خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: تقریباً دو سال و نیم پس از آغاز جنگ روسیه و اوکراین، کارشناسان سیاسی و نظامی پایانی برای این بحران نمی بینند، به ویژه پس از حمله غافلگیرانه ارتش اوکراین به منطقه کورسک، در غرب روسیه، دو هفته پیش . ، احتمال تشدید تنش افزایش یافته است.
کییف با حمله اخیر خود به کورسک در 6 آگوست موفق شد 82 شهر را در مساحت 1150 کیلومتر مربع تحت کنترل خود درآورد. بر اساس آخرین گزارش ها، بیش از 121 هزار نفر از این منطقه خارج یا تخلیه شده اند و به گفته وزارت دفاع روسیه، کیف بیش از 3800 سرباز را در این حملات از دست داده است.
در این مرحله از جنگ، اوکراین سیاست تخریب پل ها را در پیش گرفته است. همان تاکتیک موفق شوروی در جنگ های جهانی که باعث شکست دشمنان شد. ارتش اوکراین در دو هفته گذشته از همین تاکتیک جنگی استفاده کرده است. آنها تاکنون سه پل کلیدی را تخریب کرده و مدعی شده اند که تخریب این پل ها مسیرهای تدارکاتی روسیه را مختل می کند.
مسکو روز دوشنبه ۱۹ اوت (۲۹ اوت) تایید کرد که اوکراین در حمله روز گذشته خود سومین پل روی رودخانه سیم در منطقه کورسک روسیه را تخریب کرد. برخی از تحلیلگران نظامی معتقدند که روسیه از سه پل نصب شده بر روی رودخانه سیم برای تامین نیروهای مورد نیاز خود در منطقه درگیری استفاده کرده است. اقدامی که می تواند نشان دهنده قصد رهبران کیف برای تقویت نیروهای خود باشد. البته برخی منابع روسی نیز تایید کرده اند که تخریب پل رودخانه «سیم» در نزدیکی شهر «گلوشکو» باعث اختلال در تامین مواد برای نیروهای روسی شده است.
از چراغ سبز تا بهمن تسلیحات آمریکا و ناتو به اوکراین
سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه چند روز پیش درباره حمله اوکراین به منطقه کورسک روسیه گفت: «اگر آمریکا به زلنسکی دستور نمی داد، او هرگز تصمیم به این کار نمی گرفت». غرب با محوریت ایالات متحده، ضمن شعله ور کردن آتش بحران اوکراین، همواره تلاش کرده است تا در این نبرد تعادل ایجاد کند و انتظار دارد روسیه به عنوان قوی ترین رقیب خود، دائماً و طاقت فرسا به چالش کشیده شود.
ایالات متحده پیش از این بارها اعلام کرده بود که به اوکراین اجازه نمی دهد از سلاح های ارسالی ایالات متحده در هر حمله ای علیه خاک روسیه استفاده کند. «جان کربی» سخنگوی و هماهنگ کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی کاخ سفید در یک کنفرانس مطبوعاتی پس از آغاز حمله اوکراین به کورسک اظهار داشت که واشنگتن هیچ تغییری در سیاست خود ایجاد نکرده است و اوکراین همچنان اجازه استفاده از آن را می دهد. استفاده از تسلیحات ساخت آمریکا برای حمله به خاک روسیه لزوماً به این صورت نیست.
اکنون واقعیت میدانی خلاف ادعای مقامات کاخ سفید را نشان می دهد. مسکو میگوید اوکراین از سلاحهای غربی، از جمله موشکهای هیمارس ساخت آمریکا، برای تخریب پلها از جمله پل رودخانه سیم در منطقه کورسک استفاده کرد و نیروهای داوطلبی را که تلاش میکردند غیرنظامیان را تخلیه کنند، کشت. «ماریا زاخارووا» سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه در پیام رسان تلگرام اعلام کرد: منطقه کورسک برای اولین بار مورد حمله موشک انداز های ساخت غرب و احتمالا هیمارهای آمریکایی قرار گرفت.
اسکات ریتر، افسر اطلاعاتی سابق آمریکا و بازرس تسلیحات سازمان ملل متحد، میگوید که معتقد است حمله اوکراین به منطقه کورسک روسیه به دستور ناتو انجام شده است. وی تاکید کرد: واقعیت این است که روسیه به جنایات جنگی اوکراین که از زمان کودتای “میدان” 2014 در کیف رخ داده است، پاسخ داد. و نیرویی که در حال پیشروی است (در کورسک) نیرویی است که ناتو ساخته و هزینه آن را پرداخت کرده است.
در آن زمان اولین جنگنده های F-16 آمریکایی نیز به اوکراین تحویل داده شد. کانال تلگرامی تارنمای خبری اسپوتنیک به نقل از پاول فیلیپچوک، شهردار کاخوفسکی، روز پنجشنبه (18 اوت) نوشت که جنگنده های اف 16 در منطقه خرسون اوکراین دیده شده است. ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین تحویل جنگندههای F-16 مورد انتظار اوایل هفته گذشته را تایید کرد و اعلام کرد که خلبانان اوکراینی پرواز جنگندههای ساخت آمریکا را برای عملیات در داخل کشور آغاز کردهاند. رئیس جمهور اوکراین ادامه داد: ما منتظر F-16 های بیشتری هستیم و بسیاری از دوستان ما هم اکنون در حال آموزش هستند. [درباره نحوه کار با این جنگندههای ساخت آمریکا] هستند
در همین حال، روسیه غرب را به حمایت و تشویق حمله زمینی اوکراین به خاک روسیه متهم کرد و گفت: «حمله تروریستی» کییف و الحاق جنگندهها اف 16- نیروی هوایی اوکراین روند جنگ را تغییر نخواهد داد.
اهداف پشت پرده غرب و اوکراین برای اشغال کورسک
مقامات اوکراینی از جمله زلنسکی هدف اصلی پیشروی روسیه در کورسک را پروژه “منطقه حائل” اوکراین اعلام کرده و می گویند که قصد دارند با کنترل مناطق مرزی روسیه یک منطقه حائل ایجاد کنند تا از حملات روس ها به مناطق مرزی جلوگیری کنند. اوکراین. آنها همچنین اعلام کرده اند که در حال ایجاد کریدورهای بشردوستانه در مناطق تحت کنترل خود در خاک روسیه هستند تا هم کمک های بشردوستانه به غیرنظامیان روسیه برسد و هم کانالی برای خروج آنها به روسیه یا اوکراین وجود داشته باشد.
اما از دیدگاه ناظران، هدف فراتر از این مواضع اعلامی است. آنها قصد دارند با این پیشروی بر شهرها و مناطق استراتژیک تسلط پیدا کنند. به عنوان مثال، نیروهای اوکراینی چند ساعت پس از شروع تهاجم در 6 اوت وارد سودا شدند. شهر Sudzha که تقریباً 10 کیلومتر از مرز اوکراین فاصله دارد و جمعیت آن 5500 نفر تخمین زده می شود، مرکز اداری منطقه کورسک است. Sudzha یک شهر بسیار مهم از نقطه نظر استراتژیک است. گاز طبیعی روسیه که از میادین گاز سیبری غربی از طریق اوکراین به اروپا منتقل می شود، از یک ایستگاه اندازه گیری مرزی در منطقه Sudzha عبور می کند.
با وجود دو سال و نیم جنگ، انتقال گاز روسیه به اروپا قطع نشده و ادامه دارد. این به شرکت غول پیکر نفت و گاز روسیه معروف به “گازپروم” روسیه اجازه می دهد تا از فروش گاز درآمد کسب کند. در این میان اوکراین نیز از حق ترانزیت گاز بهره مند است. هدف دیگر اوکراین از این تحول، آوردن روسیه به میز مذاکره برای دومین نشست صلح اوکراین است. در ماه ژوئن، اولین نشست صلح در اوکراین برگزار شد که توسط سوئیس سازماندهی شد. بیانیه پایانی این نشست در حالی صادر شد که راه حل روشنی برای دستیابی به صلح در منطقه وجود نداشت.
در این دیدار که در شهر «بورگن استاک» سوئیس برگزار شد، روسیه و چین غایب بودند. گفت و گوها در این نشست حول محور طرح صلح 10 ماده ای زلنسکی که در پایان سال 2022 ارائه شده بود، سازماندهی شد. پس از شکست کنفرانس سوئیس درباره اوکراین بدون حضور روسیه، رئیس جمهور اوکراین روز دوشنبه گفت که امیدوار است مسکو در دومین کنفرانس شرکت کند. کنفرانس، برنامه ریزی شده برای نوامبر؛ در همین حال، رهبران کرملین هنوز از نشست آتی استقبال نکرده اند.
به احتمال زیاد اوکراین قصد دارد در مذاکرات آتی امتیازاتی از اشغال کورسک بگیرد و در ازای بازگشت این منطقه، 4 استان لوگانسک، دونتسک، خرسون و زاپوریژیا را که قبلاً به روسیه ضمیمه شده بودند، مطالبه کند. زلسنکی به خوبی می داند که در صورت پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در ماه نوامبر، سیل کمک های آمریکا و ناتو به کی یف قطع خواهد شد و توجه واشنگتن به بحران غزه و حمایت کامل از رژیم صهیونیستی معطوف خواهد شد. بنابراین بهترین گزینه در این مدت کوتاه را اشغال بخشی از خاک روسیه با هدف کسب امتیاز در میز مذاکره می داند.