عباس عبدی در اعتماد نوشت: دو دیدگاه سیاسی همیشه با هم در تضاد هستند. سوال اصلی در نگاه اول این است که حق حاکمیت چه کسی است؟ اما مشکل اصلی نگاه دوم است.
اینجوری حکومت میکنی؟ البته طرفداران نگاه دوم نیز سعی می کنند فرد مناسبی را برای اجرای حکمرانی مطلوب بیابند. تمایز این دو دیدگاه در ادبیات دینی نیز آمده است. ظاهراً در جنگ جمال شخصی از حضرت علی (ع) پرسید: آیا ممکن است افرادی که در جبهه مقابل هستند (طلحه، زبیر و…) جعلی باشند؟ کدام یک پاسخ می دهد، شما شخص را به درستی می شناسید یا حق به شخص؟
در واقع همیشه کار صحیح و اینجا صحت یک کار مستقل از شخص است و فرد با او سنجیده می شود نه برعکس. شاید شنیده باشید که اصولگرایان در برخی موارد از این مضمون استفاده می کنند: «مهم است رئیس جمهور کیست». البته بین مردم تفاوت هایی وجود دارد، اما گفتنی است: «آیا مهم است که با کدام برنامه کشور را اداره کنیم؟ بنابراین، معیارها و معیارهای ما برای سنجش کارایی و قضاوت مهمتر از فرد است. این تفاوت بسیار مهم است. مثلاً امروز همه می بینیم که جناح حاکم و حامیانش در مورد برخی مسائل منفی سکوت کرده و یا حتی آنها را تایید یا توجیه می کنند.
اما در زمان دولت قبل مواضع بسیار حساسی در این موارد داشتند. تقریباً می توان گفت که اکثر مواضع فعلی آنها در مورد پدیده های مشابه برخلاف مواضع قبلی آنهاست. در فساد اداری و مالی، در سیاست خارجی، در سیاست ها و شاخص های اقتصادی و تورم و…، در رقص و آواز، در حلال و حرام و حلال و… این رویکرد رعایت شده و تابع منطق دوگانه است. اخلاق، سیاست و غیره برای آنها آنقدر نسبی هستند که درستی یا نادرستی خود را با فاصله و نزدیکی به خود می سنجند. یک روز تیترهایی علیه روابط با عربستان منتشر می کنند و روز دیگر طوری جلو می برند که گویی مواضع گذشته هیچ ارتباطی با آنها ندارد.
یک روز از گرانی شکایت می کنند و دولت را مقصر می دانند، روز دیگر آن را فراموش می کنند یا آن را به گردن اعمال و گناهان مردم می اندازند. یک روز بر اثر حرکات موزون یا رقص چند دختر در زمان شهردار قبلی، رسوایی به پا می شود که گویی بزرگترین انحراف اخلاقی تاریخ رخ داده است و روز دیگر شاهد برنامه ای با حضور مردم هستیم. در یک سطح بالاتر، و در بیشتر موارد سکوت می کنند. یک روز در برابر افزایش قیمت ارز شورش می کنند و آن را مشکل اصلی می دانند و روز دیگر حتی در صورت افزایش سریع قیمت ارز، کاملا سکوت می کنند.
بدترین بخش این دوگانگی، ابزاری شدن دین است. در واقع گزاره های دینی ابزاری برای وارونه جلوه دادن حقیقت می شوند. به راحتی جملاتی را به امام زمان نسبت می دهند که باعث ذلت آنها می شود. دین و پیشنهادات آن را از دریچه جایگاه و منافع خود می بینند. به همین دلیل، یکی از مهم ترین پیشنهادات علیه آنها این است که گفتار و عملکرد قبلی خود را با گفتار و عملکرد فعلی در شرایط کاملاً یکسان مقایسه کنند.
البته همیشه این احتمال وجود دارد که نظر مردم و سیاستمداران تغییر کند، اما باید به صراحت بگویند دلیل آن چیست. باید دلیل معقول و متعارفی را ذکر کنند. این گونه تناقضات را ساکت نکنید. این چشم انداز فاقد برنامه ریزی و آینده نگری است. برنامه آنها فقط حفظ خود و منافع دوستانشان است. قبل از رسیدن به دولت، آنها یک سری برنامه های ضد فساد را اجرا می کنند و حتی با نادیده گرفتن قوانین رویه ای، دادگاه های تقریباً متروکه ای تشکیل می دهند.
اما وقتی خودشان در راس امور قرار می گیرند، تا مدت ها فساد افراد منصوب را نمی بینند، پس از آشکار شدن فساد، ابتدا از متهم دفاع می کنند، سپس دیگران را توجیه و مقصر می دانند و در نهایت سکوت می کنند. در حالی که به همین دلیل چندین نفر اعدام و یک سری افراد به زندان افتادند که اغلب در محاکمه های بعدی و محاکمه های جدید تبرئه می شدند. این منطق مضاعف و تمرکز بر فرد و نه حق در روابط خارجی نیز دیده می شود.
برای هر کدام از شغل هایشان نمونه ای از گوشه ای از دنیا پیدا می کنند تا کارشان را توجیه کند. آنها به چین در اعدام ها، در سانسور و رسانه ها به کره شمالی، در ناامنی و تعداد زندانیان به آمریکا، در حضور اعتراضات به فرانسه، در تورم به ونزوئلا و ترکیه، در فقر به یمن و غیره اشاره می کنند. راه حل عبور از این وضعیت، نقد و نفی این دوبینی است. از آنجایی که خودشان این موضع را در مقابل دولت قبل نقد کردند، فکر می کنند منتقدانی مثل من از همین منظر نقد خواهند کرد. در حالی که من کم و بیش منتقد سیاست ها و عملکردها هستم نه منتقد مردم. به همین دلیل است که انتقادات زیادی به سیاست های مشابه در هر دو دولت وارد کرده ام. این دیدگاه شخص محور و نه راست محور خطرناک و مضر است.
