بانک مرکزی در بخشنامه ای به شبکه بانکی دستورالعمل اجرایی اعطای تسهیلات خرد را ابلاغ کرد. در این بخشنامه آمده است: از تاریخ ابلاغ این بخشنامه، بانک ها و موسسات اعتباری موظف به اعطای تسهیلات خرد بر اساس شرایط، امتیاز اعتباری، رتبه اعتباری داخلی و سقف اعتباری مشتریان در قالب قرارداد فروش اقساطی هستند. ، اجاره با شرط تملک، مرابحه، برای بازپرداخت قرض و قرض مشتری.
همچنین در این بخشنامه آمده است: اعطای تسهیلات در قالب «کارت اعتباری مرابحه» حداکثر تا سقف سیصد میلیون تومان در سطح کلیه موسسات اعتباری، به هر متقاضی واجد شرایط در چارچوب ضوابط مربوطه مجاز است. در محدوده تسهیلات خرد به متقاضی در هر موسسه.
همچنین در هنگام اعطای اعتبارات خرد به مشتری بدون سابقه یا رتبه اعتباری، موسسه اعتباری بسته به سطح درآمد مشتری و توانایی پرداخت اقساط، می تواند حداکثر دو مورد از اوراق و ضمانت های مقرر را دریافت کند. تا 100 میلیون تومان در سطح تمامی موسسات اعتباری خدمات خرد اعطا می کنند. از سوی دیگر تاکید می شود که دریافت ضمانت نامه نقدی از مشتری در قالب انواع سپرده ممنوع است.
مردم چه می گویند؟
اگرچه این وام و تسهیلات آن مانند کاهش تعداد ضامن ها یا پرداخت فوری مبلغ یا افتتاح حساب به صورت پیش فرض برای برخی افراد مساعد و مفید باشد اما اهالی کوچه و بازار در این مورد نظرات دیگری دارند. .
مرتضی تاجر است و به خبرنگار روزنامه کیهان گفت: این حرکت بانکی بیشتر جنبه کاسبکاری دارد، کسی که 750 میلیون یا بیشتر دارد چرا باید این مبلغ را در بانک بگذارد تا 300 تومان وام بگیرد، خوب شما بروید بخرید. و یک واحد 75 متری را بفروشید یا مثلاً بازسازی یا تکمیل کنید، آن را بفروشید و درآمد بیشتری کسب کنید.»
مصطفوی کارمند است. او می گوید: تجربه من از این وام خوب بود. خانه ام را فروخته بودم و حدود 700 میلیون کمتر برای خرید خانه جدید داشتم. مبلغ 2 میلیاردی را که از فروش خانه به دست آوردم یک ماه به نام خودم و همسرم واریز کردم و بعد از یک ماه هرکدام 300 میلیون وام گرفتیم و 600 میلیون به دست آوردیم. البته هزینه ها برای ما سنگین است. اما ارزشش را دارد؛ چون خونه ای که عوض کردیم روز به روز داره بالا میره. علاوه بر این، می‌توانستیم مدت زمان مشابهی را برای مدت طولانی‌تری بخوابیم تا پرداخت‌ها برایمان سبک‌تر شود. اما چون امکان پرداخت اقساط یک ماهه را داشتیم، همین شرایط را انتخاب کردیم.»
مهران دردشتیان نظر دیگری دارد: بدی این وام این است که علاوه بر حقوق باید ضمانت نامه معتبری هم داشته باشید. در صورت وجود فیش حقوقی، هدف ضامن چیست؟ در این زمان مشکلات آنقدر زیاد است که هیچکس نمی تواند برای دیگری ضامن باشد.»
نظرمحمد ارونقی، شهروند تهرانی، نظر دیگری دارد: «فکر می کنم وام مفید است، اطلاعات این سایت مربوط به سقف وام است، جدول مربوط به این وام را جستجو کنید، می بینید که می توانید یک وام دریافت کنید. وام مناسب برای شما با سپرده تا جایی که می توانید؛ مثلاً با سپرده 50 میلیونی یک ماهه می توانید 20 تومان وام شش ماهه بگیرید.
رضا ایزدیار مستاجر است و می گوید: 500 میلیون تومان موجودی و 500 میلیون تومان دیگر به صورت پیش پرداخت یا رهن از طرف مالک دارم و می خواهم پولی را که در اختیار دارم به بانک ملی واریز کنم و چه زمانی. با درخواست وام برای سال آینده از تورم و افزایش قیمت ودیعه مسکن عقب نمی مانم، اقساط را هم با ماه های بیشتر برای سپرده گذاری تعدیل می کنم و کمی صبر می کنم؛ اما هر چه هست همین است. بهتر از اجاره‌های گزاف، انگار پول‌هایمان را می‌ریزیم.»
سهیلا داوری معتقد است: در بسیاری از کشورها تمرکز بانک ها بر اعطای وام های خرد و خرد به عوام جامعه است که با این روش سود بانک 100 درصد تضمین می شود؛ زیرا ریسک سرمایه گذاری بانک تقریباً صفر است. اما با بررسی عملکرد گذشته بانک هایمان به این حقیقت تلخ پی می بریم… وام های کلان به افراد خاص!».
خانم لواسانی همچنین نسبت به عملکرد بانک ها بدبین است و می گوید: بانک ها بدون استثنا وام می دهند، اول به مدیران، دوم به کارمندان خودشان، سوم به مؤسسات، چهارم به اعضای خانواده و افراد تحت تکفل… در نهایت اگر وجود داشته باشد. هر چی مونده به مشتری و سپرده گذار بقیه هم فیامن الله… اگه چیز دیگه ای هست بنویس!”
جواد غلامی نیز این دیدگاه ها را مانند باب الخطاب ارائه می کند و می گوید: «بانک ها در هوای آفتابی چتر را از شما می گیرند و در هوای ابری همان چتر را به شما می دهند».
آیا بانک ها همچنان موانعی را ایجاد می کنند؟
یکی از سایت ها در این باره می نویسد: «در حالی که طی یکی دو سال اخیر روند دریافت تسهیلات از شبکه بانکی برای بسیاری از مردم سخت بوده است، اکنون به نظر می رسد با ابلاغیه جدید بانک مرکزی به بانک ها برای پرداخت وام 300 میلیونی پرده برداشته است چالش بانک ها با متقاضیان باید آشکار شود چرا که در گذشته علیرغم تاکید مقامات مسئول مانند وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی , برای ارائه تسهیلات خرد به مردم با در نظر گرفتن مکانیزم اعتبارسنجی شاهد بودیم که بسیاری از بانک ها مسدود شدند به گونه ای که برای دریافت وام 50 میلیون تومانی گاها از سه ضامن رسمی درخواست می شد و عملا متقاضی می شد. از پذیرش وام امتناع کرد؛ رویه‌ای که حتی با انتقاد خاندوزی، وزیر اقتصاد مواجه شد.»
وام وسوسه انگیز 300 میلیونی
وام 300 میلیونی برخی بانک ها یکی از گزینه های جذابی است که برای بسیاری از خانواده ها پیشنهاد می شود. به خصوص با وجود مبلغ بالای وام، کارمزد فقط 4 درصد است.
از این حیث بانک ملی و سپه جداولی را در اختیار مشتریان خود قرار داده اند تا متقاضیان با توجه به شرایط خود، نحوه اعطای وام را بهتر درک کنند. اما معمولاً برای طبقه متوسط، دستیابی به این هدف با ناامیدی همراه است. زیرا طبق جداول پیشنهادی، برای ایده آل ترین مبلغ وام یعنی 300 میلیون، متقاضی باید با واریز رقم 476 میلیون و 200 هزار تومان به مدت یک سال، 300 میلیون دریافت کند و تنها در این صورت است که می تواند وام را دریافت کند. پایین ترین مبلغ پرداخت اقساط در بلندمدت از جدول 60 ماهه یا 5 ساله با اقساط ماهیانه حدود پنج میلیون و 455 هزار تومان گزینه را انتخاب کنید.
یا مثلاً اگر فردی 300 میلیون داشته باشد و سه ماه در صندوق قرض الحسنه واریز کند، بعد از سه ماه می تواند 300 میلیون وام بگیرد. البته اقساط وام 300 میلیونی در حالت پرداخت 6 ماهه به طور متوسط 60 میلیون تومان است، اما در صورت انتخاب گزینه پرداخت 24 ماهه، اقساط ماهانه وام 300 میلیونی بانک ملی از این مبلغ خواهد بود. 13 میلیون و 636 هزار تومان.
بر اساس همین جدول، سریع ترین راه برای دریافت وام 300 میلیونی از بانک ملی، واریز مبلغی بین 750 تا 6 میلیارد تومبا در یک ماه است. پس از یک ماه، 300 میلیون تومان وام دریافت می کنید و می توانید سپرده 750 میلیون تومانی خود را برداشت کنید. البته هر چه این سپرده بیشتر باشد مثلا تا 6 میلیارد، پرداخت اقساط آن بیشتر و بیشتر می شود. .
در واقع با توجه به ستون های جدول، مدت زمان سپرده گذاری برای دریافت وام 300 میلیونی از بانک ملی حداقل یک ماه و حداکثر 12 ماه خواهد بود. مدت بازپرداخت وام حداقل شش ماه است، اما گزینه های دیگری مانند یک سال، 19 ماه، دو سال، 30 ماه، سه سال، 42 ماه، چهار سال، 54 ماه و حداکثر پنج سال وجود دارد که می توانید یکی از آنها را انتخاب کنید. . هر چه مدت بازپرداخت وام کوتاهتر باشد تسویه زودتر انجام می شود اما برعکس اقساط ماهانه افزایش می یابد. سود وام های بانکی به طور معمول 23 درصد است اما در طرح قرض الحسنه سودی برای بانک در نظر گرفته نشده و فقط اقساط ماهانه با احتساب کارمزد چهار درصد محاسبه می شود.
نکته ظریف ماجرا این است که وام 300 میلیونی به صورت امتیازی پرداخت می شود و برای دریافت مبلغ وام بیشتر باید امتیاز بالاتری کسب کرد. الان بالاترین نمره چنده؟ اگر سپرده های بیشتری دارید یا از تراکنش های بزرگ با صفرهای بی شمار در حساب خود استفاده می کنید، قطعا مبالغ قابل توجهی در حسابتان باقی می ماند.
یعنی هر چه مدت بازپرداخت وام کوتاهتر باشد اقساط آن زودتر پرداخت می شود. اما از سوی دیگر، پرداخت های ماهانه افزایش خواهد یافت. مبلغ وام پرداختی به هر فرد در نهایت بر اساس مبلغ سپرده و زمان انتظار تعیین می شود و تا سقف 300 میلیون توکن می باشد، امکان اخذ وام کمتر نیز وجود دارد.
این وام مزایایی نیز دارد
البته یکی از مزیت های این مدل وام این است که اصل سپرده پس از درخواست وام قابل برداشت و بلوکه نشدن است.
مزیت دیگر این است که افراد می توانند بدون مراجعه حضوری به بانک و استفاده از نرم افزار موبایل بانک اقدام به افتتاح حساب کنند و امکان استفاده از سرویس 300 میلیونی را داشته باشند. ضامن های متعدد در این طرح ذکر نشده است.
ضمناً بدون نیاز به سفرهای طولانی و یا انتظارهای طولانی در مدت زمان کوتاهی قابل دریافت است و امکان دریافت وام 300 میلیون تومانی در یک ماه وجود دارد.
امکان بعدی ارائه یک ماشین حساب اختصاصی توسط بانک و در سایت بانک ملی است که متقاضی می تواند با توجه به نیاز و شرایط خود جزئیات وام را بررسی کند و همانطور که گفته شد مزیت مهم این طرح 4 درصد است. . کارمزد این وام و امکان انتخاب روش پرداخت خود. مشتری از 6 تا 60 ماه است.
امتیازاتی که باعث شد بانک ملی ایران تسهیلات خود را «طرح مهربانی» بنامد.
حرف پایانی
این گمانه زنی ها در حالی رخ می دهد که برخی معتقدند برخی اقدامات بانک ها سلیقه ای است و در چارچوب تصمیمات بانک مرکزی نیست و به شرایط مالی خود شعبه مربوط می شود.
برخی بانک ها سپرده را به همراه وام می دهند، برخی دیگر به بهانه های مختلف آن را بیشتر نگه می دارند و برخی از شعب به هیچ عنوان طرح مورد نظر را قبول نمی کنند و آب پاکی را روی دست متقاضی می ریزند و می گویند شعبه ما از عهده آن برنمی آید.
برخی از کارشناسان اقتصادی معتقدند آنچه جذابیت این وام را از بین می برد سپرده گذاری آن است. زیرا اگر فردی بتواند حدود 500 میلیون سپرده گذاری کند و با کمترین اقساط سالیانه 300 میلیون وام بگیرد و سود سپرده اولیه را حذف کند، مبلغی در حدود 600 میلیون را به بانک برمی گرداند. کسی که این مبلغ را در یک سپرده یک ساله با سود 0% قرار دهد، شاهد کاهش 40% ارزش پول خود به دلیل تورم خواهد بود. از طرفی اگر شخصی این مبلغ اولیه را داشته باشد آن را واریز نمی کند. همچنین فردی که کارمند است نمی تواند اقساط بالای این وام را بپردازد.
منبع: کاهان
