خوشبختانه این خطاها با حضور ربات های جراح در اتاق جراحی تحت کنترل در آمده است. ربات ها برای اولین بار در سال 1980 راه خود را به اتاق های جراحی باز کردند. رباتیک یا جراحی به کمک ربات، از طریق کاهش خطای انسانی، ارتقاء دقت ، به حداقل رساندن خطر عفونت و بسیاری مزایای دیگر ، محیط های جراحی را به فضایی امن تر تبدیل کرده اند.
اما تا چه حد می توان به این پیشرفت اطمینان کرد ؟ به طور مثال میتوان یک پروسه جراحی ، مثلا می توان عمل راینوپلاستی را به طور کامل به آن ها سپرد؟ جراحی با کمک ربات در سالهای اخیر عمومیت بیشتری پیدا کرده است. این فرایند نوعی جراحی حداقل تهاجمی است که سیستم های ربات را برای کمک به جراح در طول اجرای پروسیجر، در کل روند، تلفیق می کند. جراحان با استفاده از بازوهای رباتیک چندگانه می توانند ابزار تخصصی را از یک کنسول تحت کنترل قرار دهند. جراحان از یک سری کنترل کننده های دستی یا پایی برای کنترل بازوهای رباتیک و انجام پروسیجرها بهره می برند. سیستم های رباتیک اغلب به دوربین هایی مجهز هستند که یک میدان دید وسیع تری از محل جراحی را در اختیار جراح قرار می دهد. علاوه بر آن برخی نیز به دستگاه های IOT تجهیز شده اند تا نظارت زمان واقعی را برای عملکردهای حیاتی بدن بیمار فراهم نمایند.
حضور ربات در اتاق عمل به جراح این امکان را می دهد تا با سطح بالایی از دقت کار کند. رباتیک در جراحی، اتاق عمل را از چندین جهت به محیط امن تری تبدیل کرده است:
- حرکات دقیق و پیوسته یکی از مهم ترین مزایای حضور ربات در اتاق عمل است. ربات ها به گونه ای طراحی شده اند که حرکات آنها بسیار دقیق، پیوسته و کنترل شده بوده و همین امر، خطای انسانی را به حداقل می رساند. البته به یک نکته دقت فرمایید که ورود ربات ها به این عرصه دلیلی بر عدم دقت در انتخاب پزشک نیست. به بیانی ساده تر فردی که میخواهد دماغ خود را عمل کند ، باید یک دکتر خوب برای جراحی بینی خود انتخاب نماید ؛ نه اینکه صرفا به دلیل وجود ربات ، دیگر اهمیتی به این مسئله ندهد.
- حضور ربات ها در اتاق عمل ، فرایند جراحی را به یک پروسیجر کمتر تهاجمی تبدیل کرده است به این معنی که بیمار درد کمتری را تجربه کرده و دوره ریکاوری کوتاه تری را سپری خواهد کرد. برش های کوچک تر نیز باعث کاهش خطر عفونت و خونریزی می شود.
- میدان دید وسیع تر مزیت دیگری است که به واسطه حضور ربات های جراحی در اتاق عمل به دست آمده است. با این مزیت، مشکلات بالقوه به شکلی بهتر و با دقتی بالاتر شناسایی می شوند.
- دقت و کنترل حرکات سیستم های رباتیک باعث می شود که از دست رفتن خون در طول جراحی کمتر شده و این امر در پروسیجرهای پیچیده بسیار حائز اهمیت است.
آیا ربات های جراحی می تواند به طور کامل جای جراح را در اتاق جراحی بگیرد؟
شکی نیست که تکنولوژی در کاهش فشار و استرس در محیط جراحی و هموارتر نمودن جریان عملکرد جراح و نیز بهبود دادن کیفیت تصمیم گیری ها بسیار مفید واقع شده است ولی این بدان معنا نیست که تکنولوژی می تواند در آینده به طور کامل جایگزین جراح در اتاق جراحی شود چراکه ارتباط بیمار با جراح، رابطه ای است که برای هر بیمار، ویژگی ها و تعاریف منحصر به فرد خود را داشته و می تواند تاثیرات روانشناختی مهمی را در بیمار ایجاد کند.
بعلاوه، الگوریتم ها و ربات ها هیچگاه نمی توانند جایگزین روش های کاری غیر خطی پزشکان شوند. تشخیص، فرایندی است که با استفاده از الگوریتم ها قابل اجرا نمی باشد. در حرفه یک پزشک از داده ها، ارزیابی ها و تحلیل های کمیتی استفاده می شود. این امر در آینده به امری حیاتی تر تبدیل خواهد شد. فرایند توسعه تشخیص و درمان بیمار، امری تناوبی نیست. بلکه به توانایی حل مشکل وابسته است که الگوریتم ها و روبات ها هیچگاه از این توانایی برخوردار نخواهند بود.
آینده حضور ربات ها در اتاق عمل چگونه خواهد بود؟
با توجه به این حقیقت که پیشرفت تکنولوژی در حال تداوم است و اپلیکیشن های جدید برای سیستم های رباتیک همچنان در حال توسعه هستند، اینگونه پیش بینی می شود که در آینده ، سطح خودمختاری و عملکرد مستقل ربات ها افزایش یافته و با تلفیق آنها در هوش مصنوعی (AI) و سایر فناوری ها، سیستم هایی با واقعیت بیشتر، معرفی شوند. آینده حضور ربات در اتاق جراحی ، پروسیجرهای عمل با دقت و اثر بخشی بیشتر را به دست داده و نتایج رضایت بخش تر با عوارض جانبی کمتری را برای بیماران خلق خواهد نمود.
منبع : دکتر محمدی مفرد
