دیستونی؛ علائم، علل، روش های تشخیص، درمان و پیشگیری از این اختلال.

دیستونی نوعی اختلال عصبی حرکتی است که باعث انقباض غیرارادی عضلات می شود. علت این اختلال سیگنال های معیوب ارسال شده از مغز است. اکثر موارد دیستونی قابل درمان هستند، به ویژه مواردی که علت زمینه ای قابل درمان دارند. در این مقاله علائم، علل و روش های تشخیص و درمان این اختلال را خواهید خواند. با ما بمان.

دیستونی چیست؟

دیستونی یک اختلال مربوط به سیستم عصبی است که باعث انقباضات غیرقابل کنترل عضلانی می شود، یعنی ماهیچه های فرد بدون اعمال نیروی عضلانی خاصی منقبض می شوند. اگرچه این وضعیت ماهیچه های بدن را درگیر می کند، اما در واقع از مشکلی در مغز یا قسمت دیگری از سیستم عصبی ناشی می شود. زمانی که این اختلال باعث ناتوانی فرد در انجام برخی کارها شود به آن دیستونی حاد می گویند.

نام “دیستونیا” ترکیبی از پیشوند لاتین “-dys” و کلمه یونانی “tonos-” است که به تنش عضلانی اشاره دارد. ترکیبی از این دو مشکلی را توصیف می کند که باعث می شود ماهیچه های فرد به اشتباه منقبض شوند.

دیستونی چه تاثیری بر بدن دارد؟

دیستونی یک اختلال مغزی است که بر نحوه کنترل مغز ماهیچه های بدن تأثیر می گذارد. چرا و چگونه این اتفاق می افتد هنوز نامشخص است. اثرات این اختلال ممکن است زمانی که احساس خستگی یا استرس می کنید، یا زمانی که کافئین یا الکل مصرف می کنید، آشکارتر باشد.

برخی از انواع این اختلال ناشی از جهش های ژنتیکی یا شرایطی است که عملکرد بخش هایی از مغز را مختل می کند. این اختلال در مغز می تواند باعث شود سلول های آسیب دیده به درستی کار نکنند و سیگنال های معیوب به ماهیچه ها ارسال شود و منجر به این اختلال شود.

علائم دیستونی

علامت اصلی این اختلال مغزی انقباضات و حرکات غیرقابل کنترل عضلانی است. ویژگی های این حرکات غیر ارادی عبارتند از:

• آنها تکراری هستند و با لرزش همراه هستند.
• مدت زمان این حرکات متفاوت است.
• باعث پیچش یا کشیدگی بدن فرد شود.
• آنها آزاردهنده و حتی دردناک هستند و گاهی اوقات احساس شوک الکتریکی می کنند.

انواع دیستونی

1. کانونی یا موضعی

دیستونی کانونی تنها یک قسمت از بدن افراد را تحت تاثیر قرار می دهد و کارشناسان تخمین می زنند که مواردی از این نوع حدود 10 برابر بیشتر از موارد دیستونی عمومی است. این نوع اختلال بسته به قسمتی از بدن که تحت تأثیر قرار می گیرد می تواند اشکال مختلفی داشته باشد:

2. بخش یا منطقه ای

این نوع دیستونی 2 یا چند قسمت مجاور بدن مانند قسمت های مختلف صورت، سر و گردن یا دست ها و بازوها را درگیر می کند. شایع ترین مثال دیستونی سگمنتال دیستونی گردن است که ماهیچه های سر و گردن را درگیر می کند. مثال دیگر سندرم Meige است که قسمت های مختلف صورت را تحت تاثیر قرار می دهد.

3. دیستونی چند کانونی

این دیستونی 2 یا چند قسمت غیر مرتبط بدن را درگیر می کند. نمونه ای از این دیستونی انقباض غیرارادی عضلات دست است. دیسکینزی دیررس نمونه ای از دیستونی چند کانونی است که بیش از یک قسمت غیر مرتبط بدن را تحت تاثیر قرار می دهد.

4. همیستونی

کلمه Hemidystonia از کلمه یونانی “hemi” به معنای “نصف” گرفته شده است. در این نوع اختلال فقط نیمی از بدن (یک طرف بدن) درگیر است. سکته مغزی یکی از دلایل اصلی همیدیستونی است.

5. دیستونی عمومی

این نوع دیستونی می تواند پاها و تنه (قسمت اصلی بدن که در آن بازوها، پاها و سر به هم می رسند) یا حتی کل بدن را درگیر کند. هنگامی که دیستونی کانونی به دیستونی عمومی تبدیل می شود، علائم از اندام ها به تنه فرد گسترش می یابد.

علل دیستونی

این بیماری به دلیل اختلال در عملکرد مغز ایجاد می شود. این اختلال همچنین شامل عقده های پایه، گروهی از ساختارهای مغز است که بسیاری از نواحی مختلف مغز را به هم متصل می کند و نحوه عملکرد این مناطق را هماهنگ می کند. کارشناسان علل این اختلال را به 3 دسته تقسیم می کنند:

• اولیه؛
• ثانوی؛
• علل اضافی

1. دیستونی اولیه

در این مورد، دیستونی خود بیماری اصلی فرد است و معمولاً به عنوان یک “بیماری ایدیوپاتیک” در نظر گرفته می شود، یعنی به دلایل ناشناخته ای رخ می دهد. کارشناسان معتقدند ژنتیک عامل موثری در ایجاد این اختلال است.

2. دیستونی ثانویه

در این مورد، دیستونی نشانه بیماری یا مشکل دیگری است. علل ثانویه می تواند به طیف وسیعی از عوامل مرتبط باشد، مانند:

3. علل اضافی

در این مورد، دیستونی علامت اصلی است، اما علائم دیگری نیز وجود دارد.

تشخیص دیستونی

متخصص مغز و اعصاب این اختلال را بر اساس علائم فرد، معاینه عصبی و آزمایش های مختلف پزشکی تشخیص می دهد. تشخیص این اختلال اغلب دشوار است، زیرا علائم فرد ممکن است مشابه علائم سایر بیماری ها باشد. آزمایش هایی که ممکن است برای تشخیص این اختلال تجویز شوند عبارتند از:

درمان دیستونی

در پاسخ به “آیا دیستونی درمانی دارد؟” باید بگوییم که این اختلال خود روش درمانی مستقیمی ندارد. با این حال، معمولاً روش‌های درمانی برای شرایط زمینه‌ای این اختلال یا کنترل علائم فردی وجود دارد، از جمله:

• تحریک عمیق مغز (DBS): این درمان شامل جراحی برای کاشت الکترود در مغز است. این الکترودها جریان الکتریکی ملایمی را به قسمتی از مغز می فرستند که می تواند در بهبود علائم فرد موثر باشد. این رایج ترین و مفیدترین روش برای درمان این اختلال است.
• داروهای تجویزی: بسته به علت این اختلال، می توان آن را با دارو درمان کرد. تجویز به علائم و علت اصلی اختلال (در صورت وجود) بستگی دارد.
• تزریق سم بوتولینوم: سم بوتولینوم یک ماده شیمیایی است که وقتی در محل صحیح تزریق می شود، تمام سیگنال های عصبی را برای هفته ها یا حتی ماه ها مسدود می کند. این کار از رسیدن سیگنال های معیوب که باعث این اختلال می شود به عضلات فرد جلوگیری می کند. تزریق سم بوتولینوم یک گزینه درمانی خوب برای بهبود علائم دیستونی کانونی یا سگمنتال است.
• فیزیوتراپی، کاردرمانی و گفتار درمانی: این روش های درمانی اغلب باعث می شود که فرد با این اختلال سازگار شود یا وضعیت خود را بهبود بخشد، به خصوص زمانی که اختلال ناشی از یک وضعیت موقتی باشد.

پیشگیری از دیستونی

دیستونی غیر قابل پیش بینی است، بنابراین نمی توان از آن جلوگیری کرد. با این حال، برخی از علل ثانویه را می توان پیشگیری کرد یا می توانید شانس خود را برای ایجاد آنها کاهش دهید. اقداماتی که می توانید برای جلوگیری از این اختلال انجام دهید عبارتند از:

• یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید و وزن مناسبی داشته باشید. بسیاری از بیماری های قلبی و گردش خون به ویژه سکته مغزی می تواند به مغز آسیب برساند و باعث این اختلال شود. پیشگیری یا کاهش شدت این بیماری ها نقش مهمی در کاهش احتمال دیستونی دارد. رژیم غذایی سالم کلید پیشگیری از بسیاری از بیماری ها است.
• عفونت ها را نادیده نگیرید عفونت چشم و گوش نیاز به درمان فوری دارد. اگر این عفونت ها به مغز سرایت کنند، به یک تهدید جدی تبدیل می شوند. همه انواع عفونت ها می توانند باعث التهاب مغز (آنسفالیت) و در نهایت منجر به این اختلال شوند.
• از تجهیزات ایمنی استفاده کنید. آسیب های مغزی تروماتیک می تواند به مغز آسیب برساند و باعث دیستونی شود. استفاده از تجهیزات ایمنی برای کاهش احتمال آسیب های مغزی ضروری است.
• از بیماری های مزمن جلوگیری کنید. برخی از بیماری های مزمن مانند دیابت نوع 2، فشار خون بالا و صرع می توانند باعث دیستونی شوند.

چگونه علائم دیستونی را کنترل کنیم؟

اگر به این اختلال مبتلا هستید، می توانید اقدامات زیر را برای مراقبت بهتر از خود انجام دهید:

• در صورت توصیه پزشک، از مصرف کافئین یا الکل خودداری کنید. این مواد می توانند علائم این اختلال را تشدید کنند.
• استرس خود را کنترل کنید. اضطراب و استرس علائم بیماری را تشدید می کند. تکنیک هایی مانند مدیتیشن، تمرینات آرامش بخش و ورزش برای مدیریت استرس مفید هستند.
• از فعالیت هایی که علائم را تشدید می کنند خودداری کنید. برخی از اشکال دیستونی در شرایط خاصی بیشتر رخ می دهد. اجتناب از این شرایط احتمال تشدید علائم این اختلال را کاهش می دهد.
• داروهای خود را به طور منظم مصرف کنید. اگر برای درمان بیماری دارو مصرف می کنید، آن را طبق دستور و به موقع مصرف کنید. قطع دارو به طور ناگهانی علائم این اختلال را بدتر می کند یا عوارض جانبی دیگری ایجاد می کند.

دیستونی پارکینسون چیست؟

این اختلال در افراد مبتلا به پارکینسون بسیار شایع است. افراد مبتلا به دیستونی پارکینسون ممکن است علائمی مانند خم شدن پا، حرکات تکراری و وضعیت های غیر طبیعی را تجربه کنند.

تفاوت بین دیستونی و دیسکینزی چیست؟

دیسکینزی و دیستونی بسیار شبیه هستند، اما یکسان نیستند. دیسکینزی وضعیتی است که در آن عضلات بدن حرکات غیر ارادی دارند و فرد نمی تواند این حرکات را کنترل کند. دیستونی نوع خاصی از دیسکینزی است که باعث انقباض غیرارادی عضلات برای مدت طولانی تری می شود.

آخرین کلمه

دیستونی نوعی اختلال مغزی است که باعث ارسال سیگنال های معیوب به ماهیچه های فرد و انقباض غیرارادی آنها می شود. این عارضه می تواند به دلایل زیادی از بیماری های ارثی گرفته تا بیماری های موقت ایجاد شود. شدت و وسعت علائم فرد تعیین می کند که آیا این بیماری یک اختلال موقتی یا شدید مخرب است که فرد را از انجام برخی کارها باز می دارد.

آیا شما یا یکی از نزدیکانتان از علائم این اختلال رنج برده اید؟ علائم شما چیست و برای بهبود آنها چه کرده اید؟ لطفا نظرات و تجربیات ارزشمند خود را با ما و کاربران عزیز به اشتراک بگذارید.