به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، اتفاقاتی مانند آنچه در شب 9 اردیبهشت برای هشتمین رئیس جمهور ایران رخ داد، با تمام تلخی هایی که دارد، بی سابقه است و جمهوری اسلامی پیش از این حوادث بزرگی را تجربه کرده است.
رهبر معظم انقلاب اسلامی یکشنبه شب (9 اردیبهشت) با بیان برداشت خود از این حادثه خطاب به رئیس جمهور تاکید کردند: ملت ایران نگران نباشند، خللی در کار کشور ایجاد نمی شود.
اما آیا این پیام فقط تلاش رهبری برای آرامش جامعه بود؟ تحلیل ایرنا از تاریخ 45 ساله جمهوری اسلامی نشان می دهد که حوادثی مانند حادثه ای که در بعدازظهر 9 اردیبهشت برای هشتمین رئیس جمهور ایران رخ داد، با همه تلخی هایی که داشت، بی سابقه نبود.
طبق اصل 131 قانون اساسی کشور پس از فوت رئیس جمهور توسط شورایی سه نفره متشکل از رئیس مجلس، رئیس قوه قضائیه و معاون اول رئیس جمهور به ریاست معاون اول رئیس جمهور اداره می شود. و همچنین مقرر می دارد که رئیس جمهور جدید حداکثر ظرف مدت 50 روز انتخاب می شود. با این حساب، این کشور شاهد برگزاری انتخابات زودهنگام در اوایل ماه جولای خواهد بود.
استیضاح رئیس جمهور اول و انتخابات زودهنگام
ایران در اواخر سال 59 و اوایل سال 1360 از یک سو درگیر تهاجمات ارتش بعث صدام و از سوی دیگر اختلافات جدی بخش بزرگی از نیروهای انقلابی و علما با «ابوالحسن بنی صدر» بود. رئیس جمهور وقت و هوادارانش اوضاع آشفته ای را در کشور ایجاد کرده بودند.
امام خمینی (ره) علیرغم گلایه های گسترده نیروهای انقلاب به ویژه آیت الله بهشتی رئیس کل دادگستری و هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس در صدد برگزاری انتخابات مردمی برآمدند اما با تداوم انتخابات 29 خرداد در بیانیه ای اعلام کردند که امام (رضی الله عنه) که قبلاً باید سمت ریاست جمهوری را تقویت می کرد، فرماندهی کل نیروها را به بنی صدر واگذار کرده بود. پیام خطی به رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح مبنی بر برکناری ابوالحسن بنی صدر از فرماندهی نیروهای مسلح.
به دنبال این حکم، در 5 خرداد ماه، دو فوریت نمایندگان مجلس برای ارزیابی صلاحیت سیاسی رئیس جمهور وقت (ابوالحسن بنی صدر) تصویب شد و پس از پنج روز (31 خرداد) با اکثریت نمایندگان، مورد تایید قرار گرفت. عدم کفایت ابوالحسن بنی صدر برای ریاست جمهوری رئیس مجلس در همان روز طی نامه ای به امام (ره) مصوبه مجلس را به آنها ابلاغ کرد و در نامه بعدی بنی صدر را از ریاست جمهوری ایران برکنار کرد.
با برکناری اولین رئیس جمهور، شورای موقت ریاست جمهوری اسلامی ایران با حضور موسوی اردبیلی (رئیس وقت قوه قضائیه)، محمدعلی رجایی (نخست وزیر) و هاشمی رفسنجانی (نخست وزیر) تشکیل شد. رئیس جمهور وقت مجلس) برای اداره امور اجرایی کشور.
روند سرنگونی بنی صدر بدون هزینه نبود و سازمان مجاهدین خلق (منافکین) مهمترین متحد بنی صدر در آن زمان که شبه نظامیان مسلح نیز در آن حضور داشتند، در 9 خرداد فراخوانی مسلحانه صادر کردند و حامیان آن به شهادت رسیدند. تعداد زیادی از مردم بی گناه در کوچه و بازار. البته این خروج توسط سپاه پاسداران کنترل شد و منجر به شکست شد.
شیبانی، پروش، عسکرولادی، رجایی نامزدهای دومین دوره انتخابات ریاست جمهوری
بر اساس اعلام شورای نگهبان که برای اولین بار در 30 تیرماه در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کردند، با فعال شدن شورای موقت، فراخوان انتخاب رئیس جمهور جدید داده شد و 71 نفر برای انتخابات ثبت نام کردند. «صلاحیت چهار نفر به نامهای عباس شیبانی، علی اکبر پورورش، حبیبالله عسکر اولادی و محمدعلی رجایی را تأیید کرد» و سپس تبلیغات نامزدهای ریاست جمهوری رسما آغاز شد.
دور دوم انتخابات ریاست جمهوری ایران در 11 مرداد 1360 در حالی برگزار شد که بنی صدر هنوز در کشور بود. سرانجام محمدعلی رجایی با کسب 12 میلیون و 770 هزار رأی (90 درصد) از مجموع 14.5 میلیون رأی، دومین رئیس جمهور ایران شد. نرخ مشارکت در این دوره 64.2 درصد بوده است.
سرانجام بنی صدر که پس از برکناری مدتی مخفیانه زندگی می کرد در 16 مرداد همان سال همراه با مسعود رجوی سرکرده منافقین با هواپیمای ربوده شده از ایران گریخت و به فرانسه پناهنده شد.
ویژگی این دوره جنگ مداوم و اقتدار گروهک تروریستی منافقین بود که دارای نیروی شبه نظامی نیز بود و در این میان در 16 تیر نیز عملیات بمباران دفتر اسلام را انجام داد. حزب جمهوری که باعث شهادت آیت الله بهشتی رئیس وقت قوه قضائیه و چند تن از وزرا و نمایندگان مجلس شد.
ترور همزمان رئیس جمهور و نخست وزیر
حکم محمدعلی رجایی 20 مرداد پس از انتخابات 2 مرداد اجرا شد. رجایی تازه وزرای خود را انتخاب کرده بود که منافقین در انفجاری در هشتم شهریور، زمانی که دولتش کمتر از یک ماه بود، او و محمدجواد بهنار نخست وزیر را ترور کردند. اگر امروز طبق قانون اساسی معاون اول رئیس جمهور شورای ریاست جمهوری را تشکیل می داد، پس از 17 شهریور کشور حتی نخست وزیر هم نداشت.
مرحوم حشمیر رفسنجانی و موسوی اردبیلی شورای موقت را تشکیل می دهند و با توجه به حضور اکثریت، شورای نگهبان با تشکیل این شورا موافقت می کند. با توجه به خاطرات هاشمی، سیاست امام این بود که به سرعت جای نیروهای از دست رفته را پر کند.
دو روز پس از این حادثه تلخ، مجلس به آیت الله مهدوی کنی به عنوان نخست وزیر موقت رای داد. وی با حکم شورای ریاست جمهوری منصوب شد، ضمن تشکیل کابینه، مقدمات سومین دوره ریاست جمهوری را در اسرع وقت فراهم کرد و بدین ترتیب روند سومین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران آغاز شد.
در این انتخابات 46 نفر داوطلب شدند و در نهایت پنج کاندیدا شامل «آیت الله سیدعلی خامنه ای، سیدعلی اکبر پرورش، حسن غفوری فرد، سیدرضا زواره ای و محمدرضا مهدوی کنی» به تایید شورای نگهبان و البته تایید صلاحیت شدند. مهدوی. کنی از مسابقات بازنشسته شد.
پروش، غفوری فرد و زواره ای نامزدهای سومین دوره انتخابات ریاست جمهوری
در این دوره برخلاف دو دوره قبل، کاندیدای روحانی نیز در لیست نامزدها قرار گرفت، زیرا حزب جمهوری اسلامی با توجه به شرایط خاص کشور و نبود کاندیدای قابل قبولی که بتواند آرای مورد نیاز جامعه را کسب کند. از امام (ره) برای رفع ممنوعیت انتصاب روحانیون اجازه خواست که مورد قبول واقع شد. پس از این مرحله، هاشمی رفسنجانی و دیگران با آیت الله خامنه ای رایزنی کردند تا علیرغم تداوم کسالت ناشی از ترور ۱۵ تیر، از کاندیداتوری راضی شوند.
سرانجام در 19 مهرماه، انتخابات سومین دوره ریاست جمهوری برگزار شد و آیت الله خامنه ای با کسب 15 میلیون و 905 هزار و 987 رأی (95 درصد) از مجموع 16 میلیون و 847 هزار و 717 رأی ماخوذه، رئیس جمهور ایران شد. این انتخابات با مشارکت 74.2 درصد مردم برگزار شد و پس از اعلام نتایج، امام (ره) در 27 اسفند 1360 رأی مردم را اجرا کردند.
ویژگی این دوره از یک سو حوادث جنگ و از سوی دیگر تداوم درگیری رژیم با عملیات تروریستی مکرر منافقین است. به همین ترتیب شاهد ترور آیت الله قدوسی، دادستان انقلاب (14 شهریور)، آیت الله مدنی، امام جمعه تبریز (20 شهریور)، ترور شهید هاشمی نژاد و همچنین سقوط هواپیمای فرماندهان ارتش (فلاحی، نامجو، وزیر دفاع، کلاهدوز و فکوری) در یک سانحه هوایی.
همراهی افراد، کلید اصلی
اکنون 43 سال از سال پرحادثه 1360 می گذرد و بار دیگر حادثه ای باعث از دست دادن رئیس جمهور ایران شد. آنچه باعث شد کشور در دو دوره قبل از این رویداد این مرحله را پشت سر بگذارد، رهنمودها و تأثیرگذاری سخنان رهبر کبیر انقلاب، تدابیر مسئولان کشور و از همه مهمتر اعتماد و حمایت های شهرستان بود. . اکنون نیز قدرت این عوامل است که راه را برای گذراندن این دوران به سلامت هموار می کند.
رهبر معظم انقلاب در دیدار با خانواده جمعی از نیروهای سپاه فرمودند: مردم عزیز ما مطمئن باشند که در کار کشور خللی ایجاد نمی شود… انشالله همه چیز درست شود. کار کشور با نظم پیش می رود، هم امنیت کشور، هم امنیت مرزها و هم بقیه کارهایی که قوه مجریه باید در سطح ملی انجام دهد، مردم نگران نباشند نگران نباش…
۲۷۲۱۱