بازار؛ گروه بورس: در حالی که قیمت دلار روی 58 هزار تومان تثبیت شده و بیانیه شورای حکام علیه ایران نتوانسته بازار ارز را به هم بزند، سهام با افت مواجه شده است.
واکنش بورس به سیاست های قیمت گذاری تحمیلی فراتر از نوسانات ارزی و حتی سیاست های پولی بوده است. زیرا این روند منفی پس از آن رخ داد که شرکت ها در سال جاری با کاهش حاشیه سود خود مواجه شدند. نکته دیگر اینکه در ابتدای زمستان سال گذشته بانک ها گواهی سپرده 30 درصدی ارائه کردند اما بورس واکنشی نشان نداد. به عبارت دیگر ارزش سهام موضوعی مستقل است و تنها حاشیه سود می تواند بر آن تأثیر بگذارد.
پرویز خالقی معتقد است در صورت احیای شرایط اقتصادی تولید، بورس نه تنها از بحران خارج می شود، بلکه شرایط مساعدی پیدا خواهد کرد. اما برای ایجاد یک رونق قابل توجه، لازم است سیگنال هایی که سهامداران را نسبت به سودآوری شرکت ها در مجامع امیدوار می کند، اصلاح شود.
در واقع، در حال حاضر بازار سهام را با بدترین سناریو قیمت گذاری می کند. این رفتار بورس حتی منفی تر از تشدید تحریم های غرب علیه ایران بوده است.
پرویز خالقی، کارشناس بازار سرمایه می گوید: بخشی از افت بازار سرمایه ناشی از کاهش دامنه نوسانات است. زیرا محدودیت دامنه این ترس را در بین سهامداران ایجاد کرده است که وضعیت بازار سهام بحرانی است. به همین دلیل تا زمانی که محدوده به حالت عادی برگردد، معاملات سهام به حالت عادی باز می گردد.
وی با تاکید بر اینکه برای جلوگیری از تعمیق بحران در این بازار، باید سیاست‌های کلان را اصلاح کرد تا حاشیه سود اقتصادی در صنعت باقی بماند، افزود: در صورت بازگشت شرایط تولید اقتصادی، بازار سهام نه تنها بیرون نمی‌آید. بحران، بلکه شرایط مساعدی را نیز می یابد. اما برای ایجاد یک رونق قابل توجه، لازم است سیگنال هایی که سهامداران را نسبت به سودآوری شرکت ها در مجامع امیدوار می کند، اصلاح شود.
پیش از این نیز دولت ایران بسته ای را برای حمایت از بورس در اختیار اقتصاد ایران قرار داده بود. اما کاربرد کوتاه مدتی داشت و عمدتاً نشان از حضور گسترده دولت در سیاست های بازار سرمایه داشت. در شرایط فعلی، بازیگران بازار انتظار اقدامات پایدار در راستای حمایت های نظارتی از سوی دولت را دارند. زیرا به گفته سجاد امیری، رئیس اداره تحلیل و ریسک اقتصادی سازمان بورس، حاشیه سود شرکت های بورسی به 16 درصد کاهش یافته است: نسبت به قبل، حاشیه سود شرکت ها کاهش یافته است. به خصوص گروه پالایشی که تحت تاثیر قیمت های اخیر وزارت نفت با افت سودآوری مواجه شده است.
در روزهای اخیر ارزش معاملات سهام به شدت کاهش یافته است. دلیل این مشکل صف های فروش و حجم کم تراکنش است. با این حال، اخبار امیدوارکننده ای درباره تصمیماتی منتشر شد که می تواند اشتباهات گذشته را جبران کند. به همین دلیل چند نماد سهام پس از مدت ها مثبت شدند.
در حال حاضر اگر انتظار سودآوری و رشد در بورس داشته باشیم باید منتظر اجرای برنامه اعلامی باشیم. با توجه به کاهش نرخ سود، صندوق‌های با درآمد ثابت سرعت انطباق بالایی با شرایط جدید دارند و تمایل به تعدیل سریع نرخ‌های خود دارند، اما در هر صورت کاهش نرخ سود بر وجوه دارای این نوع اوراق تاثیر خواهد گذاشت.
در هفته های اخیر 10 هزار میلیون تومان اوراق دولتی (آراد) سررسید شد. این پول توسط دولت به دارندگان اوراقی که هم مؤسسات مالی بازار سرمایه و هم بانک بودند، پرداخت شد. از سوی دیگر، کنترل بیشتری بر صلاحیت پیمانکاران در فروش اخزا وجود داشت. با انتشار اخبار کنترل بیشتر بانک مرکزی بر نرخ سود رقابتی بانک ها و همچنین احتمال مداخله تسهیل کننده بانک مرکزی در بازار اوراق، خوش بینی ها نسبت به عدم رشد نرخ سود افزایش یافت.
پیامدهای نصف شدن حاشیه سود شرکت های سهامی عام
وزیر اقتصاد از 4 اقدام برای ساماندهی بورس صحبت کرده است. دستورالعمل های پالایش را اصلاح کنید، با تمرکز بر برداشت و سود سپرده ها، نرخ بهره را کنترل کنید، منابع مالیاتی را جایگزین کنید، و خودروها را تغییر دهید. برای بازگشت بازار باید این سیاست ها اجرا شود. در حال حاضر بانک مرکزی اقداماتی را برای کنترل نرخ سود و تعدیل مانده ها آغاز کرده است. اما دو اقدام دیگر وزیر اقتصاد هنوز اجرایی نشده است. بنابراین برای رشد باید این سخنان را به عمل تبدیل کرد.
به گفته حسن کاظم زاده، بورس در حال حاضر وضعیت خوبی ندارد و سیاست های دولت حاشیه سود شرکت ها را به شدت کاهش داده است. در واقع حاشیه سود از میانگین 30 درصد به میانگین 15 درصد کاهش یافته است.
حسن کاظم زاده کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه بورس در حال حاضر وضعیت خوبی ندارد، گفت: این افت مستمر یک ماهه دقیقا وضعیت نامطلوب را نشان می دهد. سهام به دو دلیل سقوط کرده است: سیاست های دولت حاشیه سود شرکت ها را به شدت کاهش داده است. در واقع حاشیه سود از میانگین 30 درصد به میانگین 15 درصد کاهش یافته است.
وی افزود: از سوی دیگر سیاست های پولی انقباضی باعث شده که در بورس و حتی سایر بازارها پولی وجود نداشته باشد. به همین دلیل برای بهبود شرایط بازار سهام، تغییر یکی از این دو عامل بحران زا توصیه می شود.
در پاسخ به این سوال که شرایط ایده آل چه زمانی ایجاد می شود؟ و چشم انداز آتی بورس را چگونه ارزیابی می کنید؟ زیرا در حالت اول می توان گفت که بازار سهام در حداقل قیمت است، در حالت دوم با یک اصلاح مداخله جویانه بازار می تواند طی چند ماه و شاید یک سال روند متفاوتی پیدا کند.
در حال حاضر، شرکت‌ها و مؤسسات مالی تأمین‌کننده سرمایه که اوراق مشارکت را با نرخ‌های پایین متعهد کرده‌اند و نمی‌توانند نرخ بازار را افزایش دهند، تحت تأثیر تداوم نرخ‌های سود بالا هستند. اگر نرخ سود کاهش پیدا کند، صندوق ها از شرایط بحرانی خارج می شوند و حتی وجوه تامین می کنند. اما در صورت عدم مداخله، برخی از صندوق های اوراق قرضه و برخی صندوق ها با چالش مواجه خواهند شد.
