بهناز صفری; بازار: در سال‌های اخیر به ویژه در دوران تحریم، یکی از بخش‌هایی که با رکود و چالش‌های فراوان مواجه بود، بخش معدن ایران بود. زیرا با توجه به مشکلات اقتصادی، نبود تجهیزات به روز و خودتحریمی ها و مخاطرات فراوانی که بخش معدن با آن مواجه بوده، سرمایه گذاران تمایل کمتری به سرمایه گذاری در این بخش از خود نشان داده اند.
اما یکی از چیزهای بزرگ دیگری که تاثیر زیادی بر سرمایه گذاری معدنی داشته است، تصمیمات اشتباه دولت است. متأسفانه کسانی که در رأس تصمیم گیری برای بخش معدن هستند، افراد سیاسی کشور هستند، نه افرادی که اطلاعات معدنی خوبی دارند. این افراد بر اساس برنامه ریزی های سیاسی کشور، یک سری تصمیمات را برای بخش معدن می گیرند، چنین تصمیمات اشتباهی به بخش معدن لطمه زده و مشکلاتی را برای بخش معدن کشور ایجاد کرده است که شاید قابل بازیابی نباشد. زیرا همین تصمیمات و برنامه ریزی هاست که باعث رونق بخشی و یا برعکس رکود در آن بخش می شود.
سرمایه گذاران تمایلی به سرمایه گذاری در بخش معدن ندارند
سیف الله آراست، نایب رئیس کمیسیون معادن انجمن سنگ ایران در مورد چالش های سرمایه گذاری در بخش معدن بازار وی گفت: در سال های اخیر به ویژه در دوران تحریم سرمایه گذاری در کدام بخش اقتصادی کشور افزایش یافته است؟ در سال های اخیر سرمایه گذاری تقریباً در تمام بخش های اقتصادی کشور کاهش یافته است. معدن یکی از بخش هایی است که چنین مشکلی دارد و سرمایه گذاران تمایلی برای سرمایه گذاری در بخش معدن نشان نداده اند.
وی افزود: کاهش سرمایه گذاری در بخش های مختلف اقتصادی و معادن دلایل زیادی دارد که از آن جمله می توان به رکود بازار، شرایط بد اقتصادی مردم، شرایط بد صادرات، قوانین مردمی الساعه، سنگ اندازی و مشکلات ایجاد شده توسط دولت، تحریم های دولتی و مواردی از این دست اشاره کرد.
مطابق با؛ در واقع هر یک از این چالش ها حتی به تنهایی مشکل بزرگی است، چه رسد به اینکه همه این مشکلات در کشور ما وجود دارد و فشار زیادی را بر بخش های مختلف صنعتی و اقتصادی کشور وارد کرده است.
آراسته تاکید کرد: تمامی موارد فوق باعث شده بخش های مختلف اقتصادی برای سرمایه های غیرمقیم نامطلوب و مورد استقبال سرمایه های غیرمقیم قرار نگیرد. زیرا علیرغم مشکلات فراوانی که در این بخش ها به چشم می خورد، سرمایه گذاران در این بخش ها توجیه اقتصادی ندارند و با چالش های بی شماری مواجه می شوند.
وی گفت: در حوزه معدن ریسک های زیادی وجود دارد که عموماً سرمایه گذاران زیادی وارد این بخش نمی شوند. وقتی ریسک ها با مشکلات دیگری همراه باشد برای سرمایه گذاری جذابیتی ندارد.
واردات ماشین آلات با قیمت های گزافی مواجه است و دولت هیچ حمایتی در این زمینه نداشته است تا معدنچیان به نوعی تجهیزات مورد نیاز خود را وارد کنند.
نایب رئیس کمیسیون معادن انجمن سنگ ایران خاطرنشان کرد: اما در بخش معدن علاوه بر مشکلات ذکر شده، هزینه های ثانویه معدن نیز بسیار بالاست. برای بخش معدن نیز به تجهیزات و ماشین آلات نیاز داریم که ورود این ماشین آلات با مشکلات زیادی مواجه شده است. همچنین واردات ماشین آلات با قیمت های گزافی مواجه است و دولت هیچ حمایتی در این زمینه نداشته است تا معدنچیان به نوعی تجهیزات مورد نیاز خود را وارد کنند.
مطابق با؛ تنها حمایتی که در چند دهه اخیر از معادن انجام شد در زمان آقای محلوجی بود که وزارت معادن و فلزات را در اختیار داشتند. در آن زمان تجهیزات و ماشین آلات معدنی خوبی وارد بخش معدن شد. در نتیجه ورود این تیم در آن زمان رونق زیادی را برای بخش معدن به ارمغان آورد و تحولی ایجاد کرد. اما از آن زمان تاکنون هیچ حمایتی از بخش معدن و فلزات معدنی صورت نگرفته است.
بی توجهی به معدن و عدم واردات ماشین آلات مدرن یکی از مهمترین مشکلاتی است که گریبان بخش معدن را گرفته و باعث رکود و بی انگیزگی در این بخش اقتصادی کشور شده است.
آراسته گفت: بنابراین بی توجهی به معدن و عدم واردات ماشین آلات مدرن یکی از مهمترین مشکلاتی است که بخش معدن را آزار می دهد و باعث رکود و بی انگیزگی در این بخش اقتصادی کشور شده است. بنابراین در صورت ادامه این نظارت ها، فعالیت بسیاری از معادن کشور فلج می شود.
وی تصریح کرد: یکی دیگر از موارد مهمی که بر سرمایه گذاری معدنی تاثیر گذاشته تصمیمات اشتباه دولت است. متأسفانه کسانی که در رأس تصمیم گیری برای بخش معدن هستند، افراد سیاسی کشور هستند، نه افرادی که اطلاعات معدنی خوبی دارند.
مطابق با؛ این افراد بر اساس برنامه ریزی های سیاسی کشور یک سری تصمیمات را برای بخش معدن می گیرند، چنین تصمیمات اشتباهی به بخش معدن آسیب می زند و برای بخش معدن کشور مشکل ایجاد می کند.
وی درباره اینکه دولت می خواهد کسری بودجه خود را از طریق معادن کشور تامین کند، گفت: بحث فعلی این است که می گویند معدن می تواند جایگزین نفت شود. اما به نظر من این تصور غلطی است که مدتی است مطرح شده است، زیرا شاید معادن ایران پتانسیل خوبی داشته باشند. اما با شرایط فعلی نمی توان چنین چیزی را بررسی کرد.
آراسته اذعان داشت: برای اینکه معادن ایران جایگزین نفت شود، باید در مرحله اول زیرساخت های این مهم مهیا شود. در حالی که دولت هنوز زیرساختی برای این امر فراهم نکرده است. در نتیجه چگونه می توان انتظار داشت که معادن بدون زیرساخت جایگزین صنعت نفت شوند که یک اصل اساسی است؟
نایب رئیس کمیسیون معادن انجمن سنگ ایران ادامه داد: اگر دولت تصمیم بگیرد هزینه های کل بخش معدن را در نظر بگیرد، منجر به تعطیلی معادن بیشتری می شود. زیرا با وجود تحریم ها، نبود تجهیزات کافی و مشکلات اقتصادی، اکثر معادن ایران تعطیل و یا نیمه فعال هستند که می تواند بار اقتصادی منفی را بر کشور تحمیل کند.
به گفته آراسته، بنابراین اگر دولت بخواهد در بودجه و تصمیمات آتی چنین چیزی را در نظر بگیرد، یعنی هزینه های بیشتری را برای معادن لحاظ کند، قطعا منجر به تعطیلی تعداد بیشتری از معادن می شود. زیرا در حال حاضر با شرایطی که معادن در آن زندگی می کنند، توان پرداخت هزینه های بیشتری را که دولت می خواهد به این بخش تحمیل کند، ندارند.
وی در خصوص توسعه معادن در طرح های توسعه گفت: در حال حاضر در برنامه ها چیزی از توسعه معادن ندیده ایم. متاسفانه حتی در برنامه هفتم توسعه که ارائه شد، هیچ برنامه ای برای توسعه معادن در نظر گرفته نشده است. در واقع هیچ برنامه جدیدی برای توسعه معادن در نظر گرفته نشده است و هر آنچه که وجود دارد مانند گذشته است.
وی تصریح کرد: اگرچه دولت می تواند سیاست هایی را که تصمیم دارد در حوزه معدن و صنایع اجرا کند بیان کند، اما در حال حاضر هیچ گشایش در حوزه معدن و صنایع معدنی صورت نگرفته و مشکلات معادن همچنان پابرجاست. در واقع همه چیز در حد یک نامه یا برنامه باقی مانده و به مرحله عملیاتی نرسیده است.
وی خاطرنشان کرد: اگر قرار است دولت به بخش معدن تسهیلات بدهد باید این تسهیلات برای کل بخش معدن در نظر گرفته شود. اینطور نیست که فقط به یک قسمت توجه خاص داشته باشند و قسمت های دیگر بدون پشتوانه راه خود را طی کنند.
نایب رئیس کمیسیون معادن انجمن سنگ ایران تاکید کرد: در حال حاضر بخش معدنی ایران اعم از معادن بزرگ و کوچک در شرایطی قرار دارند که بدون حمایت دولت نمی توانند در روند درستی قرار گیرند. بنابراین همه بخش‌های معدنی نیازمند حمایت و توجه دولت هستند و باید به همه بخش‌های معدنی کمک کرد تا از بن‌بستی که در آن گرفتار شده‌اند خارج شوند.
وی ابراز کرد: علاوه بر این باید شرایط ورود ماشین آلات معدنی تسریع شود و معدنچیان بتوانند حداقل بخشی از تجهیزات مورد نیاز خود را با کمک دولت وارد کنند. همچنین تحریم ها و هزینه های سربار باید از دوش صنعت معدن ایران برداشته شود تا سرمایه گذاران داخلی و خارجی با رضایت کامل وارد این بخش اقتصادی شوند.
