Camellia sinensis نام گونه ای از سرده کاملیا است که از برگ های آن چای سیاه و سبز تولید می شود. این نوشیدنی که طرفداران زیادی دارد، 5000 سال پیش ابتدا وارد دربار پادشاهان و سپس وارد خانه ها شد. امروزه بیشتر مردم چای سبز را بهتر از چای سیاه می دانند، اما در این مقاله می خواهیم در مورد مفیدتر بودن چای سبز یا سیاه صحبت کنیم.
روش های فرآوری چای سبز و سیاه
ابتدا باید بدانیم چای سیاه و سبز چگونه تولید می شود. در واقع، نحوه فرآوری چای، چای سیاه را از چای سبز متمایز می کند.
چای سیاه بر خلاف چای سبز، تحت فرآیند اکسیداسیون قرار می گیرد و این مرحله آن را از چای سبز متمایز می کند. ابتدا برگ های چای در معرض هوا قرار می گیرند تا فرآیند اکسیداسیون شروع شود، درست مانند زمانی که سیب یا موز برای مدت طولانی در معرض هوا قرار می گیرد و قهوه ای می شود. این فرآیند باعث افزایش طعم محصول نهایی می شود. چای سبز خیلی کم اکسید می شود و بنابراین رنگ سبز طبیعی خود را حفظ می کند و طعم ملایم تری دارد.
تفاوت طعم چای سبز و سیاه.
طعم چای سیاه قوی و مشخص است و رنگ آن بسته به زمان دم کردن از کهربایی تا قهوه ای تیره متغیر است. برخی از انواع چای سیاه نیز دارای طعم مالت، میوه، دود و ادویه هستند.
در بین انواع چای، چای سبز متنوع ترین طعم و عطر را دارد. گیاهان، گیاهان، آجیل و گل ها از جمله طعم های موجود در این چای هستند. علاوه بر این، چای سبز کمتر از چای سیاه تلخ است.
محتوای کافئین چای سیاه و سبز.
چای سیاه کافئین بیشتری نسبت به چای سبز دارد. به عنوان مثال، یک فنجان (230 میلی لیتر) چای سیاه بین 39 تا 109 میلی گرم کافئین دارد، در حالی که همین مقدار چای سبز فقط حدود 35 میلی لیتر کافئین دارد. البته هر دو نوع چای سبز و سیاه کافئین کمتری نسبت به قهوه دارند. از سوی دیگر، چای سبز حاوی اسید آمینه ای به نام L-theanine است که به افزایش قدرت تمرکز کمک می کند و تا حدی آسیب کافئین را کاهش می دهد.
فواید رایج چای سبز و سیاه
روش های فرآوری چای سبز و سیاه منجر به تشکیل ترکیبات زیست فعال منحصر به فرد در آنها می شود که باعث می شود هر یک از چای ها فواید متفاوتی برای بدن داشته باشند. با این حال، هر دو نوع چای دارای فواید مشترکی هستند که در زیر به آنها اشاره می کنیم.
1. اثرات آنتی اکسیدانی
هر دو نوع چای سبز و سیاه حاوی گروهی از آنتی اکسیدان ها به نام پلی فنول هستند که مطالعات نشان می دهد از قلب محافظت می کند و خطر ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش می دهد. البته به گفته محققان، مصرف زیاد چای چه سبز و چه سیاه، مثلاً بیش از 4 فنجان در روز، نه تنها برای قلب مفید نیست، بلکه آن را در معرض بیماری های قلبی قرار می دهد.
در عین حال، این آنتی اکسیدان ها استرس اکسیداتیو را کاهش می دهند که باعث افزایش رادیکال های آزاد در بدن و ایجاد بیماری های مزمن و سرطان به ویژه سرطان سینه می شود.
در مطالعات دیگر، این آنتی اکسیدان ها نقش مهمی در بهبود حساسیت به انسولین و تنظیم قند خون دارند.
2. فشار خون پایین
به گفته محققان، ترکیبات فلاونوئید موجود در چای سبز یا سیاه باعث کاهش گرفتگی عروق خونی و در نتیجه بهبود فشار خون می شود.
3. محتوای کافئین
هر دو نوع چای حاوی کافئین هستند و هوشیاری و تمرکز را بدون ایجاد اضطراب یا تحریک‌پذیری بهبود می‌بخشند.
4. کاهش کلسترول بد (LDL)
مطالعات نشان داده است که چای سبز یا سیاه میزان کلسترول بد (LDL) را کاهش می دهد و از رسوب چربی در رگ ها و در نتیجه از حملات قلبی و سکته جلوگیری می کند.
فواید انحصاری چای سبز
برخی از خواص چای سبز در چای سیاه مشاهده نمی شود، از جمله:
- چای سبز حاوی آنتی اکسیدان اپی گالوکاتچین گالات (EGCG) است که از بدن در برابر بیماری های التهابی عصبی مانند آلزایمر محافظت می کند. وقتی پروتئین‌های تاو در مغز افراد به‌طور غیرطبیعی در داخل اعصاب به یکدیگر می‌چسبند و عملکرد این سلول‌ها تغییر می‌کند، مرگ سلول‌های مغز رخ می‌دهد و فرد در نهایت به بیماری آلزایمر مبتلا می‌شود.
- در مطالعات بیشتر روی چای سبز مشخص شده است که این نوشیدنی باعث طول عمر بیشتر و همچنین کاهش احتمال ابتلا به سرطان پوست و پیری زودرس می شود.
- کافئین و ال تیانین موجود در چای سبز باعث کاهش اضطراب و حواس پرتی می شود و حافظه و شرایط شناختی را بهبود می بخشد.
البته محققان می گویند برای تعیین محدوده کامل و مکانیسم اثرات محافظتی این چای در انسان به تحقیقات بیشتری نیاز است.
عوارض جانبی احتمالی چای سبز
1. تحریک مخاط معده.
وقتی چای سبز با معده خالی مصرف شود، پوشش معده را تحریک می کند و باعث درد معده، یبوست یا حالت تهوع می شود. این چای ممکن است باعث رفلاکس اسید یا افزایش اسید معده در برخی افراد شود.
2. تداخلات دارویی
چای سبز با برخی داروها تداخل دارد. به عنوان مثال، ممکن است اثر داروهای محرک را بیش از حد افزایش دهد یا اثربخشی داروهای فشار خون یا شیمی درمانی را کاهش دهد.
3. اثر منفی روی استخوان ها.
تکرر ادرار ناشی از مصرف چای سبز مقدار زیادی کلسیم را از بدن خارج می کند که بر استخوان ها تاثیر منفی می گذارد.
4. تشدید اضطراب
مصرف زیاد کافئین باعث افزایش اضطراب در فرد می شود.
5. برای زنان باردار مضر است.
مصرف زیاد چای سبز که منجر به کاهش اسید فولیک در بدن می شود، نوزادان زنان باردار را در معرض نقایص مادرزادی ناشی از کمبود اسید فولیک قرار می دهد.
6. برای افراد مبتلا به بیماری های کبدی مضر است.
چای سبز به ویژه عصاره آن که به صورت مکمل در اختیار افراد قرار می گیرد برای کبد مضر است.
فواید انحصاری چای سیاه
1. درمان افسردگی
بر اساس تحقیقات انجام شده، نوشیدن 1 تا 4 فنجان چای در روز می تواند 450 تا 600 میلی گرم کافئین به بدن برساند که فرد را از افسردگی دور نگه می دارد.
2. بهبود کلی
بر اساس برخی شواهد علمی، چای سیاه تا حدودی سلامت استخوان ها را حفظ می کند و فشار خون را در افرادی که پس از خوردن غذا دچار افت فشار خون می شوند، افزایش می دهد. علاوه بر این، پلی فنول ها و فلاونوئیدهای موجود در چای سیاه باعث کاهش استرس اکسیداتیو، التهاب و احتمال سرطان زایی در بدن می شود.
علاوه بر این، در سال 2022، محققان 500000 مرد و زن بین سنین 40 تا 69 سال را مورد مطالعه قرار دادند و دریافتند که ارتباط کمی بین نوشیدن دو یا چند فنجان چای سیاه در روز و کاهش خطر مرگ زودرس وجود دارد.
عوارض جانبی احتمالی چای سیاه
مصرف متعادل چای سیاه مشکلی برای بدن ایجاد نمی کند، اما مصرف بیش از 4 فنجان در روز عوارضی را به همراه خواهد داشت که از جمله آنها می توان به:
- اضطراب: به دلیل کافئین موجود در چای.
- بیماری قلبی: بروز آریتمی قلبی به دلیل مصرف زیاد کافئین.
- اختلال خونریزی: کاهش سرعت لخته شدن خون.
- دیابت: تاثیر منفی مصرف زیاد چای سیاه بر قند خون
- صرع و تشنج.: احتمال تشنج را در افراد مستعد به این بیماری افزایش می دهد و به دلیل کافئین موجود در چای سیاه اثر داروهای ضد تشنج را کاهش می دهد.
- آب سیاه: افزایش فشار چشم در افراد مبتلا به گلوکوم و بدتر شدن وضعیت چشم.
علاوه بر مشکلات فوق، چای سیاه باعث ایجاد مشکلات زیر نیز می شود:
- اختلالات گوارشی: اسیدیته معده با مصرف چای سیاه افزایش می یابد و برخی از افراد دچار سوزش معده یا سایر ناراحتی های معده می شوند.
- اختلال در جذب آهن: تانن موجود در چای سیاه به نوعی آهن موجود در گیاهان متصل می شود و از جذب آهن جلوگیری می کند. بنابراین گیاهخواران و افراد مبتلا به کم خونی فقر آهن باید مراقب میزان مصرف چای سیاه باشند.
- وابستگی: مصرف زیاد چای سیاه فرد را به کافئین موجود در آن وابسته می کند. سپس قطع ناگهانی مصرف چای باعث بروز علائم ترک مانند سردرد، تحریک پذیری و خستگی می شود.
علاوه بر این، افرادی که از بیماری های حساس به استروژن مانند سرطان سینه، رحم و تخمدان یا فیبروم رحم و اندومتریوز رنج می برند، نباید چای سیاه مصرف کنند. زیرا این چای می تواند به عنوان استروژن عمل کرده و این بیماری ها را تشدید کند.
آخرین کلمه
با توجه به توضیحاتی که در مورد چای سیاه و سبز دادیم، نمی توان قضاوت کرد که کدام یک از دیگری بهتر است. بهترین انتخاب بستگی به ذائقه و علاقه شما دارد و با توجه به ویژگی ها و فواید و مضرات هر کدام می توانید چای سبز یا سیاه را انتخاب کنید.
طرفدار چه نوع چایی هستید؟
راه حل هایی برای زیبا و سالم ماندن
