به گزارش بازار، وزارت اقتصاد در پاسخ به گزارش روزنامه کار و کارگر 18 دی ماه 1402 با عنوان «نوآوری جدید در ارائه آمار تجارت خارجی کشور» توضیح داد که تعریف علمی تراز، تفاوت بین ارزش واردات و صادرات یک کشور در یک دوره معین و کشوری که از نظر ارزشی بیش از صادرات خود کالا و خدمات وارد می کند با کسری تجاری مواجه می شود، در حالی که کشوری که بیشتر از واردات کالا و خدمات صادر می کند مازاد تجاری دارد.
از نظر علمی و متعارف، هیچ کشوری تراز تجاری را بدون در نظر گرفتن برخی منابع مانند نفت و گاز یا به طور جداگانه محاسبه نمی کند، اما در کشور ما علاوه بر صادرات کالاهای غیرنفتی و درآمد حاصل از آن، بخش مهمی از درآمد را تشکیل می دهد. از کشور درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفت و گاز است که قبلاً در تراز تجاری اعلام شده از سوی گمرک اعلام نشده بود و آمار تجارت خارجی گمرک شامل ارقام صادرات نفت خام، سوخت گرمایشی و میعانات گازی نبوده است. در حالی که صادرات نفت به عنوان منبع اصلی تامین ارز، واردات کالاهای اساسی است.
به طور کلی، مازاد یا کسری تجاری به تنهایی همیشه برای ارزیابی سلامت اقتصاد یک کشور کافی نیست و باید در کنار سایر شاخص‌های اقتصادی برای تجزیه و تحلیل استفاده شود. به عنوان مثال در شرایط رکود اقتصادی، کشورها ترجیح می دهند برای ایجاد شغل بیشتر و افزایش تقاضا در اقتصاد صادرات بیشتری داشته باشند، اما در دوره های رونق، کشورها مشکلی با افزایش واردات ندارند و می توانند از آن برای کاهش تورم استفاده کنند.
گمرک جمهوری اسلامی ایران با اصلاح این رویه برای اولین بار به منظور ایجاد شفافیت در عملکرد تجارت خارجی، تجارت خارجی کشور شامل آمار صادرات نفت، برق و خدمات فنی و مهندسی را در سیزدهم ماه جاری منتشر کرد. برق و خدمات فنی و مهندسی و بدون احتساب آمار صادرات تجارت چمدانی، حجم تجارت خارجی کشور (کل واردات و صادرات) به 63 میلیارد و 970 میلیون دلار رسیده است که در 9 ماهه امسال با رشد 7 درصدی 112 میلیارد دلاری. حاصل شد و با احتساب صادرات نفت، خدمات فنی و مهندسی و برق، شاهد مازاد تجارت خارجی بیش از 15.5 میلیارد دلار در این مدت هستیم.
