«هشدار» که شنیده نشد – ایسنا

به گزارش ایسنا، امروز ششم مردادماه مصادف با هفتاد و یکمین سالگرد نامه آیت الله سید ابوالقاسم کاشانی به دکتر محمد مصدق در سال 1332 است.

به عقیده برخی از پژوهشگران تاریخ سیاسی کشور، لحظه حضور آمریکا در عرصه بین‌الملل و حضور سیاسی و نظامی این کشور در ایران در سال دوم آغاز جنگ جهانی دوم رقم خورد. در 16 دی 1320 در واقعه «پرل هاربر».

در این رویداد تاریخی «ژاپن» یکی از قدرت های سیاسی و نظامی شرق آسیا که در حال جنگ با متفقین بود، از جزایر هاوایی مستعمرات انگلستان به جزیره پرل هاربر حمله کرد و آمریکا وارد جنگ شد. ژاپن. در حمایت از انگلیس

دومین واقعیتی که باعث نفوذ بیشتر آمریکا در روابط دیپلماتیک، سیاسی و نظامی جهان شد، حمایت مالی و اقتصادی این کشور از انگلیس در پایان جنگ جهانی دوم و شکست آلمان نازی بود.

هفت سال پس از این رویداد و سه سال پس از پایان جنگ جهانی دوم، هری ترومن، رئیس جمهور وقت ایالات متحده، ابتکاری به نام طرح “مارشال” را برای کمک مالی و اقتصادی به کشورهای اروپای غربی از جمله انگلیس، فرانسه آغاز کرد. ، بلژیک و آلمان و چند کشور اروپایی دیگر در 24 فروردین 1327 آن را اجرا کردند.

با این کار، ایالات متحده متعهد شد که تمام زیرساخت‌ها و نیازهای اقتصادی انگلستان و سایر کشورهای اروپای غربی را که توسط ارتش آلمان نازی در طول جنگ جهانی دوم نابود شده بود و در مقابل، بریتانیا و بقیه کشورهای اروپایی از بین برد. کشورها با آمریکا توافق کردند تا از شر پایگاه ها و مستعمرات خود خلاص شوند تا دنیا را به این کشور بسپارند.

در پی این توافق، 50 پایگاه بریتانیا در خاورمیانه و جهان به آمریکا واگذار شد، کشورهای دیگر نیز با آمریکا به توافقات اقتصادی و دیپلماتیک دست یافتند.

«ایران» یکی از کشورها یا به عبارتی پایگاه هایی بود که انگلیس به آمریکا داده بود. به دنبال این قرارداد حدود 30000 مهندس، کارگر و نظامی آمریکایی بدون اجازه ایرانیان و تنها به درخواست دولت وقت انگلیس وارد ایران شدند و در چند شهر ایران از جمله مناطق نفت خیز ایران ساکن شدند. مانند شهرهای اندیمشک، دزفول و خرمشهر.

آمریکایی ها کارخانه ای در اندیمشک ساختند که آن را «دیترویت کوچک» نامیدند. در این کارخانه انواع خودروهای سبک نظامی، کامیون و هواپیما را مونتاژ کردند و در دزفول و خرمشهر پایگاه هوایی ساختند.

دوستی بین ایالات متحده و انگلیس.

از زمان انعقاد قرارداد بین آمریکا و انگلیس در پاییز 1320، دو کشور به عنوان برادر و شرکای تجاری متحد شدند. اما از آن سال به بعد، هر جا و هر زمان که بحث نفت و گاز مطرح می‌شد، انگلیسی‌ها به آمریکایی‌ها حمله می‌کردند، در حالی که آمریکایی‌ها در کودتای 28 مرداد 1332 به انگلیسی‌ها کمک می‌کردند تا منابع نفت و گاز ایران را از طریق تصرف کنند. قانون ملی شدن صنعت نفت آنها انگلیسی صحبت نمی کنند.

به بیان واضح تر، ایالات متحده و انگلستان که از زمان حادثه «پرل هاربر» و جنگ جهانی دوم متحد شده بودند، جنگ طلایی را در کارزارهای حقوقی، دیپلماتیک و سیاسی به ویژه علیه کشورهای نفت خیز به راه انداختند. از جمله ایران و این سیاست باعث اشتباه برخی از سیاستمداران شد. از هموطنان ما دکتر محمد مصدق بود که به سیاست تراز منفی معتقد بود.

او معتقد بود که می تواند از اختلافات ظاهری سیاستمداران آمریکایی و انگلیسی استفاده کند و از طریق آمریکا انگلیس را از ایران بیرون کند، در حالی که پیوند دو کشور به دلیل اشتراکات عمیق ایدئولوژیک متاثر از سرمایه داری نظام بسیار عمیق است. .

تفاوت مصدق و کاشانی

برداشت های نادرست دکتر مصدق از روابط فکری و سیاسی آمریکا و انگلیس از یک سو و اختلاف نظر دکتر مصدق و آیت الله کاشانی به ویژه پس از مبارزات ملی شدن صنعت نفت از سوی دیگر. باعث شد تا آمریکایی ها و سیاستمداران اپورتونیست انگلیسی از اختلافات خود سوء استفاده کنند و به اختلافات دامن بزنند و زمینه ترور نافرجام دکتر مصدق و در نهایت سقوط دولت او را با کودتای سیاسی انگلیسی- آمریکایی در 28 مرداد 1332 فراهم کنند.

نامه کاشانی به مصدق

آیت الله سید ابوالقاسم کاشانی یک روز قبل از اجرای کودتای ۲۸ مرداد در نامه ای محکوم به کودتا به نخست وزیر وقت درباره کودتا علیه دولتش هشدار داد، اما مصدق به این هشدار توجهی نکرد.

مشروح نامه آیت الله سید ابوالقاسم کاشانی به دکتر محمد مصدق که در 6 مرداد 1332 یک روز قبل از اجرای کودتای انگلیسی- آمریکایی در 28 مرداد 1332 صادر شد به شرح زیر است:

«آقای نخست وزیر جناب آقای دکتر مصدق دوم اقبالی، اگرچه هیچ امکاناتی برای آسیب دیدگان باقی نمانده است، اما صلاح دین و ملت برای این بنده اسلام مهمتر از احساسات شخصی و با وجود نیات و تبلیغات ایشان است. ، شما بهتر از هرکسی می دانید مشکل و غم حفظ حکومتتان چیست که خودتان نمی خواهید زنده بمانید.

از تجربه روی کار آمدنم و از لجاجت های اخیر برایم روشن است که می خواهید یک بار دیگر ملت را در آرامش رها کنید و قهرمانانه مانند 9 تیر 1331 بروید. اصرار بر عدم برگزاری رفراندوم و شما مرا بدنام کردید. خانه ام را سنگسار کردی و دوستان و بچه هایم را زندانی کردی و مجلسی را که می ترسیدی تو را ببرند بستی و حالا نه مجلس است و نه تکیه گاه این ملت.

زاهدی را که من با زحمت در مجلس تحت کنترلش قرار داده بودم همراه با لطایف الحیل عزل کردید و اکنون همانطور که مشخص است اقدام به کودتای به اصطلاح می کنید. اگر برنامه شما نیست که مثل 30 سالگی بازنشسته شوید و همچنان قهرمان زمانه باشید و اگر حدس و نظر من درست نیست همانطور که در آخرین دیدارم در دزاشب به شما گفتم و به هندرسون هم هشدار دادم. اینکه آمریکا نفت ما را از انگلیس می گیرد. کمک کرد و حالا هم می خواهد این ثروت را به صورت ملی و دنیوی از جناب عالی ربوده باشد.

و اگر واقعاً نمی خواهید با دیپلماسی راه خود را طی کنید، این نامه من سندی در تاریخ ملت ایران خواهد بود که در آن علیرغم تمام کینه توزی خصوصی شما نسبت به من، وقوع قریب الوقوع آن را به اطلاع شما رساندم. کودتای دولتی توسط یک گوشه نشین طبق نقشه خودش، که فردا هیچ بهانه ای وجود نخواهد داشت. اگر واقعاً در این فکر اشتباه می کنم، سید مصطفی و ناصرخان قشقایی را برای مذاکره با شما می فرستم، خدا همه را رحمت کند. باشد که روزها خوب باشد.

دکتر محمد مصدق پس از قرائت نامه در پاسخ نوشت: روز ششم مرداد ماه آقای حسن سالمی به زیارت ماه فقید حضرت آقا مشرف شدند و حمایت مردم ایران را اعلام کردند. درود بر شما».

فواره:

خواندن نهضت ملی ایران

فدائیان اسلام، خسرو شاهی، اطلاعات 1375، ص.

مذاکرات شورای ملی در 16 امرداد 1331، جلسه 24

خاطرات و مقالات سپهبد حاج علی رزم آرا، کامبیز رزم آرا و کاوه بیات، تیراژ، 1381، 487-478.

آیت الله کاشانی، روحانی مبارز به روایت اسناد، مرکز تحقیقات اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، جلد 1، 1379، ص.

انتهای پیام