باکتریوفاژها ویروس هایی هستند که از باکتری ها تغذیه می کنند. حدود یک قرن پیش، آنها به عنوان روشی امیدوارکننده برای مبارزه با عفونت ها ظاهر شدند، اما پس از اختراع پنی سیلین، تحقیقات روی آنها متوقف شد. با این حال، با افزایش مقاومت باکتری ها به آنتی بیوتیک ها، درمان های فاژیک بار دیگر توجه دانشمندان را به خود جلب کرده است.
اکنون، محققان دانشگاه زوریخ و بیمارستان دانشگاه بالگریست از فاژها برای تشخیص و درمان عفونت‌های مثانه و مجاری ادراری (UTIs) استفاده کرده‌اند. سه نوع اصلی باکتری وجود دارد که باعث ایجاد این عفونت ها می شود، از جمله اشریشیا کلی، کلبسیلا و انتروکوک. اما آزمایشات برای تعیین مقصر در یک بیمار خاص ممکن است چند روز طول بکشد. در عوض، پزشکان اغلب آنتی‌بیوتیک‌ها را تجویز می‌کنند بدون اینکه لزوماً بدانند که آیا این آنتی‌بیوتیک‌ها در برابر فشار بیمار مؤثر هستند یا خیر.
در مطالعه جدید، محققان راه بسیار سریع تری را برای شناسایی باکتری های مشکل دار ایجاد کردند. ابتدا، تیم تحقیقاتی فاژهایی را که سه گونه از باکتری ها را هدف قرار می دهند اصلاح ژنتیکی کردند تا طعمه آنها سیگنال های نوری ساطع کند. سپس آنها را در نمونه ادرار بیمار قرار می دهند، جایی که می توانند میکروب مشکل ساز را در کمتر از چهار ساعت شناسایی کنند و به پزشکان اجازه می دهند بهترین آنتی بیوتیک را برای درمان آن سویه تجویز کنند. این امر نتایج را برای بیماران بهبود می بخشد و خطر مقاومت آنتی بیوتیکی را کاهش می دهد.
در یک مطالعه جداگانه، تیم تحقیقاتی توانایی فاژها در کشتن باکتری ها را بهبود بخشید. آنها فاژها را مهندسی ژنتیکی کردند به طوری که پس از آلوده کردن اهداف خود، نه تنها فاژهای بیشتری تولید کردند، بلکه پروتئین هایی به نام باکتریوسین تولید کردند. این پروتئین ها در کشتن باکتری ها، به ویژه آنهایی که در برابر فاژها مقاوم شده اند، موثر هستند.
تیم تحقیقاتی معتقد است این مطالعات نشان می‌دهد که چگونه فاژها می‌توانند به کاهش رشد سوپرباگ‌ها کمک کنند و گزینه‌های درمانی جدید و هدفمندتری را ارائه دهند. آنتی بیوتیک ها خیلی موثر نیستند و باکتری های خوب و بد را به یک اندازه از بین می برند. اما فاژها بیشتر شبیه تک تیراندازها عمل می کنند و فقط به باکتری های خاصی حمله می کنند.
در حالی که هنوز راه زیادی تا استفاده گسترده از فاژ درمانی در انسان باقی مانده است، این تیم قصد دارد به زودی درمان جدید را در یک کارآزمایی بالینی روی بیماران آزمایش کند.
شرح کامل این مطالعه در مجله تخصصی Nature Communications منتشر شده است.
