مشاغل سفید با پول سیاه تجار ایرانی و عراقی با چالش مبادلات ارزی روبرو هستند

بازار؛ گروه استان ها: عراق همسایه ای است که ایران در دوران تحریم به آن لطف نشان داده است. اگر ایران بین 2 تا 3 میلیارد دلار به صورت فصلی به عراق صادرات داشته باشد چه؟ حجم کل تجارت ایران با عراق به حدود 10 میلیارد دلار در سال می رسد که رقم زیادی نیست. این در حالی است که ایران حاضر به همکاری 20 میلیارد دلاری با عراق برای دو برابر شدن حجم مبادلات تجاری خود با این کشور است.

به گفته فعالان اقتصادی تجار ایرانی، تعهدات و تحریم های مبادله ای که تجارت و در راس آن جلوگیری از تسعیر ریال را تحت الشعاع قرار می دهد، دست به دست هم داده است تا مبادلات تجاری با حجم کمتر و حضور ارز انجام شود. رقبا از جمله ترکیه در این زمینه جدی تر می شود.

به گزارش خبرنگار بازار؛ تجار ترک و عراقی می توانند به راحتی حواله های بانکی را برای همکاری با یکدیگر انجام دهند و دولت عراق ارز مورد نیاز برای واردات از ترکیه را با قیمت های ترجیحی، 20 درصد کمتر از بازار، فراهم می کند. در همین حال، ریال از بازار خارج می شود. واحد پول عراق است.

ترکیه یکی از رقبای ایران برای تسخیر بازارهای عراق در بسیاری از محصولات است و اگر مشکلات صادرات ایران به عراق حل نشود، سهم ترکیه افزایش خواهد یافت.

به نظر می رسد که عراق ایران را به عنوان یکی از شرکای اصلی تجاری خود به رسمیت نمی شناسد. در شرایطی که ایران می خواهد از ظرفیت کشور همسایه عراق برای صادرات با هزینه کمتر و کاهش هزینه های نقل و انتقال ارز در دوران تحریم استفاده کند.

این رفتار را می توان در آمار تجارت ایران و عراق درک کرد. بر اساس این ارقام، طی شش ماهه اول سال 1402، صادرات ایران به عراق به 4.5 میلیارد دلار رسیده است. در حالی که صادرات عراق به ایران از 150 میلیون دلار فراتر نمی رود.

در سال 1401 عراق دومین مقصد صادرات ایران بود. یعنی پس از چین با سهم 27.43 درصد، عراق با 19.26 درصد در جایگاه دوم قرار گرفت و از سوی دیگر دولت عراق ایران را در زمره آخرین مقصد صادراتی خود قرار داده است.

بر اساس گزارش اتاق بازرگانی؛ دولت عراق حدود 58 درصد از صادرات خود را به چین و هند انجام می دهد و حتی تجارت کمی با ایالات متحده را بر همسایه خود، ایران ترجیح می دهد. بنابراین بیش از 3 میلیارد دلار به این کشور صادرات دارد.

با محدودیت‌هایی که ایالات متحده برای تجارت عراق با ایران در دوران بایدن ایجاد کرده بود، عراق تمایل چندانی به استفاده از ظرفیت‌هایی که ایران در گذشته می‌توانست ارائه دهد، ندارد.

تعهد مبادله نگران کننده است

رئیس اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی عراق را یکی از کشورهای هدف صادرات ایران می داند و به بازار می گوید: در حال حاضر این معاملات در حال انجام است اما بیشترین نگرانی در مبادلات مالی و تعهد ارزی است و این بزرگترین بحثی است که وجود دارد. مواجه است: جایی که صادرکنندگان در آن قرار دارند.

کاظم شیردل از این نظر اذعان می کند: برکسی پوشیده نیست که از نظر صادرات مزیت های زیادی داریم، اما موضوع اصلی نگرانی در مورد تعهدات ارزی است که همچنان مشکلی لاینحل برای همه صادرکنندگان است.

وی توضیح می دهد: مثلاً از نظر اسباب کشی رقیب اصلی ما ترکیه است اما مثل ما نگران رفع تعهد مبادله ای نیست!

رئیس اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی: عراق علاقه مند به استفاده از محصولات ایرانی است و به همین دلیل این موضوع به ما امکان رقابت در بازار را می دهد، اما تا زمانی که بحث تعهدات مبادله ای و راه تسریع در نقل و انتقال ارز هموار نشود، مشکل ایجاد می شود. ادامه هید. همچنان قوی خواهد بود

وی ادامه داد: تجار و بازرگانان ایرانی به دلیل پرداخت تعهدات ارزی خود از مبالغ ریز و درشت رنج می برند، در حالی که ترکیه حتی به صادرکنندگان خود جوایز صادراتی اعطا می کند.

وی با اشاره به اینکه ایران محصولات مناسبی برای صادرات به عراق دارد، ادامه می دهد: عراق علاقه مند به استفاده از محصولات ایرانی است و به همین دلیل این موضوع به ما امکان رقابت در بازار را می دهد اما تا زمانی که بحث تعهدات صادراتی به صورت ارزی حل نشود. راه تسریع در تبادل روان ارزها به همین شکل باقی خواهد ماند.

رئیس اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی خاطرنشان می کند: خوشبختانه چندی پیش با حضور رئیس کل بانک ملی در مشهد، وی قول های مساعدی را برای رفع این مشکل اعلام کرد که بخشی از آن مربوط به تجارت ما بود. روابط ریالی با کشورهای همسایه است، بنابراین امیدواریم این وعده محقق شود زیرا در این صورت می توانیم صادرات خود را دو برابر کنیم.

کارهای تولیدی مشترک

نایب رئیس کمیسیون صادرات اتاق بازرگانی مشهد نیز در گفت و گو با بازار اظهار داشت: طرفین روابط اقتصادی در عراق نگران ادامه همکاری با تجارمان و خرید محصولات ایرانی هستند.

نایب رئیس کمیسیون صادرات اتاق بازرگانی مشهد: پولی که خارج از شبکه بانکی به ایران ارسال می شود، پول سیاه نامیده می شود و بنابراین در آینده ای نه چندان دور سیستم کنترلی عراقی ها قطعا افزایش خواهد یافت و بنابراین دولت عراق از این نوع انتقال پول جلوگیری خواهد کرد و در نتیجه شاهد مشکلات بیشتری برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان ایرانی خواهیم بود.

سید مرتضی آقا میرزاده اذعان می کند: به پولی که خارج از شبکه بانکی به ایران ارسال می شود، «پول سیاه» می گویند و به همین دلیل در آینده ای نه چندان دور سیستم کنترلی عراقی ها قطعاً افزایش خواهد یافت و به همین دلیل دولت عراق از خودداری می کند. این نوع انتقال پول مورد نیاز است و بنابراین شاهد مشکلات بیشتری برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان ایرانی خواهیم بود.

وی می گوید: به نظر من برای تسهیل این موضوع می توان با ایجاد مناطق صنعتی مشترک در مرز و زمین صفر بین ایران و عراق یا ایران و افغانستان و همچنین هر جا که مرز زمینی مشترک با کشورهای همسایه داشته باشیم مناطق آزاد ایجاد کرد. ، بنابراین ما می توانیم کالا را تجارت کنیم. حتی اگر با عراقی ها همکاری کنیم، تولید می کنیم و به مصرف کننده تحویل می دهیم و مبادلات مالی در همان مناطق انجام می شود.

آقا میرزاده می گوید: در مناطق آزاد خیلی راحت می توانید یک شرکت مشترک المنافع عراقی و ایرانی تشکیل دهید و آنها در قلمرو خودشان باشند و ما هم در منطقه خودمان باشیم و بتوانیم کارهای خود را انجام دهیم. آنجا تبادل می کند.

سایه تحریم ها در قالب انتقال ارز

حسین برزگری کارشناس حوزه اقتصاد در گفت و گو با بازار اظهار داشت: اگرچه آمار و روابط سیاسی و اقتصادی ایران و عراق نشانه های مثبت و رو به رشدی را نشان می دهد و استقبال مردم عراق از محصولات ایرانی خوب است، اما موضوع مبادلات ارزی در حال حاضر یکی از مشکلات و موانع اصلی بر سر راه تجار است.

وی با اشاره به اینکه تجار عراقی اجازه ندارند از ارز رسمی برای تجارت با ایران، روسیه و سوریه استفاده کنند، اذعان می کند: این به دلیل تحریم ها و فشارهایی است که آمریکا به عراق وارد می کند.

برزگری به ما می گوید: عراقی ها نمی توانند از ارز حاصل از صادرات نفت در تجارت با ایران استفاده کنند و باید از ارز آزاد استفاده کنند که در برخی موارد اختلاف نرخ این دو ارز بین 8 تا 20 درصد است و در این بین تعدادی بانک‌هایی که چارچوب تحریم‌های آمریکا را اعمال نکرده‌اند از سهمیه تخصیص ارز خارج شده‌اند.

این کارشناس اقتصادی به ما می گوید: متأسفانه با وجود صادرات چه در زمینه گاز و چه کالا، نمی توانیم پول خود را از عراق به دلار و سایر ارزهای بین المللی دریافت کنیم و این موضوع به دلیل فشارهای آمریکا به چالش بزرگی تبدیل شده است. .Es.

وی می گوید: باید پول و درآمد حاصل از صادرات را با دوری از تحریم ها و حواله های بانکی فراوان به کشور برگردانیم که این خود هزینه های زیادی را برای ما به همراه دارد.

برزگری ادامه می دهد: به عنوان مثال در این مسیر باید از بانک های عراقی به عمان پول منتقل کنیم.

مکانیزم ریالی دریایی طراحی و تعریف شده است

مشکل مبادله ارز ایران و عراق را برای تجار ایرانی زیان آور دانسته و اظهار می دارد: این مشکل باعث افزایش هزینه برای تجار ایرانی شده و در نتیجه باعث می شود در آینده قدرت خود را در بازار رقابتی منطقه از دست بدهیم.

استفاده از ریال در خارج از کشور

استفاده از ریال «فات‌شور» برای استفاده در بازارهای افغانستان و عراق و تجارت با این کشورها یکی از خواسته‌های دیرینه بازرگانان خراسانی و افغانستانی است که رئیس کل بانک مرکزی ایران ماه گذشته در سفر به خراسان رضوی و در صحن علنی فعالان اقتصادی این استان قول داده اند که تا پایان سال جاری راه اندازی شود.

محمدرضا فرزین ماه گذشته چالش رفع تکلیف ارزی صادرات ریالی به برخی کشورهای همسایه را یکی از دغدغه های فعالان اقتصادی برشمرد و در این راستا قول رفع این مشکل را داد.

وی با اشاره به اینکه سازوکار ریالی فراساحلی طراحی و تعریف شد، گفت: این سازوکار برای تسویه صادرات و واردات کالا و خدمات طراحی شده و با استفاده از آن چالش صادرات ریال و رفع تکلیف ارز تعیین می شود. در تجارت با کشورهایی مانند افغانستان و عراق.

فرزین طرح مذکور را برگرفته از تجربه ثابت شده سایر کشورها دانست و اظهار داشت: ارزهای فراسرزمینی از جمله ابزارهایی است که برخی کشورها با هدف توسعه استفاده از پول ملی خود در تجارت و همچنین مدیریت هزینه های ارزی خود از آن استفاده می کنند.

وی اذعان داشت: اعطای مجوز تجارت ریالی با کشور افغانستان به فعالان اقتصادی خراسان رضوی موضوعی موقت و خارج از چارچوب خواهد بود که موجب اختلال در نظام پولی کشور می شود. بنابراین بانک مرکزی به دنبال اجرای سازوکاری برای انجام معاملات بلندمدت ریالی است که البته در چارچوب مقررات و نظارت است و این امر از طریق اجرای ریال برون مرزی انجام خواهد شد. طرح.