به گزارش اسمارتک نیوز، درگذشت شیخ نواف آل احمد آل صباح امیر فقید کویت در سن 86 سالگی باعث شد این کشور عربی بار دیگر در کانون توجه دولت های منطقه قرار گیرد. از سال 2020، کویت در بحبوحه بحران اپیدمی کرونا، کاهش قیمت نفت و کاهش شاخص های اقتصادی، کویت را رهبری می کند. اکنون شیخ مشعل آل احمد فرزند شیخ جابر الاحمد الجابر الصباح به عنوان هفدهمین امیر کویت اداره این کشور ثروتمند در کرانه های خلیج فارس را بر عهده گرفته است. از سال 67 رئیس بازرسی کشور بود و بعداً به ریاست سازمان امنیت کشور منصوب شد. شیخ المشال در 8 اکتبر 2020 به عنوان ولیعهد جدید کویت انتخاب شد. وی اکنون بر اساس ماده 4 قانون اساسی کویت به عنوان “امیر جدید کویت” شناخته می شود. به همین بهانه بود که حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه در رأس هیاتی دیپلماتیک برای ابراز همدردی با دولت و ملت کویت و همچنین دیدار با دولت و ملت کویت در سفری یک روزه به سواحل جنوبی خلیج فارس سفر کرد. امیر جدید این کشور «ایران» در گفتگو با محمد بیات کارشناس مسائل منطقه به بررسی تاریخچه روابط، فرصت های همکاری و اختلافات ایران و کویت پرداخت.
رابطه ایران و کویت را در چارچوب وقایع تاریخی منطقه چگونه ارزیابی می کنید؟
«تهران» و «کویت» به‌عنوان دو بازیگر اصلی در بازار انرژی در 62 سال گذشته فراز و نشیب‌هایی را تجربه کردند. پس از اعلام استقلال کویت در سال 1961، دولت ایران یکی از اولین دولت های منطقه بود که حاکمیت این کشور عربی را به رسمیت شناخت و در ژانویه 1962 سفارت خود را در این کشور افتتاح کرد.
در اوایل دهه 1980، کویت نیز مانند سایر شیوخ حاشیه خلیج فارس، تحت تأثیر سقوط سلطنت در ایران و بیداری مسلمانان منطقه، تصمیم گرفت از تجاوزات رژیم بعث عراق علیه ایران حمایت مالی و لجستیکی کند.
پس از پذیرش قطعنامه 598 توسط ایران، صدام تصمیم گرفت به بهانه اختلافات مالی – ارضی به همسایه جنوبی خود کویت حمله کند و این کشور را به یکی از استان های عراق تبدیل کند. در این دوره ایران تصمیم گرفت اختلافات با کویت را کنار بگذارد و با کمک این کشور عربی برای مهار آتش چاه های نفت کویت در آب های خلیج فارس شتافت.
روابط مثبت ایران و کویت تا اواسط دهه 1990 ادامه یافت. در ژوئن 2014، در جریان سفر مرحوم شیخ صباح الاحمد جابر الصباح به تهران، طرفین قراردادهایی در زمینه همکاری های گمرکی، ورزشی، گردشگری، حمل و نقل و امنیتی امضا کردند. حسن نیت ایران و احترام به حاکمیت سیاسی در کویت باعث شد که دو کشور همواره روابط مثبتی را تجربه کنند. حتی زمانی که حادثه سفارت و کنسولگری عربستان در تهران و مشهد رخ داد، کویتی ها به سادگی روابط خود را کاهش دادند و کانال های ارتباطی خود را با تهران حفظ کردند.
نقطه شروع ورود دو کشور به فصل جدید روابط چه بود؟
پس از روی کارآمدن دولت سیزدهم و تمرکز این دولت بر احیای مناسبات منطقه ای، رویکرد کشورهای عربی از جمله کویت نسبت به جمهوری اسلامی دچار تحول جدی شد. از این حیث با امضای قرارداد پکن بین ایران و عربستان، کویت پس از هفت سال سفیر خود را به تهران فرستاد.
چندی بعد وزیر امور خارجه کشورمان در سفر به این کشور عربی مورد استقبال همتای کویتی خود قرار گرفت. روابط اقتصادی تهران و کویت با توجه به توانمندی های منحصر به فرد دو طرف هرگز از سقف 300 میلیون دلار فراتر نرفته است. در این چارچوب نمی‌توان نقش وزارت خزانه‌داری آمریکا را نادیده گرفت که تلاش کرده مانعی بر سر راه شکل‌گیری همکاری‌های مشترک ایران و کویت در زمینه‌های انرژی، غذا، ترانزیت و ایجاد بازارهای مشترک باشد.
دو طرف در زمینه همکاری های دیپلماتیک چه جهتی را در پیش گرفته اند؟
وزیر امور خارجه در سفر اخیر خود به کویت ایده تشکیل مجمع گفتگوی منطقه ای بین کشورهای شمال و جنوب خلیج فارس را به جمهوری اسلامی پیشنهاد کرد. اساساً تشکیل چنین سازوکاری ضمن جلوگیری از برخوردهای ناخواسته و غیردیپلماتیک کشورهای حوزه خلیج فارس، به حل و فصل اختلافاتی از قبیل اختلافات ارضی بین کشورها، تعیین مرزهای دریایی و مشارکت هر کشور در توافقنامه مشترک گازی کمک خواهد کرد. -حوزه های نفتی.
آیا اختلاف بر سر میدان گازی آرش را دوست دارید؟
بله، در حال حاضر مهم ترین اختلاف ایران و کویت، موضوع تعیین مشارکت ایران، کویت و عربستان سعودی در میدان گازی آرش/الدره است. گفته شده که عربستان و کویت معتقدند این میدان گازی در محدوده سرزمینی این دو کشور عربی قرار دارد و ایران هیچ سهمی در میدان آرش ندارد. شرکت نفت خلیج فارس کویت و آرامکو در دسامبر 2022 تفاهم نامه ای با هدف توسعه این میدان گازی برای تولید روزانه یک میلیارد فوت مکعب گاز و 84 هزار بشکه گاز مایع امضا کردند. بر اساس اطلاعات منتشر شده از سوی دولت کویت، ذخایر این میدان 220 میلیارد مترمکعب برآورد شده است. با فرسایش بحران اوکراین و کاهش مشارکت شرکت های روسی در بازار انرژی اروپا، توسعه میدان گازی آرش به عربستان و کویت فرصت رقابت با قطر را داده است.
ایران چه شانسی برای بهره مندی از منافع خود در این میدان گازی دارد؟
در چنین شرایطی ایران می تواند از همه ابزارهای مشروع برای ارسال این سیگنال به کشورهای منطقه استفاده کند که بدون جلب نظر تهران امکان صادرات گاز از این میدان گازی وجود نخواهد داشت. تشکیل کنسرسیوم مشترک ایران، عربستان سعودی و کویت فرصتی بی نظیر برای خنثی سازی تحریم های واشنگتن و افزایش درآمدهای ارزی تهران است. وابستگی متقابل روزافزون کشورهای شمال و جنوب خلیج فارس علاوه بر تضمین منافع اقتصادی فراوان برای کشورهای منطقه، به امنیت خلیج فارس کمک زیادی خواهد کرد.
کویت به دلیل موقعیت خاص ژئوپلیتیکی خود در میان سه قدرت منطقه‌ای یعنی ایران، عربستان سعودی و عراق، همواره با «معمای امنیتی» دست و پنجه نرم می‌کند. چنین وضعیت بی‌ثباتی باعث شده است که کویتی‌ها به‌عنوان یک دولت خردمند، نقش «بازیگر میانجی» را در جریان درگیری‌های جاری در منطقه خلیج فارس و غرب آسیا برعهده بگیرند. به عنوان مثال، در زمان تحریم قطر در ژوئن 2017، کویتی ها نقش پر رنگی در رفع محاصره دوحه و بهبود روابط قطر با بلوک محافظه کار داشتند.
علاوه بر این، پس از تیره شدن روابط تهران و ریاض، کویت یکی از کانال های قابل اعتماد برای انتقال پیام بین ایران و عربستان بود. در نتیجه با انتصاب شیخ المشعل آل احمد به عنوان امیر کویت، دو کشور فرصت دارند تا فصل جدیدی از روابط مثبت دوجانبه و همکاری های منطقه ای- بین المللی را آغاز کنند. در دوره جدید، بنادر کویت می تواند مانند سواحل امارات در چرخه تجارت خارجی ایران قرار گیرد و به خنثی شدن تحریم های غرب کمک کند.
انتهای پیام/
