بازار؛ گروه استان ها: در هفته اول دی ماه سال جاری بازار عرضه مرغ با چالش جدی توزیع مواجه شد و کشتارگاه های مرغ با خودداری از کشتار مرغ و قرار دادن چوب روی چرخ توزیع، بازار مشهد را تحت الشعاع قرار دادند.
به گفته مسئولان جهاد کشاورزی، توزیع روزانه بین 350 تا 450 تن مرغ برای تامین نیاز جمعیت این کلانشهر ضروری است اما کشتارگاه ها با کشتار 170 تن مرغ و توزیع آن، چرخه عرضه و تقاضا را قطع کردند. البته اگر بخواهیم منصفانه به این موضوع توجه کنیم باید اذعان کنیم که آنها هم گلایه های زیادی از افزایش قیمت تمام شده دارند و قیمت مرغ را با قیمت مصوب مقرون به صرفه نمی دانند.
این اتفاق در حالی رخ داد که پس از افزایش شدید قیمت مرغ در ماه های ابتدایی سال جاری، دولت با برنامه ریزی برای افزایش جوجه ریزی تلاش کرد تا قیمت مرغ را در بازار متعادل کند اما متأسفانه بار دیگر در روزهای اخیر افزایش نرخ را تجربه کرد. دوباره شروع شده است .
بازار مرغ همچنان بحرانی است و افزایش چند برابری قیمت مرغ در طول سال نتوانست رضایت تولیدکننده، بازرگان و کشتارگاه را جلب کند و این بازار همچنان با کمبود عرضه مواجه است.
عدم تمایل تولیدکننده به فروش محصول.
رئیس اتحادیه مرغ، ماهی و تخم مرغ فروشان مشهد درباره عرضه و توزیع مرغ و ریشه این چالش به بازار می گوید: کمبود و گرانی مرغ دلایل متعددی دارد و به همین دلیل توپ این موضوع کاستی را نباید در دادگاه قاتلان انداخت.
فراموز قائمی با بیان اینکه قیمت تمام شده تولید و حمل و نقل در دو سال اخیر افزایش چشمگیری داشته است، اظهار کرد: کمبود نهاده های طیور و گرانی آن در بازار آزاد و از سوی دیگر افزایش هزینه ها باعث گرانی شده است. تولید افزایش یافت و به همین دلیل هفته گذشته شاهد این شد که مرغداران از فروش مرغ به قیمت مصوب و تحویل مرغ به کشتارگاه خودداری کنند.
وی گفت: روزانه بیش از 350 تن مرغ برای کشتار به کشتارگاه ها ارسال و سپس به بازار مصرف توزیع می شود. هفته گذشته مرغداران از فروش محصولات خود به کشتارگاه ها خودداری کردند و به همین دلیل بازار چند روزی با التهاب مواجه شد. خوشبختانه وضعیت کشتار و توزیع برقرار شده است.
وی در خصوص علت گرانی مرغ و افزایش قیمت آن به 98 هزار تومان گفت: قیمت مرغ ذبح شده به ازای هر کیلوگرم 85 هزار تومان است بنابراین فروش این محصول در بازار تخلف محسوب می شود.
رئیس اتحادیه فروشندگان مرغ، ماهی و تخم مرغ مشهد در ادامه با اشاره به اینکه تولیدکنندگان مرغ باید محصولات و مرغ زنده خود را کیلویی 63 هزار تومان به فروش برسانند، آن را با افزایش 7 هزار تومانی روانه بازار کردند. در نتیجه این افزایش قیمت در بازار، قیمت مرغ را تا 95 هزار تومان در هر کیلو در سطح فروشگاه های عرضه پروتئین افزایش داد.
ما هیچ برنامه ای نداریم
حسین امامی یکی از فعالان صنعت طیور در شهرستان گناباد در گفتگو با بازار می گوید: دلیل اصلی بی ثباتی بازار مرغ و این گونه حرکت ها واردات بی رویه نهاده های طیور است.
به بازار میگوید: بخش قابل توجهی از آسیبهایی که تولیدکنندگان مرغ میبینند ناشی از واردات نهادهها است که گاهی به دلیل اختلال در تخصیص ارز با مشکل مواجه میشوند و گاهی تامین فیزیکی آنها با مشکل مواجه میشود.
بیان میکند: در زنجیره خرید تا توزیع نهادهها، یعنی از کشور مبدأ تا عرضه ارز و حتی حملونقل، همه بر بیثباتی و تکانههای قیمتی در بازار تأثیر میگذارند، بنابراین غیرمنطقی است که در مواقعی در چنین چالشهایی، مرغدار یا کشتارگاه یا فروشگاههای مواد غذایی را مقصر میدانیم.
حسین امامی فعال در صنعت تولید مرغ: در حوزه حمل و نقل دریایی و ارسال سویا در گمرکات با تاخیر مواجه هستیم و همه این مشکلات در لحظه ای که نهاده به دست تولیدکننده می رسد و در نتیجه آنقدر در این زمان های از دست رفته این امر مرغدار را متضرر میکند، زیرا برای تامین نهادههای خود به بازار آزاد متوسل میشود و طبیعی است که در هنگام خرید نهادهها حاضر نباشد محصولات خود را با قیمت پایین عرضه کند.
امامی در این خصوص توضیح می دهد: به عنوان مثال در حوزه حمل و نقل دریایی و اعزام سویا در گمرکات با تاخیر مواجه هستیم و همه این مشکلات در لحظه ای که نهاده به دست تولیدکننده می رسد، تاثیرگذار است و بنابراین این زمان های از دست رفته باعث می شود مرغدار برای تامین نهاده ها به بازار آزاد متوسل شود و طبیعی است که با خرید نهاده ها حاضر نباشد محصول خود را ارزان بفروشد.
وی ادامه می دهد: سویا نهاده ای است که کمبود آن کل نهاده را تحت تاثیر قرار می دهد و به همین دلیل این مشکلات باعث افزایش قیمت در بازار و تمایل به جوجه ریزی می شود و علیرغم اینکه به عنوان مثال سیاست گذار برنامه ریزی کرده است 130 میلیون قطعه جوجه کشی انجام شود. ، اما مرغداری تمایل به جوجه ریزی مبتنی بر برنامه را کاهش می دهد.
وی می گوید: زمانی که جوجه نزنند تا 45 روز آینده جوجه نخواهیم داشت، بازار شعله ور می شود و باید دوباره واردات را شروع کنیم یا اقدامات تنبیهی انجام دهیم بنابراین برای واردات به موقع و تامین نیاز تولیدکنندگان برنامه ریزی شود. خیلی مهم است.” مهم است.
ارز وارد شده به هزینه واردکنندگان.
رئیس اتحادیه کارخانجات خوراک دام و طیور خراسان رضوی حذف ارز دولتی را یکی از عوامل ایجاد تنش در بازار نهاده ها می داند و به بازار می گوید: قبل از تبدیل نرخ ارز دولتی به 28500 تومان در خرید کالا نهاده های دامی، نهاده های جو پیش از این با نرخ 2000 تومان خریداری می شد، اما پس از تبدیل نرخ ارز و نبود زیرساخت های لازم، قیمت جو و سویا 6 برابر شد و امروز قیمت هر کیلوگرم سویا افزایش یافته است. به 38 هزار تومان رسید.
فریدون کافی اذعان می کند: بسیاری از کارخانه های تولید خوراک دام و طیور با مشکل اصلی به نام گردش سرمایه مواجه شده و تولید را به حداقل ممکن رسانده اند.
وی ادامه داد: پیش از این با سرمایه در گردش یک کارخانه خوراک دام و طیور در استان امکان خرید مقدار زیادی نهاده های دامی وجود داشت، اما اکنون با توجه به میزان سرمایه در گردش کارخانه های خوراک دام و طیور، دام و طیور، امکان خرید عمده نهاده های دامی وجود داشت. این خرید امکان پذیر نیست
یکی از مشکلاتی که شرکت های بازرگانی در زمینه واردات محصولات دخانی با آن مواجه هستند، تخصیص ارز به نرخ ارز دولتی است زیرا باید محصولات را با نرخ ارز آزاد خریداری کرده و در بازار عرضه کنند و سپس بنشینند و منتظر بمانند تا دولت پس از 5 ماه تا یک سال به آنها ارز دولتی اختصاص می دهد، بنابراین این روش آنها را کاملا بی انگیزه می کند.
رئیس اتحادیه کارخانه های تولید خوراک دام و طیور خراسان رضوی با اشاره به اینکه هزینه حمل و نقل نیز بر سیستم توزیع و قیمت محصول نهایی بسیار موثر است، اذعان می کند: متاسفانه هنوز توزیع نهاده ها از طریق جاده انجام می شود. ناوگان حمل و نقل، در حالی که اگر بخواهیم ناوگان ریلی را جایگزین کنیم، قطعا قیمت نهاده ها را تحت تاثیر قرار می دهد.
وی با بیان اینکه حمل سویا، ذرت و جو از طریق ناوگان ریلی حدود یک چهارم هزینه ناوگان باری را هزینه می کند، تصریح کرد: در بسیاری از تنگناها با چالش هایی از این دست مواجه هستیم که هنوز به طور جدی به آن رسیدگی نشده است.
دولت باعث تاخیر شد.
وی با بیان اینکه شرکت های بازرگانی واردکننده نهاده های دام و طیور در استان توان و انگیزه کافی برای واردات ندارند به دلیل عدم تامین ارز مورد نیاز، یک ماه زمان می برد تا این زمان را تخصیص دهند، بنابراین طبیعی است که این مشکل وجود داشته باشد. انگیزه شرکت های واردکننده برای واردات سویا را به شدت کاهش می دهد.
وی اذعان می کند: یکی از مشکلاتی که شرکت های بازرگانی در زمینه واردات نهاده های طیور با آن مواجه هستند، تخصیص ارز به نرخ ارز دولتی است، زیرا مجبور هستند محصولات را با ارز آزاد خریداری کرده و در بازار عرضه کنند. صبر کنید تا دولت بعد از 5 ماه تا یک سال به آنها ارز دولتی اختصاص دهد، بنابراین این روش آنها را کاملا بی انگیزه می کند.
کافی می گوید: همه عواملی که ذکر شد دلایلی هستند که روی قیمت و در نهایت محصول تاثیر می گذارند.
تعلل شرکت های واردکننده
معاون توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی نیز با مهر تایید بر مشکلاتی از جمله هزینه های حمل و نقل و چالش های تامین ارز اذعان داشت: برای رفع این گونه مشکلات، نشستی عملی با حضور بازرگانان واردکننده برگزار می شود. شرکتها، مدیران ارشد استانی و ال پایس، دولت و اتحادیههای استانی برای بررسی و بررسی مشکلات مربوط به نقدینگی واردات نهادههای دام و طیور و تامین ارز لازم برای این انتشار تلاش میکنند.
معاون توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی: از سال 1397 تاکنون حدود یک میلیون و 300 هزار تن نهاده دام و طیور به کشور وارد شده و از این رو طبق آمار واردات نهاده های دام و طیور افزایش یافته است. روند کاهشی داشته است به طوری که در سال 1401 و پس از بحران های اقتصادی کشور، واردات نهاده ها به یک میلیون و 100 هزار تن رسید که باعث افزایش قیمت ها و مشکلات عدیده ای در این زمینه شد.
حمید جنتی با بیان اینکه از سال 2018 تاکنون حدود یک میلیون و 300 هزار تن نهاده های دام و طیور به کشور وارد شده است، گفت: بر اساس آمار واردات نهاده های دام و طیور رو به کاهش بوده است به طوری که در سال 1401 و پس از آن تا بحران اقتصادی که کشور می گذرد، واردات نهاده ها به یک میلیون و 100 هزار تن رسید که باعث افزایش قیمت ها و مشکلات زیادی در این زمینه شد.
وی با اشاره به اینکه از ابتدای امسال تاکنون 950 هزار تن نهاده های دام و طیور وارد کشور و توزیع شده است، ادامه داد: ایران 400 شرکت واردکننده نهاده های دام و طیور دارد. 24 شرکت واردکننده نهاده های دام و طیور در استان خراسان رضوی هستند. اما شرکت های واردکننده استانی به صورت مستمر و مستمر در این زمینه فعالیت نمی کنند و تنها 10 شرکت استانی در این زمینه بسیار فعال هستند.
جنتی با بیان اینکه نسبت شرکت های تجاری واردکننده نهاده های دام و طیور استانی از حجم تناژ وارداتی به کشور در سال جاری تقریباً 50 هزار تن است، گفت: استقلال شرکت های واردکننده استانی برای واردات نهاده های دام و طیور در سال جاری امکان پذیر شد. سال های گذشته؛ اما در حال حاضر این امکان وجود ندارد و یکی از دغدغه های اصلی در این حوزه تامین نقدینگی لازم است.
جنتی ادامه داد: شرکت های بازرگانی واردکننده نهاده های دام و طیور استانی اغلب از طریق دریای شمال و روسیه نهاده و آرد وارد کرده اند. تی
انبار سویا نیز از طریق بنادر جنوبی امکان پذیر است. اما این امر مستلزم هزینه های زیادی مانند حمل و نقل و نگهداری است و احتمال خراب شدن محصول به دلیل گرمای زیاد محیط را به همراه دارد.