فرشاد گلزاری در سازندگی نوشت: پرونده غزه با توجه به شرایط فعلی و متغیرهایی که در حوزه سیاسی و میدانی وجود دارد در وضعیت کاملا مبهم قرار دارد.
بسیاری از مفسران و ناظران بین المللی بر این باورند که چشم انداز این درگیری، که در آن حماس در یک طرف و اسرائیل در سوی دیگر قرار دارد، عملا در هاله ای از عدم قطعیت قرار دارد.
در این میان، آنچه از جزئیات اقدامات کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای در این مورد مشخص است، نوعی همگرایی در سطح را نشان می دهد، اما در اعماق آن، الگویی از درگیری های پنهان در سطح کلان را به دنبال دارد. به عنوان مثال، در ایالات متحده، اگرچه بسیاری از دانشگاه ها درگیر اعتراضات دانشجویی هستند و پلیس تعداد قابل توجهی از دانشجویان را دستگیر کرده است، اما شایان ذکر است که کاخ سفید و هر دو حزب دموکرات و جمهوری خواه به دنبال تداوم ارائه خدمات نظامی، اطلاعاتی و اطلاعاتی هستند. حمایت سیاسی از اسرائیل حتی در این حمایت هم هیچ تاخیری وجود ندارد. در اروپا، اگرچه بسیاری از کشورها آشکارا روابط خود را با اسرائیل حفظ کرده و حتی راه ایالات متحده را در حمایت از آن دنبال کرده اند، اما شایان ذکر است که قاره سبز به دلیل اصول و چارچوب های دموکراتیک خاص خود و همچنین نفوذ افکار عمومی او در لایه های اجتماعی و سیاسی سعی می کند کمی از سیاست های آمریکا در قبال اسرائیل فاصله بگیرد، به ویژه اکنون که بیش از 35000 نفر در غزه به قتل رسیده اند.
از این نظر حتی کشورهای اروپایی علناً اعلام کرده اند که دیر یا زود می توانند کشور مستقل فلسطین را به رسمیت بشناسند. به عنوان مثال، جوزف بورل، یکی از مقامات سیاست خارجی اتحادیه اروپا، اخیراً در ریاض اعلام کرد که انتظار می رود چندین کشور اروپایی تا پایان ماه مه فلسطین را به رسمیت بشناسند، در حالی که اسپانیا، ایرلند، مالت و اسلوونی در ماه مارس اعلام کردند که برای به رسمیت شناختن با یکدیگر همکاری خواهند کرد. کشور فلسطین از این حیث موضع کشورهای منطقه و دولت های حاکم بر خلیج فارس مشخص است که تلاش می کنند خود را مدافع حقوق فلسطینیان و پایان دادن به جنگ غزه نشان دهند.
اما از این حیث، دو کشور به عنوان رقیب آمریکا و تا حدودی اروپا، تلاش می کنند تا ماجرای غزه و همچنین اقدامات اسرائیل را به هر طریقی که می توانند به کانال سیاست خارجی خود که روسیه است، هدایت کنند. و چین در این زمان قابل ذکر است. لازم به ذکر است که روسیه چندین سال است که همواره به دنبال ایفای نقش در مسئله فلسطین و درگیری هایی که جنبش های فلسطینی با اسرائیل دارند، بوده و از این حیث مسکو میزبان چندین دور مذاکرات گروه های فلسطینی بوده است. نکته قابل تامل رابطه روسیه و اسرائیل است. توجه داشته باشید که زبان روسی در اسرائیل یکی از مهمترین عوامل در سنجش میزان نفوذ روسیه در اسرائیل است و حتی بسیاری از مقامات سیاسی در اسرائیل ریشه روسی دارند و به همین دلیل نمی توان گفت که روسیه اساسا به دنبال این است. برای حمله به اسرائیل در مورد فلسطین یا مسائل منطقه ای مانند حوادث میدانی در سوریه.
چین، بازیگر نوظهور در منطقه؟
علاوه بر روسیه، شایان ذکر است که چین نیز در این زمینه فعالتر از گذشته خود را به جهانیان معرفی کرده است و به نوعی می توان گفت که پکن نیز به دنبال حضور فعال در مورد فلسطین و اسرائیل است. . . در همین راستا، چند روز پیش رویترز به جنبش‌های حماس و فتح اشاره کرد و یک دیپلمات در پکن اعلام کرد که چین میزبان مذاکرات آشتی داخلی بین گروه‌های فلسطینی خواهد بود، سپس این خبرگزاری به نقل از دو مقام جنبش فتح و حماس گزارش داد. رئیس هیئت حماس به ریاست موسی ابومرزوق، یکی از اعضای دفتر سیاسی این جنبش، و عظام آل احمد، از اعضای کمیته مرکزی این جنبش، ریاست هیئت جنبش فتح را بر عهده خواهند داشت. علاوه بر این، رویترز به نقل از یک دیپلمات ناشناس در پکن گزارش داد که این گفتگوها با هدف حمایت از تلاش‌های آشتی بین فتح و حماس در شرایط کنونی انجام می‌شود، در حالی که مسکو نشست مشابهی را در اواخر فوریه ترتیب داد. برای رایزنی در مورد تشکیل دولت وحدت ملی فلسطین و بازسازی نوار غزه.
در هر صورت، این نشست در پکن برگزار شد و منابع آگاه به الجزیره گفتند که در نشست دو روزه اخیر که اخیرا در پکن برگزار شد، حماس و فتح بر ضرورت وحدت و پایان دادن به اختلافات تاکید کردند. الجزیره اعلام کرد که اعضای جنبش های فتح و حماس تاکید کردند که این نشست در چارچوب سازمان آزادیبخش فلسطین (ساف) و با حضور همه احزاب و گروه های فلسطینی و در نشست بعدی که قرار است برگزار شود. قرار است در اواسط ژوئن در پکن برگزار شود، موارد دیگر تایید خواهد شد. بر اساس این گزارش، در میان این موارد، تمرکز بر نقش چین در تقویت وحدت فلسطین، تلاش برای پایان دادن به حملات اسرائیل و تشکیل کشور فلسطین بر اساس قطعنامه های بین المللی است. این دو جنبش همچنین در مورد لزوم تشکیل یک دولت ملی موقت و عاری از درگیری در زمان کنونی بحث خواهند کرد و یکی از وظایف اصلی این دولت اتحاد نهادهای فلسطینی و آمادگی برای برگزاری انتخابات سراسری خواهد بود. در همین حال، روز سه شنبه، وزارت خارجه چین اعلام کرد که فتح و حماس اراده سیاسی خود را برای دستیابی به آشتی از طریق گفتگو ابراز کرده اند. لین جیان، سخنگوی وزارت خارجه چین نیز در یک کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرد که نمایندگان فتح و حماس اخیرا برای گفتگو در مورد ترویج آشتی فلسطین به پکن آمده اند. به گفته پکن که میزبان مذاکرات وحدت فلسطین است، طرفین بر ادامه گفتگوها توافق کردند و بر سر ایده‌هایی برای ادامه مذاکرات به توافق رسیدند.
اما سوال مهم این است: چرا چین در قضیه غزه تا این حد فعال است؟ در پاسخ به این سوال شایان ذکر است که چین از حدود دو سال و نیم پیش مدیریت یکی از اسکله های حیفا را برعهده گرفت و همین امر باعث شد تا آمریکا به شدت از اسرائیل انتقاد کند. زیرا از دیدگاه واشنگتن، اقدام تل آویو به معنای تعمیق نفوذ اقتصادی پکن در منطقه است. بر این اساس باید فهمید که عدم برقراری صلح و پایان جنگ در غزه می تواند سناریوهای اقتصادی چین را در منطقه به ویژه بندر حیفا که چین نگاه ویژه ای به آن دارد، آسیب پذیر کند. اما نکته دیگر به تقابل چین و آمریکا مربوط می شود. احمد ابودوح، محقق خاورمیانه و شمال آفریقا در اتاق فکر سلطنتی بریتانیا چتم هاوس، فعال شدن چین در عرصه سیاسی را به گونه ای متفاوت تحلیل می کند و بر مورد غزه و فلسطین به طور کلی تمرکز می کند.
وی معتقد است که چین در مورد اوکراین موضع غیرمداخله‌ای را اتخاذ کرده است و در مورد غزه و فلسطین نیز همین موضع را اتخاذ کرده است. اظهارات چین در مورد جنگ و موضع غیر مداخله جویانه این کشور به این معناست که این کشور قادر به تأثیرگذاری بر رویدادها نیست و به همین دلیل می خواهد در موردی که اولاً ذکر شد وارد شود و ثانیاً به نوعی با کشورهای عربی رابطه عمیق تری برقرار کند. منطقه او معتقد است که مواضع پکن به دقت برای تمرکز بر حوزه‌های گسترده‌تر، مانند اجرای راه‌حل دو کشور، رسیدگی به مسائل بشردوستانه و جلوگیری از تبدیل شدن درگیری به یک جنگ منطقه‌ای تنظیم شده است. به گفته این محقق، چین آرزوی جایگزینی آمریکا در خاورمیانه را ندارد، اما بدون شک اگر بار دیگر آمریکا به درگیری در منطقه کشیده شود، خوشحال خواهد شد، اما از این نظر نگرش اتخاذ کرده است. سیاست بی طرفی ضد غربی را در دستور کار خود قرار داده است که البته باید به مسائل اقتصادی مانند دستیابی به کشورهای عربی برای ساخت نیروگاه های هسته ای و افزایش حجم تجارت دوجانبه نیز توجه کرد. اکنون به نظر می رسد که پکن در حال «توازن» است. چین” در منطقه با آمریکا، با محوریت مورد غزه.
