندان مستوفی‌الممالک تعلق داشت. آن‌ها با احداث چند رشته قنات در این زمین‌ها، آنجا را آباد کردند. بعدها با طراحی مهندس علی مختاری، این مکان به‌شکل بوستانی زیبا با نمادهای معماری ایرانی درآمد.

در طراحی این باغ، مهندس مختاری از المان‌های سنتی باغ ایرانی بهره گرفت. ساخت کوشک هشت‌ضلعی در مسیر خروجی قنات‌ها، تناسب و تقارن میان ساختار هندسی باغ و استفاده از درختان کهن از نشانه‌های بوستان‌های ایرانی هستند که در این‌ مکان دیده می‌شوند. جالب است بدانید عناصر معماری باغ ایرانی با الهام از بهشت وعده‌داده‌شده در قرآن به وجود آمده‌اند.

بخش های مختلف باغ ایرانی

هنگامی که به بازدید از این پارک قدیمی در خیابان صابری بروید و در گوشه‌گوشه آن قدم بزنید، به بخش‌های مختلفی بر می‌خورید. در این بخش، ما قصد داریم به جزئیات بیشتری در مورد این جاذبه گردشگری در تهران، بپردازیم و قسمت‌های مختلف آن را با هم بررسی کنیم.

ورودی باغ

قبل از هر چیز و هنگام ورود به این مکان، شما به ورودی‌های زیبا و منحصربه‌فرد با معماری ایرانی می‌رسید. همان‌طور که گفتیم، ۳ ورودی در ضلع جنوبی، شرقی و غربی باغ قرار دارند که از بخش‌های سنتی و تماشایی آن هستند.

کوشک

کوشک یا عمارت اصلی در ضلع شمالی و انتهایی باغ ایرانی قرار دارد. این عمارت زیبا که به سبک ایرانی ساخته شده، در گذشته به‌عنوان کافه و رستوران استفاده می‌شد. در حال حاضر، این عمارت به کتابخانه‌ ویژه آقایان تبدیل شده و بخشی از آن، برای کارهای اداری بوستان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

برای رسیدن به کوشک، کافی است که در مسیر آب‌راهه‌ها پیاده‌روی کنید. این بنا در کنار حوضی که آب‌راهه‌ها در آنجا به هم می‌رسند، قرار گرفته که این هم یک المان دیگر از طراحی سنتی است.

طاق میانی

طاق‌ها یکی از المان‌های مهم در طراحی باغ ایرانی هستند که در این مکان نیز به کار گرفته شده‌اند. طاق میانی در مقابل کوشک و حوض میانی قرار دارد و یادآور معماری تاریخی و سنتی ایرانی است. این نقطه از بوستان به‌ لطف این بنای باشکوه، مکان مناسبی برای ثبت عکس‌های خاطره‌انگیز و متفاوت در قلب تهران محسوب می‌شود. اگر از علاقه‌مندان به عکاسی از سوژه‌های مختلف هستید، بازدید از این طاق سنتی را اصلا فراموش نکنید.

فواره ها و آبراه ها

در طراحی و به‌کارگیری الگوی باغ ایرانی، فواره‌ها، حوض‌ها و آب‌راهه‌ها از المان‌های مهم به شمار می‌روند که نمی‌توان از آن‌ها غافل شد. به‌ همین دلیل، در این بوستان نیز شاهد آبراهه‌های باریک با کاشی‌های فیروزه‌ای و فواره‌های کوچک هستید که در نقاط مختلف باغ امتداد یافته‌اند.

این آبراهه‌ها در حوض‌ مربعی‌شکل که روبه‌روی کوشک قرار دارد، به هم می‌رسند. جهت جریان این آبراه‌ها و رسیدن به حوض اصلی که بخش اصلی و مرکز باغ است، یکی دیگر از مشخصه‌های طراحی بوستان ایرانی به شمار می‌رود.

کتابخانه

علاوه بر کوشک که امروزه به‌عنوان کتابخانه‌ای برای آقایان در نظر گرفته شده، در محوطه باغ یک کتابخانه دیگر مخصوص خانم‌ها نیز قرار دارد. این کتابخانه‌ها در روزهای تعطیل، بسته هستند. ساعت کار آن‌ها در روزهای شنبه تا چهارشنبه، ۸ صبح الی ۸ شب و در روز پنج‌شنبه، ۸ صبح تا ۶ عصر است.

باغ ایرانی ده ونک چه امکاناتی دارد؟

این جاذبه دیدنی تهران که محلی برای تفریح و آرامش مردم است، امکانات متنوعی دارد که در این بخش، بیشتر به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

• آلاچیق: در این بوستان، آلاچیق‌هایی برای نشستن و پیک‌نیک ساخته شده است. این آلاچیق‌ها مکان مناسبی هستند که با دوستان و خانواده خود در آن‌ها بنشینید و با هم معاشرت کنید؛ بدون اینکه آسیبی به طبیعت وارد کرده باشید.
• زمین بازی: اگر می‌خواهید در یک روز کلافه‌کننده با فرزند خود به گردش بروید، باغ ایرانی می‌تواند انتخاب خوبی برای شما باشد، زیرا در این باغ، یک زمین بازی برای سرگرمی کودکان قرار دارد. ضمن اینکه شما هم می‌توانید گشت‌وگذاری در باغ داشته باشید و حال‌وهوایی عوض کنید.
• زمین ورزش: در قسمت غربی باغ، یک زمین ورزش قرار گرفته که برای ورزش و سرگرمی خانواده‌ها مکان مناسبی است.
• سرویس بهداشتی و نمازخانه: یکی از نکات قابل‌ توجه در این بوستان، امکانات بهداشتی مجهز برای افراد کم‌توان است. سرویس بهداشتی و همچنین نمازخانه باغ ایرانی تهران، به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که همه افراد امکان استفاده از آن را داشته باشند.

از دیگر امکانات بوستان ایرانی می‌توان به نیمکت‌ها، سطوح شیب‌دار و آب‌ آشامیدنی اشاره کرد.

داستان لاله های باغ ایرانی چیست؟

باغ ایرانی برای اینکه به‌شکل امروزی خود برسد، داستان‌های زیادی را از سر گذرانده است. این باغ، مالکان مختلفی داشت؛ اما در نهایت، کسی که چهره جدید آن را به سبک سنتی و با معماری ایرانی طراحی کرد، مهندس مختاری بوده است.

یکی از اقدامات مهم محمدعلی مختاری در طراحی باغ، کاشت گل‌های لاله در بخش‌های مختلف باغ بود. گل‌های لاله هزاررنگ که جذابیت باغ را در بهار چندین‌ برابر می‌کنند، امروزه یکی از دلایل اصلی بازدید مردم از این بوستان به شمار می‌روند.

جشنواره گل های لاله در باغ ایرانی

اگرچه وجود مکانی با درختان سرسبز و لاله‌های رنگارنگ در شهر شلوغی مانند تهران، کمی دور از ذهن است، اما این باغ، واقعیتی زنده در پایتخت است. در کنار گونه‌های مختلف گیاهی، وجود لاله‌های آتشین در رنگ‌های مختلف، سبب شده که این بوستان زیبایی بیشتری به خود بگیرد.

گل‌های لاله این باغ معمولا در بهمن‌ماه کاشته می‌شوند و در فروردین، کم‌کم سر از خاک درمی‌آورند و شکوفا می‌شوند. جشنواره لاله‌های تهران که مختص شکوفایی این لاله‌های زیباست نیز فروردین در این مکان برگزار می‌شود.

آشنایی با گونه های گیاهی باغ ایرانی

اگرچه این باغ، بازسازی شده و چهره جدید آن با گذشته کمی متفاوت است، اما همچنان می‌توان درختان کهن چندین‌و‌چندساله قاجار را در آن مشاهده کرد که تا حد بسیار زیادی به زیبایی باغ افزوده‌اند. برخی از این درختان، قدمتی بسیار طولانی دارند و از دوره‌های مختلف تاریخی ایران، در این بوستان وجود داشته‌اند. 

درختان چنار، سروهای کهن و نارون‌ها از درختان قدیمی این بوستان هستند که سبزینگی و نشاط زیادی را در آن ایجاد کرده‌اند. در این میان، می‌توان درختانی همچون توت، گردو، انار و گونه‌های مختلف گیاهی مانند برگ بو، زرشک، گل‌های زیبای لاله، نسترن، مورد، برگ بو، پراکانتا، شیر خشت، نسترن و انواع بوته‌های فصلی را نیز مشاهده کرد.

بهترین زمان بازدید از باغ ایرانی

اگر ساکن پایتخت هستید، بهتر است در فصل‌های مختلف سری به این مکان بزنید؛ زیرا تماشای آن در هر فصل، لطف خاص خود را دارد. اما اگر از شهرهای دیگر قصد دارید به تماشای این باغ بیایید، بهتر است در فصل بهار و به‌ویژه اواخر فروردین تا اواسط اردیبهشت باغ ایرانی را ببینید.

در فصل بهار، گل‌های لاله رنگارنگ شکوفا می‌شوند و فضایی دل‌انگیز و زیبا در این بوستان ایجاد می‌کنند. وجود گل‌های لاله با صدای زیبای فواره‌های آب و نسیم ملایم بهاری، همگی دست‌به‌دست هم می‌دهند تا باغ ایرانی در این فصل به تکه‌ای از بهشت تبدیل شود. بهترین زمان بازدید از گل های لاله باغ ایرانی در اردیبهشت ماه است.

در این بوستان، می‌توانید لاله‌های رنگارنگ را در کنار هم ببینید و عکس‌های بهاری و زیبایی از این مکان ثبت کنید. همچنین لذت قدم‌زدن در هوای خوش بهار در میان لاله‌ها، تجربه خاطره‌انگیزی است که نباید آن را از دست بدهید.

البته فراموش نکنید که در فصل تابستان نیز باغ ایرانی تهران پناهگاهی مناسب برای فرار از گرمای شهر است؛ بنابراین، اگر به دنبال مقصدی برای تفریح و گردش در یک روز گرم تابستانی هستید، این بوستان را به یاد داشته باشید. وجود درختان و آبراهه‌ها، می‌تواند بهانه‌های خوبی برای بازدید از باغ در تابستان باشد.

بازدید از باغ ایرانی در پاییز و زمستان

اگرچه به دلیل وجود لاله‌های زیبا، بازدید از این بوستان در فصل بهار بسیار دل‌انگیز است، اما نمی‌توان از زیبایی‌های آن در پاییز و زمستان نیز غافل شد. در فصل پاییز، این بوستان پُر می‌شود از درختان پاییزی با برگ‌های قرمز و زرد و نارنجی که زیبایی خاصی به باغ می‌بخشند.

پیاده‌روی در این مکان زیبا که از برگ‌های پاییزی پوشانده شده، بسیار لذت‌بخش است. باغ ایرانی در پاییز، مکانی مناسب برای پیاده‌روی‌های طولانی عاشقانه و دوستانه و گپ‌وگفت‌های دلنشین محسوب می‌شود. اگر ساکن تهران و علاقه‌مند به تماشای طبیعت پاییزی هستید، لذت تماشای این باغ را در فصل پاییز از خود دریغ نکنید. البته باغ ایرانی در فصل زمستان هم زیبایی و شکوه خاصی دارد. این بوستان در زمستان، محیطی دنج و آرام است که فرصت یک پیاده‌روی با خیال راحت و به دور از هیاهوی شهر را به شما می‌دهد. 

سایر باغ های ایرانی مشابه در کجای ایران قرار دارند؟

قدمت باغ‌های ایرانی به سال‌های بسیار دور و دوره هخامنشیان می‌رسد. اولین باغ ایرانی به دستور کوروش بزرگ و بر اساس ایده‌های او در مورد نوع درختان و هندسه باغ در پاسارگاد ساخته شد. در طول تاریخ، باغ‌های زیادی به این سبک‌و‌سیاق ساخته شده‌اند که برخی از آن‌ها در طول زمان از بین رفته‌اند و برخی دیگر، هنوز ظاهر خود را حفظ کرده‌اند. در ادامه برخی از آن‌ها را معرفی می‌کنیم.

• پاسارگاد: نخستین باغ ایرانی محسوب می شود که بخش زیادی از آن در حال حاضر از بین رفته است.
• شازده ماهان: این باغ یکی از زیباترین باغ‌های ایرانی شیب‌دار است که در آن، آب از بخش‌های بالایی به سمت پایین سرازیر می‌شود.
• فین کاشان: یکی از باغ‌های سنتی ایرانی که در زمان آل بویه ساخته شد و از معروفترین جاهای دیدنی شهر کاشان است.
• چهل‌ستون اصفهان: این مکان تماشایی و تاریخی در دوران صفویه ساخته شده و یکی از محبوب‌ترین جاهای دیدنی اصفهان است.

از سایر باغ‌هایی که از این سبک پیروی می‌کنند، می‌توان به چهل‌ستون قزوین، باغ ارم شیراز، باغ دلگشا و… اشاره کرد.

ساعت بازدید از باغ ایرانی

این بوستان همه‌روزه باز است و بازدید از آن برای عموم، محدودیت زمانی ندارد. برای ورود به این مکان، نیاز به تهیه بلیط و پرداخت ورودی نیست. با وجود اینکه بازدید از این مکان زیبا در شب بسیار دیدنی و تماشایی است، اما اگر عکاسی از این باغ و بخش‌های مختلفش را در برنامه دارید، حتما روز به سراغ آن بروید.

جاهای دیدنی اطراف باغ ایرانی

باغ ایرانی تهران در بخشی از پایتخت قرار گرفته که به سایر جاهای دیدنی تهران نزدیک است. بخشی از این جاذبه‌ها که در کنار این بوستان قرار دارند، عبارتند از:

• برج میلاد (فاصله ۸ کیلومتر)؛
• پارک آب‌وآتش (۷ کیلومتر)؛
• پارک ملت (۶ کیلومتر)؛
• پل طبیعت (۷ کیلومتر)؛
• نمایشگاه بین‌المللی تهران (۶ کیلومتر)؛
• سینما اریکه ایرانیان (۹ کیلومتر)؛
• موزه دکتر حسابی (۸ کیلومتر)؛
• دربند (۱۲ کیلومتر).

باغ ایرانی | تجربه سفری دل انگیز در تهران

باغ ایرانی تهران یکی از جاذبه‌های گردشگری این شهر است که با معماری بی‌نظیر و تاریخی و درختان سرسبز و لاله‌های زیبایش، تجربه یک سفر خاطره‌انگیز را در پایتخت به شما هدیه می‌دهد. در طراحی این باغ از اجزا و عناصر منحصربه‌فردی استفاده شده است که فرصتی عالی برای پیک‌نیک و عکاسی در تهران را برای شما فراهم می‌آورند. اگر دوست دارید که سفری کوتاه به مکانی زیبا داشته باشید، باغ ایرانی انتخاب بسیار خوبی برای شماست. فقط توجه کنید که این بوستان در روزهای تعطیل و آخر هفته‌ها معمولا شلوغ‌تر است؛ بنابراین، اگر به دنبال آرامش و سکوت هستید، بهتر است در روزهای وسط هفته، سری به آن بزنید. اگر تجربه یا خاطره‌ای از این بوستان دارید، خوشحال خواهیم شد در بخش نظرات آن را با ما به اشتراک بگذارید. 

سوالات متداول درباره باغ ایرانی تهران

باغ ایرانی کجاست؟

تهران، منطقه ۳، محله ده ونک، خیابان شیخ بهایی، کوچه شهید صابری.

هزینه بازدید از بوستان ایرانی چقدر است؟

بازدید از این جاذبه دیدنی تهران، برای عموم مردم رایگان است.

جاهای دیدنی اطراف بوستان ایرانی کدامند؟

برج میلاد، پل طبیعت، پارک ملت، پارک آب‌وآتش، موزه دکتر حسابی.

امکانات باغ ایرانی چیست؟

آلاچیق، زمین ورزش، زمین بازی، سرویس‌ بهداشتی و نمازخانه مجهز برای افراد کم‌توان، سطوح شیب‌دار و…

چه زمانی برای بازدید از بوستان ایرانی تهران مناسب‌تر است؟

این بوستان در همه فصل‌ها زیبایی خاصی دارد؛ اما در بهار به‌ دلیل آب‌وهوای خوش و رویش لاله‌های رنگارنگ، حال‌وهوای دیگری دارد.