ترس از آب؛ دلایل و روش های درمان هیدروفوبیا

آب هراسی یا ترس از آب نوع خاصی از فوبیا است که در آن فرد مبتلا با دیدن آب یا فکر کردن به آن مضطرب می شود و از انجام کارهایی مانند حمام کردن، شنا در استخر و هر نوع فعالیت دیگری می ترسد. بسیاری از افراد مبتلا به آب هراسی در گذشته تجربیات آسیب زا مرتبط با آب داشته اند. در این مقاله هر آنچه را که باید در مورد هیدروفوبیا بدانید خواهید خواند.

آکوفوبیا چیست؟

Aquaphobia نوعی اختلال اضطرابی است که در آن فرد ترس شدیدی از فکر کردن یا دیدن آب را تجربه می‌کند و ممکن است از رفتن به مکان‌هایی مانند استخر یا دریاچه اجتناب کند. در برخی افراد، این فوبیا به حدی شدید است که فرد حتی هنگام دوش گرفتن، شستن صورت یا مسواک زدن احساس اضطراب می کند.

چه کسانی بیشتر مستعد ابتلا به آکوفوبیا هستند؟

عواملی که فرد را مستعد ترس از آب می کند عبارتند از:

• اختلال هراس؛
• اختلال اضطرابی؛
• از انواع دیگر فوبیا رنج می برند.
• اختلالات سوء مصرف مواد

فوبی های مرتبط با آب هراسی عبارتند از:

• سیموفوبیا (ترس از امواج)؛
• آبلوتوفوبیا (ترس از حمام کردن)؛
• تالاسوفوبیا (ترس از حجم زیاد آب)؛
• مگالوهیدروتالاسوفوبیا (ترس از موجودات یا اشیاء زیر آب).

علائم ترس از آب

علائم آکوفوبیا از خفیف تا شدید متغیر است. شایع ترین علائم این اختلال اضطراب شدید هنگام نزدیک شدن به آب یا فکر کردن به آب است و علائم دیگر عبارتند از:

• حالت تهوع؛
• تعریق شدید؛
• سرگیجه یا غش؛
• پوست رنگپریده؛
• افزایش فرکانس قلبی؛
• احساس وحشت شدید؛
• مشکلات خواب (بی خوابی)؛
• لرزش خود به خود یا اسپاسم عضلانی.

علل ترس از آب

علل احتمالی هیدروفوبیا عبارتند از:

• حوادث آسیب زا در گذشته: افرادی که در گذشته دچار نوعی آسیب ناشی از آب شده اند ممکن است به آب هراسی مبتلا شوند. مثلاً غرق شدن در آب یکی از تجربیاتی است که انسان را از آب می ترساند.
• داستان های منفی درباره آب: دلیل آکوفوبیا در برخی افراد آنچه در دوران کودکی خود دیده و شنیده اند است. شنیدن داستان های ترسناک در مورد آب و غرق شدن افراد یا قایق ها یا تماشای فیلم های ترسناک در مورد حوادث مربوط به آب از علل احتمالی آکوبوبیا هستند.
• سابقه خانوادگی: اگر یکی از والدین یا بستگان نزدیک فرد مبتلا به فوبیا یا اختلال اضطراب باشد، احتمال ابتلای فرد به آب هراسی افزایش می یابد.
• مدل سازی: دیدن یا شنیدن سخنان افرادی که از فوبیا از آب رنج می برند می تواند باعث ایجاد این فوبیا در فرد شود.

تشخیص آکوافوبیا

اگر آب هراسی به اندازه ای شدید باشد که زندگی یک فرد را مختل کند، پزشک ممکن است آنها را به یک متخصص بهداشت روان ارجاع دهد. مواردی که روان درمانگر را به آکوبوبیا مشکوک می کند عبارتند از:

• ترس از آب زندگی انسان را مختل کرده است.
• تماس با آب می تواند باعث اضطراب شدید شود.
• ترس از آب مانع از رفتن فرد به پارک، استخر یا پیک نیک در کنار دریاچه می شود.
• اضطراب و ترس ناشی از دیدن آب یا فکر کردن به آن بیش از 6 ماه طول کشیده است.

درمان ترس از آب

1. مواجهه درمانی

مواجهه درمانی اولین و اصلی ترین روش برای درمان ترس از آب است. در این روش درمانی، روان‌درمانگر به تدریج فرد را در معرض موقعیت‌ها و تصاویری قرار می‌دهد که باعث ایجاد آب‌هراسی می‌شود و به فرد آسیب‌دیده کمک می‌کند هنگام دیدن یا فکر کردن به آب، واکنش را مهار کند. بیش از 90 درصد افراد مبتلا به اکوفوبیا با مواجهه درمانی بهبود می یابند. مراحل مواجهه درمانی برای درمان ترس از آب عبارتند از:

• قبل و در حین قرار گرفتن در معرض محرک، تکنیک های تنفس و آرامش را تمرین کنید.
• مشاهده تصاویر یا فیلم های آب؛
• دیدن آب در وان، لیوان یا سینک؛
• دست زدن به آب؛
• نگاه کردن به استخر پر از آب و نزدیک شدن به آن؛
• وارد استخر شوید.

۲. درمان شناختی رفتاری (CBT)

این روش به فرد یاد می دهد که به موقعیت ها و محرک های فوبیا واکنش صحیح نشان دهد. بسیاری از درمانگران از CBT در ترکیب با مواجهه درمانی یا هیپنوتیزم درمانی استفاده می کنند.

3. رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT)

این روش شکل اصلاح شده درمان شناختی رفتاری است و به فرد یاد می دهد در لحظه زندگی کند. با کمک این درمان، فرد می تواند با اضطراب و پریشانی مقابله کند و روابط خود را با دیگران حفظ کند.

4. هیپنوتیزم درمانی

درمانگران از تکنیک های آرام سازی هدایت شده و توجه متمرکز برای کمک به تغییر دیدگاه فرد مبتلا به آکوفوبیا استفاده می کنند. آنها همچنین می توانند از هیپنوتیزم درمانی برای یافتن علت زمینه ای که منجر به ترس از آب شده است استفاده کنند.

5. درمان دارویی

داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی می توانند علائم هیدروفوبیا را کاهش دهند. اغلب درمانگران این داروها را همراه با درمان شناختی رفتاری تجویز می کنند. اگر هیدروفوبیا باعث اختلالات خواب شود، پزشک داروهای خواب را نیز تجویز می کند.

6. یوگا، ذهن آگاهی و مدیتیشن

تمرین منظم حرکات یوگا استرس فرد را کاهش می دهد. کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی (MBSR) به فرد می آموزد که اضطراب را در لحظه مدیریت کند. مدیتیشن همچنین می تواند در تمرکز بر تنفس و جلوگیری از حملات پانیک موثر باشد.

عوارض آکوفوبیا

اکوفوبیا شدید کیفیت زندگی فرد را کاهش می دهد. فرد مبتلا ممکن است تمایلی به حمام کردن یا دوش گرفتن نداشته باشد و رعایت نکردن بهداشت فردی می تواند باعث بیماری یا آسیب به عزت نفس او شود.

فکر ملاقات با دوستان یا خانواده در ساحل یا استخر نیز می‌تواند باعث شود که فرد مبتلا به آکوفوبیا احساس اضطراب، انزوا و دوری از اطرافیان و عزیزان خود کند.

برخی از افراد مبتلا به هیدروفوبیا ممکن است دچار حمله پانیک شوند که علائم آن عبارتند از:

• تعریق؛
• دشواری در تنفس؛
• حالت تهوع؛
• درد قفسه سینه؛
• افزایش فرکانس قلبی؛
• احساس سرگیجه یا سبکی سر.

نگرانی مداوم در مورد حملات پانیک می تواند منجر به اختلال پانیک شود.

سوالات متداول در مورد ترس از آب

1. تفاوت بین آب هراسی و آکوفوبیا چیست؟

هیدروفوبیا نوعی ترس از آب است که عمدتاً در افراد مبتلا به هاری دیده می شود. افراد مبتلا به هاری با ترس از آب با شنیدن، دیدن یا مزه آب دچار اسپاسم عضلانی می شوند. آکوفوبیا یک ترس شدید از آب است که به وضعیت جسمی یا بیماری فرد ارتباطی ندارد.

2. چه گروه سنی بیشتر مستعد ابتلا به آکوفوبیا است؟

این اختلال در کودکان بیشتر دیده می شود.

3. محرک های هیدروفوبیا چیست؟

هر چیزی که با آب مرتبط باشد می تواند علائم آب هراسی را ایجاد کند. محرک های آبی هراسی شامل دیدن یا فکر کردن به آب در موارد زیر است:

• وان، دوش یا سینک؛
• فیلم ها یا نمایش های تلویزیونی؛
• استخر، دریاچه، دریا یا رودخانه؛
• فواره های آب در پارک ها یا مراکز خرید.

آخرین کلمه

افراد مبتلا به آب هراسی وقتی آب را می بینند یا به آن فکر می کنند، ترس شدیدی را تجربه می کنند. این افراد ممکن است از نوشیدن آب، دوش گرفتن یا شنا بترسند. استفاده از روش های درمانی ترس از آب باعث می شود فرد احساس بهتری نسبت به تماس با آب داشته باشد.

آیا شما یا عزیزانتان از این فوبیا رنج برده اید؟ چه تجربه ای در این زمینه دارید؟ نظرات و تجربیات ارزشمند خود را با ما و کاربران عزیز در میان بگذارید.

در افسردگی، غم و اندوه به عمیق ترین لایه های زندگی نفوذ می کند و تغییراتی در احساسات و رفتار ایجاد می کند. اگر احساس افسردگی می کنید، مطمئن شوید که با کمک یک روانشناس متخصص ریشه مشکل را پیدا کرده و راه حلی برای آن پیدا کنید. برای تماس با مشاور متخصص افسردگی روی دکمه زیر کلیک کنید.