بر اساس این گزارش به نقل از رویداد۲۴: اقتصاد ایران در دوران تحریم تقریباً به طور کامل ارتباط خود را با بازارهای اقتصادی جهانی از دست داده است. در حالی که سال گذشته به نظر می رسید ایران در تلاش برای احیای روابط با کشورهای همسایه در خلیج فارس و حل بحران هسته ای با غرب است، حمله اسرائیل به غزه بار دیگر اوضاع منطقه را نامشخص و متشنج کرد و نتیجه این شد. گشایش در روابط خارجی ایران اما نشد. قاسم محبعلی، مدیرکل سابق خاورمیانه و شمال آفریقا وزارت امور خارجه به تشریح موانع تجارت منطقه ای ایران پرداخت و معتقد است که حل مسئله هسته ای تنها راه رشد اقتصادی است.
بخشهای مهم این گفتگو را در ادامه میخوانید؛
جایی برای گسترش روابط اقتصادی با عربستان سعودی وجود ندارد
* ایران و عربستان هنوز در مرحله برقراری روابط دیپلماتیک هستند و چیزی جز این اتفاق نیفتاده است. با شرایط ایران، پایه های گسترش روابط اقتصادی با سعودی ها آماده نیست. سیاست بانکی عربستان تغییر نکرده است. عربستان اهداف بزرگی را دنبال می کند و به همین دلیل بازار ایران برای آنها جذاب نیست. از سوی دیگر ایران فرصت چندانی برای روابط اقتصادی با عربستان ندارد.
امارات متحده عربی نفت ایران را به حساب خود یا با واسطه می فروشد
* امارات متحده عربی از تحریم صادرات مجدد ایران سود زیادی برده است. امارات نفت ایران را به عنوان نفت امارات یا از طریق دلال می فروشد. رابطه امارات متحده عربی و ایران با دیگر همسایگان کاملا متفاوت است. امارات متحده عربی بازار سنتی ایران است. البته اماراتی ها هم از تحریم ما سوء استفاده می کنند. بسیاری از محصولاتی که امکان ارسال مستقیم به کشورمان وجود ندارد از طریق امارات متحده عربی به ایران ارسال می شود.
* رابطه با عراق پایدار نیست. یعنی بسیاری از مشکلات شما هنوز حل نشده است. همچنین رابطه عراق با آمریکا و به طور مشخص حضور نیروهای آمریکایی در این کشور به این معناست که ایران نمی تواند به آنها اعتماد 100 درصدی داشته باشد. مسائلی مانند کردها در شمال عراق و روابط سنی ها با دولت کنونی عراق و البته تبعات و آثار باقی مانده از جنگ هشت ساله، روابط ایران و عراق را در حالت تعلیق نگه داشته است.
بازار ایران برای همسایگان جذاب نیست
*تحریم ها، عدم عضویت در کنوانسیون های FATF و مقابله با غرب، توسعه و رشد اقتصادی را به تاخیر انداخته است. از سوی دیگر، محصولات تولیدی ایران کیفیت لازم برای صادرات به منطقه را ندارد و به همین دلیل نمی تواند رقابت جدی در تجارت منطقه ای داشته باشد. شرح این شرایط موید آن است که بازار ایران اساساً بازار کوچکی برای همسایگانش است و به همین دلیل طبیعی است که صادرات ایران حتی با صادرات کشورهای منطقه قابل مقایسه نیست، چه رسد به کشورهای توسعه یافته.
* نظام حاکم بر ایران بر ادامه شکل کنونی و دیدگاه متضاد غرب اصرار دارد در حالی که موانع یک دهه اخیر بر اقتصاد ایران آشکار و غیرقابل انکار است. این موانع نه تنها بر ساختار اقتصادی ایران، بلکه بر سیاست، جامعه و فرهنگ ایران تأثیر گذاشته است.
* در همه مسائل با بن بست عمیقی مواجه هستیم. «بازنگری جدی سیاست کلی» چیزی است که به هیچ وجه نباید نادیده گرفته شود. متأسفانه مشاهدات و نوع اداره کشور مردم را به این نتیجه تلخ سوق داده است که سیاستمداران عزم تغییر سبک تصمیم گیری خود را ندارند.