به گزارش بازار، علیرضا نظری گزارش کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست در جلسه علنی امروز (دوشنبه 11 مرداد) بررسی سیاست های متولیان امر در خصوص مدیریت بازار کالاهای استراتژیک گندم و برنج کشور را به شرح زیر قرائت کرد.
معرفی:
بررسی سیاست های دولت در حوزه مدیریت بازار محصولات کشاورزی طی چند سال اخیر نشان می دهد که سیاست های ناکارآمد و گاه متناقضی در خصوص این محصولات اتخاذ شده است. از این حیث، شواهد موجود در بازار کالاهای استراتژیک مانند گندم و برنج در ماه‌های اخیر که به عنوان اصلی‌ترین خوراکی‌های سفره شهروندان ایرانی شناخته می‌شوند، موید آن است که سیاست‌های مدیریت بازار برای این محصولات عمدتاً مبتنی بر پایین نگه‌داشتن مصنوعی قیمت‌ها و به جای تامین نیاز مصرف‌کننده از طریق واردات بی‌برنامه بوده است. تصمیماتی که از یک سو آسیب های زیادی به بخش تولیدی و عملکرد کشاورزان وارد کرده و از سوی دیگر با ایجاد بستری برای نقش دلالی و واسطه گری، مردم را با افزایش بی رویه قیمت ها به ویژه در حوزه برنج مصرفی مواجه کرده است. بنابراین، با توجه به اهمیت فراوان دو کالای راهبردی گندم و برنج در زنجیره غذایی کشور و چالش‌های اخیر در زنجیره بازاریابی این محصولات، کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس شورای اسلامی تصمیم گرفت تا جلساتی را برای بررسی ابعاد و کیفیت محصولات متولیان امر تشکیل دهد. گیتشن نظارت متولیان امر در حوزه مدیریت بازار گندم و برنج “برنج استراتژیک در کشور” به استناد تبصره 1 ماده 107 قانون داخلی، شورای اسلامی شهر خود را تقدیم ملت شریف ایران و نمایندگان محترم شورای اسلامی می‌کند.
بخش اول: آخرین وضعیت زنجیره تامین، تولید و مصرف گندم و برنج در کشور
ج: گندم بر اساس گزارشات رسیده
در سال 1400-1399 سطح برداشت گندم معادل 5 میلیون و 245 هزار هکتار بوده که از این میزان یک میلیون و 914 هزار هکتار (یعنی تقریباً معادل 36 درصد) محصولات آبی و مابقی محصولات دیم بوده است. در سال 1400-1401 سطح برداشت گندم معادل 5 میلیون و 876 هزار هکتار بوده که از این میزان یک میلیون و 899 هزار هکتار (معادل 32 درصد) به کشت آبی و 3 میلیون و 977 هزار هکتار به صورت دیم بوده است. لازم به ذکر است در سال زراعی 1401-1402 سطح برداشت گندم دیم و آبی با 1.3 درصد افزایش به 5 میلیون و 958 هزار هکتار رسیده است.
قیمت خرید تضمینی گندم در سال 1399-1400 کیلویی 5000 تومان است و در سال زراعی 1401-1400 با بیش از 100 درصد افزایش نسبت به سال قبل، قیمت خرید تضمینی گندم سال زراعی 1401-1402 به میزان 150 تومان تعیین و به میزان 150 تومان اعلام شده است.
مجموع تولید گندم در سال زراعی 1400-1399 بالغ بر 9 میلیون و 68 هزار تن بوده که از این میزان 6 میلیون و 907 هزار تن گندم آبی و 2 میلیون و 161 هزار تن گندم دیم بوده است. همچنین مجموع تولید گندم در سال زراعی 1401-1401 با 27 درصد افزایش نسبت به سال قبل به 11 میلیون و 519 هزار تن رسیده که از این میزان 7 میلیون و 707 هزار تن گندم آبی و 3 میلیون و 812 هزار تن گندم دیم بوده است. برای سال زراعی 1401-1402 مجموع تولید گندم کشور تقریباً 12 میلیون و 470 هزار تن پیش‌بینی و اعلام شده است.
میزان گندم وارداتی در سال زراعی 1399-1400 حدود 7 میلیون و 75 هزار تن بوده که با افزایش 27 درصدی تولید گندم داخلی در سال زراعی 1401-1400 نسبت به سال قبل، میزان واردات در سال جاری به 4 میلیون و 456 هزار تن کاهش یافته است. میزان واردات گندم از ابتدای امسال تاکنون یک میلیون و 558 هزار تن است.
مجموع خرید تضمینی گندم در سال زراعی 1400-1399، 4 میلیون و 685 هزار تن (معادل 7/51 درصد تولید آن سال) (و در سال زراعی 1400-1401 معادل 7 میلیون و 299 هزار تن (یعنی معادل 4-10 درصد از سال 10-62، 8/4 درصد تولید مورد انتظار آن سال) بوده است. خرید تضمینی به بیش از 8 میلیون و 500 هزار تن) معادل 68.2 درصد تولید خواهد رسید. لازم به ذکر است میزان خرید تضمینی گندم در سال جاری تا اول مردادماه 7 میلیون و 437 هزار تن بوده که نسبت به مدت مشابه سال 1401 28 درصد و در سال 1400 81 درصد افزایش داشته است.
در نهایت با توجه به اینکه نیاز سالانه کشور به گندم حدود 11 میلیون و 500 هزار تن برآورد می شود و علیرغم اینکه آمارهای تولید ملی گندم در دوره های مختلف (به ویژه طی سال های 93 تا 88) حاکی از پتانسیل بالای کشور برای تقویت خودکفایی در تولید این محصول است، اما همچنان بر عدم وجود سیاست های موثر در بخش تولید این محصول راهبردی از سوی نهادهای خارجی، تلاش می کنیم. گرمای مورد نیاز ما
