آزمایش نوار قلب، الکتروکاردیوگرام یا EKG یکی از ساده ترین و سریع ترین روش ها برای نظارت بر قلب و تشخیص مشکلات و بیماری های قلبی است. EKG طولی نمی کشد و بدون درد است، اما حمله قلبی، آسیب و نارسایی قلبی را شناسایی می کند. علاوه بر این، این روش اطلاعاتی در مورد غیر طبیعی بودن ریتم قلب یا عملکرد پیس میکر قلبی ارائه می دهد. برای آشنایی با الکتروکاردیوگرام، روش و کاربردهای آن تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
الکتروکاردیوگرام چیست؟
الکتروکاردیوگرام (ECG یا EKG) روشی است که در آن الکترودهایی به طور موقت به قفسه سینه، بازوها و پاها متصل می شوند تا فعالیت الکتریکی قلب را برای اهداف تشخیصی ثبت کنند. این الکترودها با کابل به کامپیوتر متصل می شوند و کامپیوتر این اطلاعات را به صورت الگوهای شکل موج روی صفحه نمایش می دهد. آزمایش نوار قلب یک روش سریع و غیر تهاجمی است که به شما آسیبی نمی رساند. در این روش هیچ برقی وارد بدن شما نمی شود و می توانید در حالت استراحت و دراز کشیدن این کار را انجام دهید و یا بخشی از تست ورزش در حین فعالیت باشد.
انواع دستگاه ECG
الکتروکاردیوگرام‌های معمولی فعالیت الکتریکی قلب را برای مدت زمان بسیار کوتاهی ثبت می‌کنند، بنابراین ممکن است گاهی اوقات بی‌نظمی قلب را نشان ندهند. مثل زمانی که اینترنت شما درست کار نمی کند، اما به محض ورود تعمیرکار به نظر می رسد خوب است. برای شناسایی این بی نظمی ها می توان از دو روش دیگر استفاده کرد:
- مانیتور هولتر: پوشیدن دستگاه مخصوص به مدت 24 تا 48 ساعت برای ثبت فعالیت الکتریکی قلب در این مدت.
- نظارت بر رویداد: برای یک هفته یا بیشتر لباس مخصوص بپوشید و در صورت احساس علائم، دکمه شروع را فشار دهید تا فعالیت قلب ثبت شود.
نوار قلب طبیعی
گره سینوسی دهلیزی یا ضربان ساز داخلی قلب ضربان قلب را با یک سیگنال الکتریکی آغاز می کند. دستگاه EKG این پیام را می خواند و با هر ضربان اثر پیام را بر انقباض و آرامش قلب ردیابی می کند. برای تفسیر الکتروکاردیوگرام، پزشک به میزان فعالیت الکتریکی قلب، قدرت آن و فاصله بین امواج مختلف در پالس های الکتریکی توجه می کند.
یک نوار قلب طبیعی از 3 موج مهم تشکیل شده است:
- حفره های فوقانی قلب (دهلیزها) جایی است که ضربان قلب شروع می شود و اولین موج یا موج P را تولید می کند.
- اتاقک های پایین (بطن ها) موج بعدی را تشکیل می دهند که مجتمع QRS نامیده می شود.
- موج سوم یا موج T (T) استراحت یا بهبودی را پس از ضربان نشان می دهد.
اپلیکیشن نوار قلب
در برخی موارد، پزشک از الکتروکاردیوگرام استفاده می کند که شامل موارد زیر است:
- بررسی کنید که آیا ریتم قلب طبیعی است یا غیر طبیعی.
- بررسی مشکلات مربوط به خونرسانی به قلب و تشخیص جریان خون ضعیف به عضله قلب (ایسکمی) به دلیل بیماری عروق کرونر.
- تشخیص حمله قلبی؛
- بررسی نازکی یا کشیدگی دیواره قلب؛
- تشخیص ناهنجاری های قلبی، مانند بزرگ شدن محفظه قلب یا هدایت الکتریکی غیر طبیعی؛
- تشخیص آسیب قلبی یا نارسایی قلبی؛
- مطمئن شوید که قلب شما برای جراحی سالم است.
همچنین در برخی موارد از ابن ناور برای بررسی نحوه کار قلب استفاده می شود، از جمله:
- نصب پیس میکر؛
- شروع به مصرف دارو برای بیماری قلبی؛
- سابقه حمله قلبی
در صورت بروز برخی علائم، پزشک ممکن است آزمایش اکوکاردیوگرافی را تجویز کند که شامل موارد زیر است:
نحوه انجام الکتروکاردیوگرام
معمولاً متخصص قلب (متخصص قلب) اکوکاردیوگرام را تجویز می کند. این آزمایش را می توان در آمبولانس یا اورژانس به جای مطب پزشک یا بیمارستان انجام داد. شما می توانید قبل از آزمایش طبق معمول غذا بخورید و بنوشید، اما نکاتی وجود دارد که باید در مورد پانسمان خود بدانید، از جمله:
- در روز آزمایش از کرم یا لوسیون چرب روی پوست استفاده نکنید. این می تواند از تماس صحیح الکترودها با پوست جلوگیری کند.
- جوراب بلند یا جوراب شلواری را روی پاهای خود نپوشید، زیرا الکترودها باید مستقیماً روی پاها قرار گیرند.
- لباس هایی بپوشید که به راحتی قابل جدا شدن باشند تا الکترودها به درستی روی سینه شما قرار گیرند.
- برای انجام آزمایش، باید جواهرات و اقلامی را که ممکن است نتیجه آزمایش را تغییر دهند، بردارید.
در طول آزمایش، متخصص 12 الکترود را با نوار چسب روی سینه، بازوها و پاها قرار می دهد. برای دستیابی به تماس بهتر بین الکترود و پوست، می توان موهای آن ناحیه را کوتاه کرد. از زمان اتصال الکترودها به آزمایش کامل، 10 دقیقه طول می کشد، اما ثبت ضربان قلب واقعی تنها چند ثانیه طول می کشد.
در طول آزمایش، روی تخت دراز می‌کشید و رایانه تصویری از ضربان قلب شما را روی کاغذ گراف ثبت می‌کند. اگر در حال انجام تست ورزش هستید، باید در طول تست روی تردمیل راه بروید. در طول این آزمایش، الکترودها روی پوست شما باقی می مانند. هنگامی که الکترودها به کامپیوتر وصل می شوند، احساس متفاوتی نخواهید داشت. پس از انجام آزمایش، الکترودها از پوست شما خارج می شوند و می توانید به فعالیت های عادی خود ادامه دهید.
خطرات الکتروکاردیوگرام چیست؟
اکوکاردیوگرام یک آزمایش کم خطر است. در این آزمایش هیچ تشعشع یا برقی وارد پوست شما نمی شود. فقط ممکن است بعد از برداشتن برچسب های پوستی پوست شما کمی تحریک شود.
در این موارد با پزشک مشورت کنید:
- چند روز از نوار قلب شما گذشته است و جواب نگرفته اید؟
- علائم شما نسبت به قبل از دریافت نوار بدتر شده است.
- آیا در مورد اقدامات بعد از تشخیص سوالی دارید؟
عوامل موثر بر نتایج ECG
عوامل و شرایط خاصی می توانند بر نتایج الکتروکاردیوگرام تأثیر بگذارند، از جمله:
- چاقی؛
- بارداری؛
- تجمع مایع در شکم (آسیت)؛
- آناتومی بدن (مانند اندازه قفسه سینه یا محل قلب در وسط قفسه سینه)؛
- حرکت در طول آزمون؛
- ورزش یا سیگار کشیدن قبل از آزمایش؛
- مصرف برخی داروها؛
- عدم تعادل الکترولیت ها (مانند پتاسیم، منیزیم و سدیم زیاد یا کم در خون).
تو بگو
چقدر با نوار قلب آشنایی دارید؟ آیا تا به حال از این روش ساده و مهم استفاده کرده اید؟ در صورت تمایل می توانید تجربه و نظر خود را در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید و این مقاله را از طریق شبکه های اجتماعی با دوستان خود به اشتراک بگذارید.
