به گزارش آرمان ملی آنلاین به نقل از ایلنا؛ جعفر توفیقی در این سخنرانی با اشاره به فراز و نشیب های استقلال دانشگاه ها در ایران گفت: پس از انقلاب اسلامی تقریباً تمامی هیئت های امنای دانشگاه ها منحل و شوراهای سه نفره جایگزین شدند. البته آن انحلال دلایل خاص خود را داشت. اما با تشکیل ستاد انقلاب فرهنگی، تمرکز در دانشگاه ها ادامه یافت و اساسنامه و اساسنامه ای که متعاقباً صادر شد، به سمت تمرکز بیشتر دانشگاه ها پیش رفت.
وی با بیان اینکه با تشکیل دولت اصلاحات در سال 1376 و روی کار آمدن مصطفی معین به وزارت، استقلال دانشگاه ها و آزادی علمی به مهم ترین پارادایم وزارت علوم تبدیل شد، گفت: در این راستا بسیاری از مسائل مطرح شده است. تلاش های انجام شده مسئله استقلال و آزادی دانشگاه تئوریزه شده است، در این چارچوب مطالعات علمی و همچنین تجارت جهانی انجام شده است. در سازمان جهانی یونسکو نیز جلساتی در این خصوص برگزار شد که نشان از دعوت جهانی به این موضوع داشت.
این استاد دانشگاه تربیت مدرس ادامه داد: این حرکت از همان زمان شروع شد و در همین چارچوب اقداماتی انجام شد. به عنوان مثال کمیته انتخاب استاد که صلاحیت های عمومی اساتید را بررسی می کرد به دانشگاه ها منتقل شد. در سال 1979، دانشگاه ها مسئولیت برنامه ریزی کلاسی را بر عهده گرفتند که امکان تنوع دروس و رشته های دانشگاهی را از بین برده بود. موضوع ترفیع معلم نیز به دانشگاه ها واگذار شد.
وی پس از اشاره به اینکه از سال 76 این تفکر که نظام آموزشی، علمی و فناوری کشور نیازمند تحول ساختاری است در وزارت علوم شکل گرفت، تصریح کرد: در این راستا تجربیات جهانی و بررسی ساختارهای سایر کشورها مورد بررسی قرار گرفت. . انجام شد. در کنار این بررسی‌ها، وزارت علوم اختیارات خود را به دانشگاه‌ها تفویض کرد، هرچند سیاست‌های حمایتی را برای دانشگاه‌های تازه تأسیس یا کم‌ممتاز نیز اعمال کردیم.
وی افزود: در سال 1358 مطالعات تحول ساختاری به پایان رسید و در قانون برنامه سوم توسعه، وزارت فرهنگ و آموزش عالی به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تبدیل شد. همچنین بر اساس ماده 10 قانون جدید وزارت علوم، کلیه اختیارات وزارت علوم به هیأت‌های دانشگاهی منتقل و شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری (ATF) زیر نظر ریاست جمهوری تشکیل شد. رئیس جمهور تا وزارت علوم بتواند نقش بین بخشی در سیاست های علمی کشور داشته باشد.
به گفته وزیر سابق علوم، این تلاش ها ادامه داشت تا اینکه با قانون برنامه چهارم توسعه، بحث استقلال دانشگاه ها به یک پدیده ملی تبدیل شد. در این چارچوب، در بند الف ماده 40 این قانون، دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی از کلیه قوانین و مقررات کشور مستثنی بوده و اداره دانشگاه باید بر اساس مصوبات هیئت امنا که باید به تصویب برسد، انجام شود. توسط وزیر علوم که حتی در آزادترین کشورها هم اتفاق نمی افتد. این موضوع به تایید شورای نگهبان نیز رسید.
توفیقی اضافه کرد: این موضوع در قانون برنامه پنجم توسعه نیز تایید شده و تبدیل به قانون و مصوبات دائمی کشور می شود، اما با تغییر بخشی از نظام سیاسی کشور در سال 1383، شرایط به گونه ای دیگر تغییر می کند. استخدام کادر دانشگاهی حتی از وزارت علوم و شورای عالی انقلاب فرهنگی با عنوان کادر علمی استخدامی کنار گذاشته شد. همچنین آیین نامه ارتقای مقام معلم به شورای عالی انقلاب فرهنگی ابلاغ شد.
وی با بیان اینکه در سال 76 تا 84 شاهد دوران طلایی در بحث استقلال دانشگاه بودیم، خاطرنشان کرد: با دستور مصطفی معین به عنوان وزیر علوم وقت، انتخاب روسای دانشگاه ها انتخابی شد و روسای دانشگاه ها انتخاب شدند. توسط اساتید دانشگاه مذکور منصوب و توسط هیئت مدیره آن پیشنهاد گردیدند.
در ادامه این نشست علی فرازمند استاد دانشگاه تهران با تاکید بر اینکه دانشگاه باید مستقل باشد زیرا دانشجویان بر آن نظارت دارند، گفت: دانشگاه خودکنترل و خودنظم است بنابراین قاضی بهتر از این برای دانشگاه وجود ندارد. . نسبت به خود دانشگاه
وی با بیان اینکه فلسفه وجودی دانشگاه مبتنی بر استقلال و آزادی آکادمیک است، اظهار داشت: جوهر دانش مبتنی بر نوع دوستی است. بنابراین در کنار بحث نخبگی باید به بحث بلوغ نیز توجه کرد.
همچنین در این نشست، نسرین نورشاهی، استاد پژوهشکده برنامه ریزی و پژوهش آموزش عالی به تشریح تحقیقات انجام شده توسط پژوهشکده برنامه ریزی و پژوهش آموزش عالی درباره مفهوم سازی مسئولیت اجتماعی دانشگاه های ایران پرداخت.
در پایان این جلسه مصطفی معین وزیر علوم، تحقیقات و فناوری دولت اصلاحات در پاسخ به اظهارنظر برخی از حاضران در خصوص بی انگیزگی و ناامیدی دانشگاهیان از وضعیت کشور و وضعیت علمی کشور. . جامعه یادآور شد: بی انگیزگی و ناامیدی مشکلی رایج در جامعه است اما انتظار نمی رود جامعه دانشگاهی و نخبگان از آن رنج ببرند. هر چه وضعیت تاریک تر و پیچیده تر شود، هر فرد نخبه باید انگیزه بیشتری برای رهایی از آن موقعیت داشته باشد.
وی با تاکید بر اینکه با افزایش علم و آگاهی باید احساس مسئولیت در افراد افزایش یابد، گفت: استقلال تحصیلی و آزادی علمی با مسئولیت اجتماعی مرتبط است. شرط رشد علمی، مبنای اجتماعی و اخلاقی است و به همین دلیل پس از مسئولیتم در وزارت علوم، شروع به ساختن موسسات و فعالیت در حوزه نهادهای عمرانی کردم.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه جامعه مدنی در ایران ضعیف است، گفت: اگر دانشگاهیان برای مدتی مسئولانه رفتار کنند و در نهادها فعال شوند و بتوانند جوانان را جذب کنند، آینده در دستان مردم خواهد بود. در غیر این صورت با بی مسئولیتی دانشگاه و عقب نشینی مردم نمی توان انتظار تغییری داشت.
