انقلاب فرهنگی ایران مجموعه‌ای از حوادثی است که در سال‌های 1359 تا 1362 در آموزش عالی ایران رخ داد و پس از آن دولت جمهوری اسلامی ایران معلمان و دانش‌آموزانی را پاکسازی کرد. رویکرد انقلابی داشته باشد.
گفتن فردا | تصویر ثبت شده در سال 1359 در جریان انقلاب فرهنگی در دانشگاه های ایران. انقلاب فرهنگی مجموعه اقداماتی بود که از سال 1368 تا 1378 در ایران رخ داد و منجر به پاکسازی دانشگاه ها از افراد دگراندیش به گفته نیروهای انقلابی شد.
در اوایل دهه 40، انقلابیون ایران غالباً از سرنگونی رژیم پهلوی صحبت نمی کردند و بیش از هر چیز می خواستند جامعه و حکومت شاه را اصلاح کنند. علی امینی نخست وزیر تا آن زمان در دی ماه 1340 نزد آیت الله خمینی رفت و مطالبات خود را مطرح کرد.
هدف آیت الله خمینی اصلاح جامعه بود. یکی از بحث های آن جلسه، رواج بی دینی در جامعه و به ویژه در دانشگاه بود. صحبت های ایشان این بود: «مسئله اول دانشگاه هاست، نمی دانم چه ارتباطی بین بی دینی و بداخلاقی با دانشگاه ها وجود دارد، چه ارتباطی بین این دو موضوع وجود دارد، کسانی که دانشگاه می روند و فارغ التحصیل می شوند واقعاً از نظر اخلاقی ضعیف هستند. و دین.واقعا ضد اخلاق و ضد دین هستند.چه ارتباطی بین این موضوع وجود دارد؟من هنوز متوجه نشدم.شما این وضعیت را از اساتیدشان می بینید؟از محیط دانشگاه است؟از وضعیت حکومت؟بالاخره از هر منبعی پرهیز کنید.این دانشگاه شوخی نیست.اگر کتابهایش کم سواد هستند،اگر اساتیدش کم سواد هستند،اگر فضای دانشگاه اینگونه است باید به این جوانان رسید. آینده سازان کشورمان».
در آن زمان چهره هایی مانند سید حسین نصر که ارتباط خوبی با روحانیون و دربار داشتند، حتی خواهان اسلامی شدن علم بودند. حتی خود محمدرضا شاه هم از نوعی بومی شدن و بازگشت به خود در روند مسائل علمی و فرهنگی صحبت می کرد، اما به دلیل استقلال نسبی دانشگاه ها و روابط گسترده سیاسی و فرهنگی با غرب، تغییرات اساسی ایجاد نشد. ممکن است. در محیط دانشگاه و در نهایت چند واحد اضافه شود. تاریخ تمدن اسلامی محدود به درس بود.
پس از انقلاب ایران طبیعی بود که فضای دانشگاه با دوران پهلوی متفاوت بود و انقلابیون نیز با همین اندیشه خواستار پاکسازی دانشگاه ها از وجود اساتید و کتب و علوم فاسد شدند. امام خمینی در دوره ای از نهضت آزادی که آن را انتقام غیرانسانی توصیف کردند، پاسخ دادند: «اصرار دارند که دانشگاه ها باز شود… خب دانشگاه ها شما را اخراج کردند». این شما هستید که می گویید احکام قرآن غیر انسانی است.
از سوی دیگر بیش از 50 درصد اعضای سازمان های چپ از دانشگاه ها بودند و گروه های متعددی مانند حزب توده، فدائیان، لیبرال ها و مجاهدین خلق در دانشگاه ها فعال بودند. به همین دلیل پس از استعفای دولت وقت، دانشگاه ها از عناصر مرتبط با شرق و غرب پاکسازی شد.
امام خمینی (ره) در پیام نوروزی خود فرمودند: اندیشه انقلاب اسلامی باید در همه دانشگاه‌های ایران مطرح شود تا اساتیدی که مربوط به شرق یا غرب هستند پاکسازی شوند و دانشگاه به محیطی سالم تبدیل شود. برای تدریس علوم عالی اسلامی».
ابوالحسن بنی صدر، رئیس جمهور وقت، که نقش مهمی در سیاست های دولت انقلاب داشت، از اولین کسانی بود که ایده انقلاب فرهنگی را اجرا کرد. وی در روزنامه جمهوری اسلامی نوشت: بر عهده شورای انقلاب است که عزم خود را نشان دهد و بدون معطلی تصمیم خود را اجرا کند. امروز نظم شرط تداوم انقلاب و حیات ملی ماست و باید با روحیه انقلابی گری و عزم راسخ برقرار شود. دانشجویان مسلمان وظیفه خود بدانند که شورای انقلابی مصوب را در محضر امام اجرا کنند و نه تنها در درگیری ها پیشقدم نشوند، بلکه از هرگونه درگیری جلوگیری کنند تا در صورت تعطیل نشدن سه روز ستاد، اقدام کنند. خواهد شد با توجه به سفارش.
اولین درگیری خشونت آمیز در جریان انقلاب فرهنگی
اندکی پس از این سخنان، درگیری شدیدی در شهر تبریز در تاریخ 5 فروردین 1359 رخ داد. در پی سخنرانی هاشمی رفسنجانی در دانشگاه تبریز و درگیری در این دانشگاه، «دانشجویان مسلمان پیرو خط امام» را اشغال کردند. ساختمان مرکزی اعلام کرد تا زمانی که دانشجویان، اساتید و کارکنان دانشگاه اخراج نشوند از ساختمان مرکزی خارج نخواهند شد.
انقلاب فرهنگی در چه تاریخی اجرا شد؟
در پی این درگیری، دانشگاه های سراسر کشور صحنه اعتراضات، درگیری ها و تحصن های مختلف شد و برخی از دانشگاه های دیگر نیز به اشغال نیروهای دانشجویی خط امام درآمد. این اتفاقات تظاهرات پیروان او را در حمایت از اخراج اساتید سکولار، چپ و لیبرال برانگیخت و شورای انقلاب انقلاب فرهنگی را در دوم اردیبهشت 1359 اعلام کرد.
هاشمی رفسنجانی در خاطرات خود درگیری ها و نتایج آن را این گونه بیان می کند: «اصولاً اختلاف نظری وجود نداشت که نظام آموزشی دانشگاه ها اصلاح شود و این مکان ها از عناصر وابسته پاکسازی شود؛ به همین دلیل، بیشتر شد. در مورد شکل و نحوه انجام این کار بحث و تبادل نظر شد و در نهایت با موافقت امام (ره) مقرر شد به گروه های سیاسی مهلتی سه روزه داده شود تا ستاد عملیاتی خود را از دانشگاه ها خارج کنند. امتحانات تا 23 خرداد به پایان می رسد و پس از آن باید برنامه هایی برای آماده سازی نظام آموزشی جدید بر اساس موازین اسلامی و انقلابی تدوین شود و هرگونه جذب در دانشگاه ها نیز متوقف شود و سپس طبق مقررات جدید دانشجو پذیرش شود. استانداردها.”
تاریخ بازگشایی دانشگاه ها پس از انقلاب فرهنگی
پس از این اظهارات ستادی به نام ستاد انقلاب فرهنگی تشکیل شد و این ستاد با عضویت افرادی مانند عبدالکریم سروش و ربانی املشی، شورای عالی انقلاب فرهنگی نام گرفت. شورای عالی انقلاب فرهنگی در بهار سال 61 دانشگاه ها را بازگشایی کرد، اما تغییرات مهمی ایجاد کرد. عبدالکریم سروش اعلام کرد که دانشگاه‌ها باید «بوی اسلام را بیابند» و با هدف اسلامی‌سازی علوم و مردم بازگشایی شدند.
طبق قانون جدید، معلمان و دانش آموزان باید برای تأیید صلاحیت خود برای تحصیل علوم انتخاب می شدند. با توجه به فضای انقلابی سال های ابتدایی پیروزی انقلاب، در آزمون صلاحیت افراط و تفریط فراوانی صورت می گرفت و گاه اتفاقاتی می افتاد که مثلاً از معلمان ریاضی، پزشکی و علوم، فنون فقه پرسیده می شد. و زبان عربی در حین گزینش ها و بسیاری به دلیل ندانستن فقه مردود شدند. برخی به دلیل فعالیت های سیاسی و سابقه خانوادگی کنار گذاشته شدند. همین امر باعث شد چندین استاد و نخبگان علمی در ایران مهاجرت کنند و گاه خانه نشین شوند.
