اکونومیست در گزارشی به تحلیل پیامدهای روی کار آمدن ترامپ بر جنگ در اوکراین پرداخت و گفت: «اگر اینطور باشد، بازگشت ترامپ به قدرت فاجعه بزرگی برای اوکراین خواهد بود، زیرا این بار او عصبانی‌تر، سازمان‌دهی‌شده‌تر و بی‌حوصله‌تر خواهد بود. نسبت به دوره اول ریاست جمهوری اش.این هم برای اروپا یک فاجعه است.او ممکن است دوباره خواستار خروج آمریکا از ناتو شود.این طرح بدون شک با مخالفت کنگره آمریکا روبرو خواهد شد اما اساس هر اتحادی اعتماد است.کافی است برای اینکه ترامپ بگوید که دیگر مانند گذشته در کنار متحدانش در ناتو نخواهد بود و جنگ نخواهد کرد، کافی است روسیه به هدف خود که نابودی نظم اروپا است، برسد.
واشنگتن بخش عمده ای از کمک های نظامی را به اوکراین تحت مدیریت جو بایدن، رئیس جمهور فعلی آمریکا و رقیب دموکرات ترامپ در انتخابات 2024 اختصاص داده است. وقتی ترامپ روی کار آمد چقدر این حمایت متزلزل و متزلزل است.
با این تفاسیر، مراسم تحلیف ترامپ اروپا را با سه تهدید مواجه می کند: حمله روسیه، از هم گسیختگی اقتصادی توسط چین و رها شدن توسط ایالات متحده. فرانسه راه حل روشنی برای هر سه تهدید دارد: «خود مختاری استراتژیک اروپا». در ماه مه، امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه، آب پاکیزه را در دستان همه ریخت و پرسید: “آیا دولت آمریکا همیشه یکسان می ماند؟” هیچکس نمیداند. همچنین نمی توانیم سرنوشت امنیت جمعی خود را به دست رای دهندگان آمریکایی بسپاریم.» او گفت اروپا باید بتواند هم از نظر نظامی و هم از نظر اقتصادی از خود دفاع کند و به ایالات متحده وابسته نباشد.
منتقدان این طرح ماکرون را به تلاش برای تخریب روابط آمریکا و اروپا متهم می کنند. اما اگر واشنگتن ابتدا از شر اروپا خلاص شود چه؟ مقامات فرانسوی بر این باورند که حتی اکنون هم اتحاد بین دو طرف اقیانوس اطلس در حال محو شدن است و واشنگتن سیاست خارجی خود را بر چین متمرکز کرده است. ترامپ تنها یکی از مظاهر خشونت آمیز این روند است. اما بایدن محافظه کار است. او اخیراً به مکرون گفت که «نمی‌دانست» که یارانه‌های توسعه انرژی سبز در لایحه کاهش تورم به صنایع اروپایی آسیب می‌زند.
اما حقیقت این است که اولویت فعلی آمریکا رقابت با چین است. دیر یا زود، بایدن می خواهد حضور خود در اروپا را کاهش دهد تا بیشتر بر آسیا تمرکز کند. اگر چین به تایوان حمله کند، آن روز ممکن است بسیار نزدیک باشد. واضح است که در دولت های بعدی آمریکا، روند آمریکا از اروپا مشخص می شود، تنها تفاوت این است که جمهوری خواهان این کار را سریعتر از دموکرات ها انجام خواهند داد. اکثر دولت های اروپایی نیز این را می شناسند. یا حداقل آن را انکار نمی کنند.
آیا اروپا می تواند تشک را از آب بیرون بکشد؟
اروپا یک قاره صنعتی است، حدود 600 میلیون نفر جمعیت دارد و دو میلیون نیروی نظامی آن چندین دهه است که میدان جنگ را با هم آزمایش کرده اند. آلمان و فرانسه دارای سلاح هسته ای هستند و اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد هستند. پس روی کاغذ جواب سوال بالا مثبت است. آره اروپا می تواند از خود دفاع کند.
اما حقیقت این است که این ایالات متحده است که دو سوم کل هزینه های نظامی ناتو را پرداخت می کند. در میان 30 متحد آمریکا در ناتو، امسال تنها 10 کشور می توانند 2 درصد از تولید ناخالص داخلی خود را به بودجه دفاعی اختصاص دهند (استاندارد تعیین شده توسط ناتو برای بودجه دفاعی اعضای خود). اما احتمالاً این مقدار باید برای دفع حمله روسیه کافی باشد. اندیشکده «تحقیقات صلح بین‌المللی استکهلم» تخمین زد که متحدان اروپایی در سال 2022 در مجموع 333 میلیارد دلار هزینه کردند. در حالی که هزینه روسیه 86 میلیارد دلار بوده است که اگر این بودجه دو یا سه برابر شود، کل بودجه کشورهای اروپایی بیشتر می شود. اما مشکل اینجاست که قاره سبز به صورت یکپارچه عمل نمی کند و معلوم می شود که برخی کشورها صنایع ملی خود را در اولویت قرار می دهند. این بودجه بین ده‌ها ارتش ضعیف، نیروی هوایی و نیروی دریایی تقسیم می‌شود و بیشتر آن به شکم صنایع متنعم اروپا می‌رسد.
مشکل دیگر اروپا این است که کشورهایش بر سر اولویت های خود به توافق نمی رسند. آنها همچنین اعتماد به نفس کافی برای تصمیم گیری در مورد مفاهیم و تعاریف استقلال بیشتر مورد نظر خود را ندارند. ناتو و اتحادیه اروپا، دو نهاد مهم اروپا، با هم هماهنگ نیستند، تا جایی که متحدان اصلی مانند بریتانیا، نروژ و ترکیه نیز عضو اتحادیه اروپا نیستند.
در نشست ناتو در 11 ژوئیه، ایالات متحده قول داد که تا زمانی که لازم باشد از اوکراین حمایت خواهد کرد. اما اگر حمایت پنتاگون قطع شود، آیا اروپا به تنهایی می تواند کیف را روی پای خود نگه دارد؟ دیپلمات ها در پاسخ به این سوال اختلاف نظر دارند. سلاح های اروپا کمتر و قدیمی تر از سلاح های ایالات متحده است. صنایع دفاعی این قاره مشکلاتی مشابه صنایع دفاعی آمریکا دارند، اما علاوه بر این، مقیاس تولید آنها نیز کوچکتر است. جنگ در اوکراین این مشکل را بدتر کرده و آنها به خرید تسلیحات آماده از آمریکا، اسرائیل یا کره جنوبی روی آورده اند.
تفاوت های اروپایی در اینجا به خوبی خود را نشان می دهد. فرانسه با طرح «سپر آسمان» آلمان مشکل دارد و می گوید برلین نباید از صنایع خارج از اروپا خرید کند. آلمان همچنین مفهوم خودمختاری استراتژیک اروپا را یک حیله می‌داند که فرانسه قصد دارد از آن برای پر کردن جیب شرکت‌های فرانسوی با پول آلمان استفاده کند. با این حال پیشرفت هایی حاصل شده است. اتحادیه اروپا مشوق هایی را برای پروژه های تسلیحاتی مشترک ارائه کرده است، از بودجه مشترک برای پرداخت هزینه های نظامی استفاده می کند و از صنایع دفاعی خواسته است که سالانه یک میلیون گلوله توپخانه را به اوکراین عرضه کند.
کامیل گراند، یکی از دستیاران سابق دبیرکل ناتو، معتقد است که اگر ترامپ ناتو را تنها بگذارد، اتحادیه اروپا به جای تبدیل شدن به یک ائتلاف نظامی مستقل، به دنبال دستیابی به تسلیحات ناتو خواهد بود. اروپایی ها باید خلأ 85000 سرباز آمریکایی در اروپا را پر کنند، از جمله پرسنل ستاد فرماندهی و 22 گردان رزمی، تقریباً معادل کل ارتش بریتانیا. آنها همچنین باید تجهیزاتی را که ایالات متحده در مقادیر زیاد به اروپا می فرستد جایگزین کنند. گراند معتقد است که این روند یک دهه طول خواهد کشید.
از سوی دیگر، رهبری اتحاد ناتو بدون ایالات متحده برای اروپا دشوار است. زیرا اروپایی ها فاقد رهبری برای جایگزینی سلطه آمریکا هستند. آلمان قول داده است که نیروهای نظامی خود را گسترش دهد، اما در واقع بسیار صلح طلب است. حتی پس از خروج از اتحادیه اروپا، انگلیس ارتباط عمیقی با امور اروپا ندارد. فرانسه نیز که می خواهد اروپای قدرتمندتر را رهبری کند، مورد اعتماد نیست.
علاوه بر این، موضوع بازدارندگی هسته ای نیز وجود دارد. روسیه حدود 6000 کلاهک هسته ای دارد. اما فرانسه و بریتانیا هر کدام بین 200 تا 300 کلاهک هسته ای دارند.
با این حال، اروپا به سمت استقلال اقتصادی حرکت می کند. در بروکسل به آن “استراتژيک باز استقلال” مي گويند، به اين معنا که درهاي اين قاره به روي جهان باز است. اروپایی ها به تدریج در حال اجرای سیاست های اقتصادی خود در داخل اروپا هستند و با تجربه کمبود واکسن در دوران کرونا و شرایط جنگی در اوکراین، باید همین کار را انجام دهند.
اروپا دو گزینه دارد. گزینه بهتر این است که نیروهای دفاعی خود را تقویت کند تا بتواند در کنار ایالات متحده از ارزش ها و منافع مشترک دفاع کند. گزینه دیگر این است که اروپا از آمریکا جدا شود و به قطب رقیب تبدیل شود.
مکرون در ماه می گفت که اروپا باید بار دفاعی بیشتری را به دوش بکشد. وی از عضویت اوکراین در ناتو و پیشرفت اتحادیه اروپا به سمت شرق استقبال کرد. اما یک ماه بعد، پس از سفر به پکن، او گفت اروپا نباید درگیر رقابت آمریکا و چین بر سر تایوان شود. اما پس از این اظهارنظرها، مکرون یک کشتی جنگی به تنگه تایوان فرستاد که به معنای تحریک چین است. با این حال، او از رهبران اروپایی عصبانی بود. آنها ماکرون را به شکستن توافق نانوشته با ایالات متحده متهم کردند. قرار است واشنگتن به دفاع در برابر حمله روسیه به اروپا کمک کند و قاره سبز باید در صورت حمله چین به تایوان به کمک ایالات متحده و تایوان بیاید.
موسسه بروکینگز می گوید به قدرت رسیدن ترامپ یک فاجعه است. تنها تعدادی از رهبران اروپایی واکنش مناسبی نسبت به آن دارند. بسیاری آن را نادیده می گیرند و بقیه امیدوارند که ترامپ توسط کنگره و پنتاگون مهار شود. اندیشکده «کارنگی بنیاد صلح بین‌المللی» معتقد است که بسیاری از کشورها به محض روی کار آمدن ترامپ دست او را می‌بوسند. از جمله لهستان که اخیرا قصد داشت یک پایگاه نظامی را به نام او «قلعه ترامپ» نامگذاری کند!
سوال دیگر این است که انتخاب ترامپ در آمریکا تا چه اندازه می تواند الگوی اروپایی ترامپ در حق این اتحادیه را تقویت کند؟ نظرسنجی ها نشان می دهد که راست افراطی در آلمان می تواند به اندازه سوسیال دموکرات های اولاف شولتز رای کسب کند. در فرانسه، نگرانی فزاینده ای وجود دارد که مارین لوپن در سال 2027 به قدرت برسد. هر دو نفر به روسیه نزدیک هستند و از حمایت غرب از اوکراین انتقاد می کنند.
اغلب گفته می شود که هدف ناتو “ضعیف نگه داشتن اتحاد جماهیر شوروی، قوی نگه داشتن ایالات متحده و ضعیف نگه داشتن آلمان است.” حالا شاید استقلال استراتژیک بتواند کاری مشابه این نظریه انجام دهد. البته اگر به درستی اجرا شود. “
